Osiedle Szwoleżerów

Osiedle Szwoleżerów
osiedle Warszawy
Ilustracja
Fragment osiedla
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

Data założenia

1974

Zarządzający

Spółdzielnia Mieszkaniowa Szwoleżerów

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Osiedle Szwoleżerów”
Ziemia52°13′00″N 21°02′36″E/52,216725 21,043340
Portal Polska

Osiedle Szwoleżerów – osiedle mieszkaniowe w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.

Opis

Osiedle zbudowano w latach 1972−1974 według projektu Haliny Skibniewskiej[1], który w 1965 uzyskał I nagrodę w konkursie SARP[2]. W projektowaniu wzięli także udział W.E. Katner[3], K. Woytowicz, A. Morawski, Z. Wysocki, D. Bożenkowska, R. Ekielska, A. Krawczyk i T. Kąsecki[4]. Osiedle powstało na terenie o powierzchni ok. 4,5 ha między ulicami: Czerniakowską, Szwoleżerów i Dragonów oraz Kanałem Piaseczyńskim[5][6][7]. Jego nazwa nawiązuje do ulicy Szwoleżerów[8].

Osiedle składa się z siedmiu[2] kilkukondygnacyjnych bloków mieszkalnych wybudowanych w technologii wielkoblokowej „Ż” o rozczłonkowanych bryłach, przeznaczonych dla ok. 1700 osób[9][5]. Wewnętrzny ogród zaprojektowany przez Alinę Scholtz uzyskał formę lapidarium, z rozmieszczonymi elementami kamiennych detali zniszczonych w latach 1939−1944 i po 1945 budynków i pomników[2]. W 1974 na osiedlu powstał także pawilon handlowo-usługowy z kawiarnią w typie architektury skandynawskiej, inspirowany pracami Franka Lloyda Wrighta[10][11].

Za realizację osiedla odpowiedzialny był Kombinat Budownictwa Miejskiego „Śródmieście”[4], a za zarządzanie − Śródmiejska Spółdzielnia Mieszkaniowa[8].

Osiedle otrzymało tytuł Mistera Warszawy na najlepszy obiekt w stolicy za rok 1974[12][11]. Znalazło się też na liście dóbr kultury współczesnej Warszawy z lat 1945–1989 przygotowanej przez Stowarzyszenie Architektów Polskich w 2003 roku ze względu na wszystkie analizowane wówczas kryteria[13].

Osiedle objęte jest kilkoma formami opieki konserwatorskiej:

  • w całości znajduje się na obszarze zabytku archeologii ograniczonego ulicami: Podchorążych, Czerniakowską, Prusa, Książęcą i Al. Ujazdowskimi, chroniącym ślady osadnictwa z epoki brązu, wczesnośredniowieczne i średniowieczne. Teren ten został wpisany jako dobro kultury do rejestru zabytków w 1971 pod numerem C-48[14],
  • usytuowany na terenie osiedla zespół rzeźb figuratywnych i wazonów kamiennych z XVIII – XIX wieku, pochodzący ze zrujnowanego w czasie II wojny światowej pałacu w Brzezince na Dolnym Śląsku, w 1990 został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 2475 B[14],
  • budynki mieszkalne i pawilon handlowy w 2016 zostały wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków pod pozycją nr 7489, ID SRO10913, pod nazwą Układ urbanistyczny i zespół budowlany Osiedla „Szwoleżerów” (zarządzenie nr 1336/2016 Prezydenta m.st. Warszawy)[14].

Przypisy

  1. ↑ Łukasz Gorczyca, Marek Czapelski (red.): Mister Warszawy. Architektura mieszkaniowa lat 60. XX wieku. Warszawa: Raster, 2012, s. 179. ISBN 978-83-932884-6-5.
  2. ↑ a b c Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965−1989. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 68. ISBN 83-908950-7-2.
  3. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 1998, s. 256. ISBN 83-908950-0-5.
  4. ↑ a b Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 497, ISBN 83-01-08836-2.
  5. ↑ a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 850. ISBN 83-01-08836-2.
  6. ↑ Rada miasta stołecznego Warszawy, Uchwała nr XXV/697/2020 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, „Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego”, 16 stycznia 2020, s. 50.
  7. ↑ Osiedle Szwoleżerów – Powojenny modernizm [dostęp 2022-01-28].
  8. ↑ a b Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 38. ISBN 83-85028-56-0.
  9. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 651.
  10. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965−1989. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 69. ISBN 83-908950-7-2.
  11. ↑ a b Kronika wydarzeń w Warszawie 1 I – 31 III 1975, „Kronika Warszawy” (3/23), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 121–122, ISSN 0137-3099.
  12. ↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 198.
  13. ↑ Lista obiektów architektury XX w. z lat 1945−1989 - Stowarzyszenie SARP. [dostęp 2022-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-22)].
  14. ↑ a b c Spółdzielnia Mieszkaniowa „Szwoleżerów”, www.smszwolezerow.pl [dostęp 2022-05-12].
Osiedla warszawskiej dzielnicy Śródmieście
Obszary MSI
Części miasta wg PRNG
Inne

Godło

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Osiedle Szwoleżerów w Warszawie 2021.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Bloki osiedla Szwoleżerów w Warszawie, widok od strony ul. Szwoleżerów