Osijek

Osijek
Herb	Flaga
Państwo	Chorwacja
Żupania	osijecko-barańska
Miasto	Osijek
Burmistrz	Ivan Radić
Powierzchnia	169 km²
Wysokość	90 m n.p.m.
Populacja (2011); • liczba ludności; • gęstość	; 84 104; 678 os./km²
Nr kierunkowy	031
Kod pocztowy	31 000
Tablice rejestracyjne	OS
	Położenie na mapie Chorwacji Osijek
	45°33′N 18°40′E/45,550000 18,666667
	Strona internetowa

Osijek (węg. Eszék, niem. Esseg, Essegg) – miasto we wschodniej Chorwacji, stolica żupanii osijecko-barańskiej, siedziba miasta Osijek^[2]. Leży w historycznej krainie Slawonii^[3], nad rzeką Drawą. W 2011 roku liczyło 84 104 mieszkańców^[1].

Charakterystyka

Znajdują się tu liczne zakłady: petrochemiczne, produkcji maszyn rolniczych, mebli, zapałek, materiałów budowlanych i duża cukrownia. Ważny węzeł kolejowy i węzeł drogowy. Od 1697 r. istnieje nieprzerwanie browar.

Miasto jest liczącym się w kraju ośrodkiem kulturalnym i akademickim. Ma kilka wyższych uczelni, w tym Uniwersytet Josipa Juraja Strossmayera.

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł metalowy, maszyn i urządzeń rolniczych, włókienniczy, skórzany, drzewny, chemiczny oraz spożywczy^[4].

Historia

Osijek w 1904 roku

Historia miasta sięga czasów rzymskich, kiedy to istniała tu osada wojskowa Mursa. W 133 cesarz Hadrian nadał Mursie status kolonii rzymskiej^[5]. Miasto najechali i zdewastowali Goci (w 380) i Hunowie (w 441)^[5]. Pod nazwą Osijek miasto notowane po raz pierwszy w 1196^[2]^[5]. Miasto przez wieki pełniło funkcję strategiczną, strzegąc przeprawy przez Drawę. W czasach osmańskich taką słynną w Europie przeprawą stał się Most Sulejmana^[5]. Jego budowę rozpoczęto w 1526 r. na rozkaz Sulejmana Wspaniałego^[6]. Most, łączący Osijek z Dardą, miał formę drogi opartej na palach o długości ok. 7 km i szerokości 6 m^[5]. Uważany za wielkie zagrożenie dla chrześcijańskiej Europy, był atakowany wiele razy i ostatecznie spalony przez armię habsburską w 1686 r^[5]. W 1687 miasto powróciło do Chorwacji w składzie Królestwa Węgier pod panowaniem habsburskim. W 1692 powstało Górne Miasto (Gornji grad), w 1698 powstało Dolne Miasto (Donji grad), a w 1786 Górne Miasto, Dolne Miasto i Stare Miasto zwane Twierdzą (Tvrđa) scalono w jedno miasto^[7]. W 1809 Osijek uzyskał status wolnego miasta królewskiego^[7]. Niemal do połowy XIX wieku Osijek był największym miastem Chorwacji^[7]. Miasto zostało opanowane przez powstańców węgierskich na początku powstania węgierskiego w 1848 i utracone przez nich 4 lutego 1849^[8]. Po utworzeniu dualistycznej monarchii Austro-Węgier w składzie jej węgierskiej części. W 1884 w Osijeku uruchomiono tramwaj konny, pierwszy w Austro-Węgrzech na południe od Budapesztu i Wiednia^[7]. Po I wojnie światowej wskutek traktatu w Trianon miasto zostało utracone przez Węgry na rzecz nowo powstałego Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, przekształconego w 1929 w Jugosławię, a po jej rozpadzie w składzie niepodległej Chorwacji.

Podczas wojny z Serbią miasto było miesiącami ostrzeliwane. Zostały zniszczone mosty na Drawie i kilka zabytkowych budowli w centrum.

Zabytki i atrakcje

Zabytki i muzea w Osijeku

Panorama Tvrđy, najstarszej części miasta

Kościół św. Michała

Konkatedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Kościół św. Krzyża

Muzeum Archeologiczne

Chorwacki Teatr Narodowy w Osijeku

Wnętrze teatru

Muzeum Sztuk Pięknych

Muzeum Slawonii

Rektorat Uniwersytetu Josipa Juraja Strossmayera

Siedziba władz żupanii osijecko-barańskiej

Poczta główna

Ośrodek turystyczny – muzea, liczne budowle świeckie i sakralne z XVIII w. i XIX w. Historycznym centrum miasta jest – położone poza obecną (pocz. XXI w.) centralną częścią Osijeka – barokowe Stare Miasto, zwane twierdzą (Tvrđa), które otoczone obronnym murem strzegło przeprawy przez Drawę. Zachowało się prawie w niezmienionej formie od XVIII w., z którego pochodzi większość jego zabytków. Na brukowanym rynku stoi ratusz i kamieniczki z trójkątnymi szczytami.

Inne zabytki miasta (w większości pochodzące z początku XVIII w.):

kościół św. Jakuba z klasztorem Kapucynów,
kościół św. Michała,
kościół św. Krzyża wraz z klasztorem Franciszkanów,
neogotycka konkatedra św. Piotra i Pawła.

Transport

W mieście kursują wąskotorowe tramwaje (1000 mm). W mieście również znajduje się stacja kolejowa Osijek.

Ludzie związani z Osijekiem

Miasta partnerskie

Przypisy

↑ ^a ^b Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. [dostęp 2020-01-11]. (chorw.).
↑ ^a ^b WojciechW. Tyluś WojciechW., Osijek - największe miasto Slavonii, CroLove.pl, 18 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-19] (pol.).
↑ Z wyjątkiem terenu leżącego na północnym brzegu Drawy - Podravlje to historyczna Baranja
↑ Osijek, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-04] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Croatian Ministry of Culture Directorate for the Protection of Cultural Heritage: Historical-Town Planning Ensemble Tvrda (Fort) in Osijek. UNESCO, 1 lutego, 2005. [dostęp 2010-05-11]. (ang.).
↑ Kemal Çiçek: Great Ottoman Turkish civilization. Yeni Türkiye, 2000. ISBN 978-975-6782-21-7. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Osijek after the Turks. Osijek.hr. [dostęp 2021-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (ang.).
↑ 1911 Encyclopædia Britannica/Esseg. [dostęp 2021-06-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Strona oficjalna (chorw.)

[stat-1] Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. [dostęp 2020-01-11]. (chorw.).

[love-2] WojciechW. Tyluś WojciechW., Osijek - największe miasto Slavonii, CroLove.pl, 18 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-19] (pol.).

[3] Z wyjątkiem terenu leżącego na północnym brzegu Drawy - Podravlje to historyczna Baranja

[PWN-4] Osijek, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-04] .

[UNESCO-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Croatian Ministry of Culture Directorate for the Protection of Cultural Heritage: Historical-Town Planning Ensemble Tvrda (Fort) in Osijek. UNESCO, 1 lutego, 2005. [dostęp 2010-05-11]. (ang.).

[Kemal_Çiçek-6] Kemal Çiçek: Great Ottoman Turkish civilization. Yeni Türkiye, 2000. ISBN 978-975-6782-21-7. (ang.).

[osij-7] Osijek after the Turks. Osijek.hr. [dostęp 2021-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (ang.).

[britannica-8] 1911 Encyclopædia Britannica/Esseg. [dostęp 2021-06-16]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne