Osman Hamdi Bey

Osman Hamdi Bey
Ilustracja
Hamdi Bey na początku XX wieku
Data i miejsce urodzenia

30 grudnia 1842
Konstantynopol

Data i miejsce śmierci

24 lutego 1910
Konstantynopol

Narodowość

Turecka

Dziedzina sztuki

Malarstwo

Ważne dzieła

Trener żółwi

Autoportret

Osman Hamdi Bey (ur. 30 grudnia 1842 w Konstantynopolu zm. 24 lutego 1910 tamże[1]) – osmański intelektualista, znawca sztuki, a także wybitny malarz oraz archeolog. Jako jeden z pierwszych zaczął używać w swojej twórczości kompozycji figuratywnej[2].

Życiorys

Był synem wielkiego wezyra İbrahima Edhem Paszy[3].

Osman Hamdi poszedł do szkoły podstawowej w dzielnicy Beşiktaş w Stambule, po czym studiował prawo, najpierw w Stambule (1856), a następnie w Paryżu (1860)[4]. Niedługo później postanowił porzucić prawo, aby kontynuować malowanie. Wyszkolił się pod francuskimi malarzami: Jean-Léonem Gérôme i Gustave Boulangerem[3].

Jego pobyt w Paryżu złożył się z terminem pierwszej wizyty sułtana osmańskiego w Europie Zachodniej, kiedy to sułtan Abdülaziz został zaproszony na wystawę „Universelle” (1867) przez cesarza Napoleona III[5]. Hamdi Bey w Paryżu poznał także swoją pierwszą żonę, Marie, kiedy był studentem. Po otrzymaniu błogosławieństwa od ojca towarzyszyła mu w Stambule. W 1869 roku pobrali się, mieli dwie córki.

Po powrocie do Turcji został wysłany do osmańskiej prowincji Bagdad w ramach zespołu administracyjnego Midhata Paszy (czołowej postaci politycznej i reformatora, który uchwalił pierwszą konstytucję osmańską)[3]. W 1871 Osman Hamdi powrócił do Stambułu jako wicedyrektor Biura Protokołu Pałacu. W latach 70. XIX wieku pracował nad kilkoma zleceniami na wyższych szczeblach biurokracji osmańskiej[5].

Ważnym krokiem w jego karierze było powierzenie mu funkcji dyrektora Muzeum Imperialnego (dzis. Muzeum Archeologiczne w Stambule) w 1881 roku[6]. Wykorzystał on swoją pozycję dyrektora muzeum, aby je rozwinąć i stworzyć sponsorowane przez władze krajowe ekspedycje archeologiczne. W 1882 roku ustanowił i został dyrektorem Akademii Sztuk Pięknych, która zapewniła Osmanom trening estetyki i technik artystycznych bez opuszczania imperium. W 1884 nadzorował publikację rozporządzenia zakazującego przemycania artefaktów za granicę, które stanowiło gigantyczny krok w tworzeniu ram prawnych dla ochrony zabytków. Przedstawiciele lub pośrednicy dziewiętnastowiecznych mocarstw europejskich rutynowo przemycali artefakty o wartości historycznej z granic Imperium Osmańskiego (które obejmowały między innymi geografie starożytnych greckich i mezopotamskich cywilizacji), często uciekając się do łapówek, aby wzbogacić muzea w stolicach europejskich[6].

Przeprowadził pierwsze naukowe badania archeologiczne wykonane przez zespół turecki. Jego wykopaliska obejmowały takie miejsca, jak grobowiec w południowo-wschodniej Anatolii (najpopularniejsza turystyczna miejscowość w Turcji i dziś na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, w prowincji Adıyaman), sanktuarium Hekate w Lagina w południowo-zachodniej Anatolii (znacznie rzadziej odwiedzane w dzisiejszej prowincji Muğla) i Sydon w Libanie[7], gdzie dokonał swojego największego odkrycia, odkopując tzw. Sarkofag Aleksandra, początkowo uważany za przeznaczony dla Aleksandra Wielkiego[8] .

Obrazy

Trener żółwi (1906)

Jego obraz z 1906 roku, „Trener żółwi”, pobił rekord w Turcji, sprzedając się za 3,5 miliona dolarów w grudniu 2004 roku[9]. Obraz wyraża sarkastyczne insynuacje na temat własnego stylu pracy malarza, a także nawiązuje do historycznego faktu, że żółwie były wykorzystywane do celów iluminacyjnych i dekoracyjnych poprzez umieszczanie świec na skorupie na początku XVIII wieku[9].

Przypisy

  1. ↑ ..:: Osman Hamdi Bey ::.., 15 października 2014 [dostęp 2018-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-15].
  2. ↑ Eskihisar’da Bir Arkeolog ve Ressam: Osman Hamdi, „GazeteBilkent” [dostęp 2018-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-14] (tur.).
  3. ↑ a b c Wendy M.K. Shaw, Possessors and Possessed: Museums, Archaeology, and visualisation of history in the late Ottoman Empire, 2003, ISBN 0-520-23335-2.
  4. ↑ The Encyclopædia Britannica, Vol.7, Edited by Hugh Chisholm, „Constantinople, the capital of the Turkish Empire...”., 1911.
  5. ↑ a b Osman Hamdi Bey, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  6. ↑ a b Aşık olduğu iki kadının adı da Marie'ydi..., „Posta” [dostęp 2018-04-29] (tur.).
  7. ↑ Le Tumulus de Nemroud-Dagh : voyage, description, inscriptions ... | 1886 - Collections patrimoniales numérisées de Bordeaux Montaigne, 1886.u-bordeaux-montaigne.fr [dostęp 2018-04-29] (fr.).
  8. ↑ Soucek i Soucek 1995 ↓, s. 183.
  9. ↑ a b Osman Hamdi’s 'lost' masterpiece in auction, Hürriyet Daily News [dostęp 2018-04-29] (ang.).

Bibliografia

  • P. and S. Soucek: ʿOthmān Hamdī. W: C.E. Bosworth, E. Van Donzel, W.P. Heinrichs, G. Lecomte: The Encyclopaedia of Islam. New Edition. Volume VIII. Leiden: E.J. Brill, 1995. ISBN 90-04-09834-8.

Media użyte na tej stronie

Kaplumbağa Terbiyecisi.png
Autor: Osman Hamdi Bey, Licencja: CC BY-SA 4.0
1906’nın 1 Mayıs günü Paris Grand Palais’de açılan, Fransız Sanatçılar Derneği’nin (Société des Artistes Français) düzenlediği Salon sergisinde Fransızca adı “L’homme aux Tortues” (Kaplumbağalı Adam), sergiye ait katalogların birindeyse ingilizce adı kısaca “Tortoises” (Kaplumbağalar) olarak verilen resim Osman Hamdi Bey’in “Kaplumbağa Terbiyecisi” olarak tanınmış olan eseridir. Resmin üzerinde yer alan 1906 tarihi, Mayıs ayındaki sergiye yetişebilmesi için yılın ilk aylarında tamamlanmış olması gerektiğini düşündürür. Sanatçı bir yıl sonra, ayrıntılarda bazı farklılıklar içerse de aynı kompozisyonu yansıtan daha küçük boyutlu bir resim daha yapmıştır. Bu ikinci versiyonda Osman Hamdi Bey’in dünürü Salih Münir Paşa’ya ithaf edildiğini gösteren bir yazı bulunur.
Osman Hamdi Bey.jpg
Osman Hamdi Bey (1842-1910) was an Ottoman statesman and art expert and also a prominent and pioneering Turkish painter.