Osiedle Wysokie
 Wieżowce „punktowce” nr 4, 2 i 1 na osiedlu Wysokim - widok od strony ul. Broniewskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data budowy | 1964-1972 |
| Architekt | Jadwiga Guzicka z zespołem |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°05′23″N 20°01′07″E/50,089722 20,018611 | |
Osiedle Wysokie[1] – osiedle w Krakowie wchodzące w skład Dzielnicy XVI Bieńczyce, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.
Historia
Osiedle Wysokie stanowi część Bieńczyc Nowych – założenia architektoniczno-urbanistycznego, w zamierzeniu stanowiącego rozbudowę dzielnicy Nowa Huta w kierunku północno-zachodnim. W 1959 roku w wyniku konkursu na projekt założenia wybrano koncepcję autorstwa warszawskiej architekt Jadwigi Guzickiej z zespołem w którym za projekt urbanistyczny odpowiadali Anna Basista i Jan Lewandowski, a za architekturę budynków Kazimierz Chodorowski, Stefan Golonka oraz konstruktor dr inż. Tadeusz Kantarek[2][3][4]. Całe założenie było projektowane dla ok. 30 tys. mieszkańców – ok. 5,5 tys. na jednym osiedlu[2]. Cechuje je luźna zabudowa budynkami wolnostojącymi z przeważającą zabudową 5- i 11-kondygnacyjną. Główną osią zespołu urbanistycznego jest park Planty Bieńczyckie, wzorowane na Plantach Krakowskich, który spaja osiedla wchodzące w skład zespołu w jedną urbanistyczną całość. Wzdłuż parkowej osi zaplanowano obiekty użyteczności publicznej – szkoły, przedszkola, domy handlowe, domy kultury, biblioteki[2][4]. Oprócz Osiedla Wysokiego w skład Bieńczyc Nowych wchodzą jeszcze osiedla Strusia, Kalinowe, Na Lotnisku, Kazimierzowskie, Jagiellońskie, Przy Arce, Niepodległości, Albertyńskie oraz Złotej Jesieni[2][4]. Realizacja zespołu urbanistycznego odbyła się w latach 1962–1979[4].
Osiedle Wysokie było budowane w od połowy lat 60. XX wieku. Pierwsze powstały bloki czteropiętrowe ulokowane w zachodniej części osiedla[5]. Nieco później, bo na przełomie lat 60. i 70. powstał zespół pięciu dziesięciopiętrowych wieżowców tzw. „punktowców” ulokowanych we wschodniej części osiedla od strony ulicy Broniewskiego. Budynki zaprojektowane przez Marię i Jerzego Chronowskich otrzymały w 1972 roku tytuł Mister Krakowa – nagrodę przyznawaną za najlepsze architektoniczne realizacje w mieście[2].
Usytuowanie i rozplanowanie
Ograniczone jest ulicami: od północy Mikołajczyka, od wschodu Broniewskiego, od południa Plantami Bieńczyckimi, od zachodu Dunikowskiego[6].
Połowę bloków mieszkalnych na osiedlu stanowią budynki czteropiętrowe – jest ich 8 i są ulokowane w zachodniej części osiedla. We wschodniej części osiedla znajduje się wspomniane 5 wieżowców dziesięciopiętrowych. Tę zabudowę uzupełniają 3 trzypiętrowe bloki tzw. „puchatki”, ulokowane w południowo-wschodniej części osiedla, w bezpośrednim sąsiedztwie Plant Bieńczyckich, na których znajduje się nowo wybudowany plac zabaw. Prócz tego na osiedlu znajdują się liczne pawilony handlowe, usytuowane głównie od strony ulic Dunikowskiego i Mikołajczyka, Szkoła Podstawowa nr 104 oraz III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego wraz z halą sportową.
III Liceum Ogólnokształcące i hala sportowa na osiedlu widziane od strony Plant Bieńczyckich
Bloki „puchatki” 3A i 3B, widok od południa
Wnętrza osiedla, bloki czteropiętrowe 9, 10 i 17
Ulica Urszulki, bloki 10, 9 i 8
Tereny rekreacyjne osiedla, plac zabaw
Zabudowa handlowo-usługowa przy ul. Mikołajczyka
Przypisy
- ↑ Mapa Polski Targeo, Targeo [dostęp 2020-06-26].
- ↑ a b c d e Nowa Huta Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku. Kraków: Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, 2018, s. 107, 110. ISBN 978-83-948244-3-3.
- ↑ Bieńczyce - założenie urbanistyczne. W: Krakowski Szlak Modernizmu [on-line]. [dostęp 2019-06-28].
- ↑ a b c d Bieńczyce osiedla mieszkaniowe i Planty Bieńczyckie. W: Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Kraków [on-line]. [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Ortofotomapa 1965. W: juvenia.info [on-line]. [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Google Maps, Google Maps [dostęp 2020-06-26].
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Osiedle Wysokie w Krakowie, widok bloków trzypiętrowych „puchatków” nr 3A, 3B od strony południowej.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Osiedle Wysokie w Krakowie. Plac zabaw na osiedlu, w tle blok 12.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Osiedle Wysokie w Krakowie, widok bloków czteropiętrowych nr 9, 10, 17 od strony południowej.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Osiedle Wysokie w Krakowie. Zabudowa handlowo-usługowa wzdłuż ulicy Mikołajczyka.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Osiedle Wysokie w Krakowie. Widok od południowego wschodu, na zdjęciu - wieżowce „punktowce” na osiedlu, laureaci tytułu Mister Krakowa 1972.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Osiedle Wysokie w Krakowie. Ulica Urszulki, widok na zachód, bloki 10, 9 i 8.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego i Hala Widowiskowo-Sportowa Dzielnicy XVI Bieńczyce w Krakowie na osiedlu Wysokim. Widok od strony Plant Bieńczyckich. 2019