Osiek Grodkowski

Osiek Grodkowski
wieś
Ilustracja
Pałac
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

brzeski

Gmina

Grodków

Liczba ludności (2011)

383[1]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

49-200[2]

Tablice rejestracyjne

OB

SIMC

0495289

Położenie na mapie gminy Grodków
Mapa konturowa gminy Grodków, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Osiek Grodkowski”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Osiek Grodkowski”
Położenie na mapie powiatu brzeskiego
Mapa konturowa powiatu brzeskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Osiek Grodkowski”
Ziemia50°42′42″N 17°27′56″E/50,711667 17,465556

Osiek Grodkowski, niem. Osseg – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Grodków[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Nazwa

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie villa Ossek[4][5].

Części wsi

Integralne części wsi Osiek Grodkowski[6][7]
SIMCNazwaRodzaj
0495295Leśnicaprzysiółek

Historia

Stara wieś o słowiańskim rodowodzie osadniczym, poświadczonym przez znaną od połowy XIV w. nazwę miejscowości. We wczesnym średniowieczu przechodziła tędy wschodnia granica terytorium plemiennego Ślężan, a potem wschodnia granica posiadłości Piastów dolnośląskich, a od 1344 r. północno-wschodnia granica posiadłości biskupstwa wrocławskiego. W średniowieczy panami Osieka był ród Pogorzelów. Najstarsza zachowana wzmianka na temat Osieka Grodkowskiego została zapisana w 1344 r. w rejestrze będącym załącznikiem do Księgi uposażeń biskupstwa wrocławskiego. Wymieniono wtedy zamek Meristow oraz należące do niego wsie Osiek i Golę.

W 1940 r. Niemcy utworzyli w Osieku obóz pracy przymusowej, który powstał wzdłuż budowanej autostrady Wrocław - Katowice (Reichsautobahn - RAB 29). Umieszczono w nim polskich robotników przymusowych, a od jesieni 1940 r. robotników żydowskich pochodzących z gett w Będzinie, Sosnowcu i Czeladzi. Obóz był nazywany: Reichsautobahnlager, Judenlager lub Judenlager-Arbeitslager, a w późniejszym okresie Zwangsarbeitslager (ZAL). Panowały w nim fatalne warunki bytowe, które połączone z terrorem strażników powodowały wysoką śmiertelność więźniów. Latem 1941 r. obóz pracy w Osieku Grodkowskim opróżniono z Żydów, a w sierpniu na ich miejscu osadzono grupę 500 jeńców radzieckich. Wysoka śmiertelność jeńców podczas zimy 1941/1942 spowodowała, że na wiosnę 1942 r. ponownie do obozu skierowano robotników żydowskich.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[8]:

  • kościół fil. pw. Wniebowzięcia NMP, XIV w., XVI w., XVIII w.; gotycki, zbudowany w drugiej połowie XIII w, przebudowany w XVI w. i ponownie w pierwszej połowie XVIII w. We wnętrzu kościoła zachowały się polichromie ścienne z XVII w. Do zabytkowego wyposażenia świątyni należą m.in. późnobarokowy ołtarz główny z około 1700 r. oraz stalle z przełomu XVII i XVIII w.
  • zespół pałacowy i folwarczny, z XVIII-XIX w.:
    • pałac; późnobarokowy z drugiej ćwierci XVIII w. Przebudowany w latach 1877-1883 przez Alexisa Langera
    • dwie oficyny
    • ujeżdżalnia
    • dom mieszkalny
    • obory
    • stajnie
    • park

inne zabytki:

  • zamczysko po zamku Meristow, położone w lesie nad Nysą Kłodzką. Zamek ten istniał być może już w 1284 r., ponieważ z datą 29 listopada 1284 r. komes Bogusz z Pogorzeli wystawił dokument w miejscu zwanym Meristow. W tym samym czasie istniał też już zapewne w Osieku murowany kościół. W początkach 1360 r. książę świdnicko-jaworski Bolko II zajął zbrojnie Grodków. Wiosną 1430 r. zamek Meristow wpadł w ręce czeskich husytów, którzy w tymże roku najechali ziemie śląskie. Zdobywcy przekazali zamek Meristow w ręce księcia polsko-głogóweckiego Bolesława V Wołoszka, który jako jedyny z książąt śląskich przyłączył się do ruchu husyckiego. Meristow pozostał w rękach husytów do września 1430 r.
  • Kościół pw. Wniebowzięcia NMP

    Kościół pw. Wniebowzięcia NMP

  • Pałac - ujeżdżalnia

    Pałac - ujeżdżalnia

Przypisy

  1. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 878 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-10].
  4. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  5. ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 10. [dostęp 2012-11-20].

Linki zewnętrzne

Gmina Grodków
Miasta
Wsie
Przysiółki

POL Grodków COA.svg

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Brzeg County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Brzeg County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.0151 N
  • S: 50.5669 N
  • W: 17.1557 E
  • E: 17.7971 E
SM Osiek Grodkowski kościół Wniebowzięcia NMP (3) ID 609956.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Osiek Grodkowski - rzymskokatolicki kościół filialny p.w. Wniebowzięcia NMP, XIV, XVI, XVIII
SM Osiek Grodkowski pałac (2) ID 609958.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Osiek Grodkowski - pałac, 1 poł. XVIII, XIX (elewacja od strony folwarku)