Osorkon III

Osorkon III
Królewski Protokół Nomen Userkeren-Saaset-Meri-Amon (egip. Osorkon-syn-Izydy-ukochany-przez-Amona) Prenomen User-Maat-Re Setepen-Amon (egip. Potężna-jest-sprawiedliwość-Re Wybrany-przez-Amona) Imię horusowe Ka-nechat-chaem-Uaset (egip. Byk-potężny-koronowany-w-Tebach)
władca starożytnego Egiptu
Okres	od pomiędzy 790 a 787 p.n.e.
Dane biograficzne
Dynastia	XXIII dynastia
Ojciec	Szeszonk IV (?)
Matka	Karoma IV (?)
Żona	Tentsai, Karoaczet
Dzieci	z Tentsai: Takelot III, Rudżamon; z Karoaczet: Szepenupet I

Osorkon III – faraon, władca starożytnego Egiptu z XXIII dynastii libijskiej, z czasów Trzeciego Okresu Przejściowego. Był prawdopodobnie synem Szeszonka IV i Karomy IV.

Prawdopodobnie przed osiągnięciem władzy królewskiej, przez około 10 lat pełnił funkcję wielkiego kapłana Amona. Świadczyć może o tym zapis na steli, odkrytej 1982 roku w Akoris, na której Osorkon nazwany jest arcykapłanem Amona. Początek jego panowania, według różnych ocen, datuje się na lata pomiędzy 790 p.n.e., a 787 p.n.e. Trudność z jego ustaleniem komplikuje fakt, że Osorkon po pokonaniu rywali i opanowaniu Teb, nie od razu ogłosił się faraonem. Uczynił to dopiero po ostatecznym pokonaniu stronników Padibasteta, datując ten fakt na 39. rok panowania Szeszonka III. Jego pierwszą żoną została Tentsai, ze związku z którą narodzili się dwaj jego synowie, kolejni następcy: Takelot III i Rudżamon. Druga jego żona - Karoaczet była natomiast matką Szepenupet I, która w przyszłości została boską małżonką Amona. Jego władzę w Leontopolis uznawali, sąsiadujący wodzowie Ma z Mendes. W Herakleopolis po usunięciu władców, spowinowaconych z XXII dynastią, panujących w czasach Szeszonka V zapewne z jego nadania, osadził Osorkon swego syna Takelota, który oprócz władzy świeckiej, sprawował również funkcję arcykapłana Amona. W Hermopolis, również za sprawą Osorkona, władzę objął Nimlot.

Jedną z bardziej znaczących budowli wzniesionych przez Osorkona jest kaplica Ozyrysa - Pana Wieczności (egip. Heka-dżed) zbudowana w Karnaku, jak się wydaje pod znaczącym wpływem córki Szepenupet I, która w tym czasie sprawowała już funkcję Boskiej małżonki Amona, a w czasach syna i następcy Osorkona - Takelota III dzieliła z nim faktyczną władzę królewską w Tebaidzie.

Około roku 765/764 p.n.e. Osorkon powołał do współrządów swego syna Takelota. Była to ostatnia, poświadczona koregencja w dziejach starożytnego Egiptu, rządzonego przez władców pochodzenia rdzennie egipskiego oraz władców wywodzących się z terenów odwiecznie wchodzących w skład państwa faraonów .

Osorkon III zmarł prawdopodobnie w wieku przekraczającym osiemdziesiąt lat, a miejsca jego pochówku oraz mumii, jak dotąd nie udało się odnaleźć.

Bibliografia

• NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
• BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .

Wszystkie daty dotyczą okresu przed narodzeniem Chrystusa (p.n.e.)   Okres Dynastia Faraonowie Predynastyczny (przed ok. 3150) 0 Hsekju • Chaju • Teje • Czesz • Neheb • Wazner • Mech • Dwa Sokoły Hat-Hor • Ny-Hor • Pe-Hor • Hedż-Hor Skorpion I • Krokodyl • Iry-Hor • Ka • Skorpion II Wczesnodynastyczny (ok. 3150–2686) I Narmer • Aha • Dżer • Dżet • Den • Anedżib • Semerchet • Ka’a II Hetepsechemui • Nebre • Nineczer • Peribsen • Chasechem • Chasechemui Stare Państwo (ok. 2686–2181) III Sanacht • Neczerierchet • Sechemchet • Chaba • Neferka • Huni IV Snofru • Chufu • Redżedef • Chaefre • Dżedefhor • Nebka, Baka, Bakare • Baure, Baefre, Bafre • Menkaure • Szepseskaf • Dżedefptah V Userkaf • Sahure • Neferirkare Kakai • Szepseskare Isi • Neferefre • Niuserre Ini • Menkauhor Akauhor • Dżedkare Izezi • Unis VI Teti • Userkare • Pepi I • Merenre I Antyemsaf I • Pepi II • Merenre Antyemsaf II • Menbkare 1. Przejściowy (ok. 2181–2133) VII Neferkare (młodszy) • Neferkare Nebi • Dżedkare Szemai • Neferkare Chendu • Merienhor Neferkamin • Nikare • Neferkare Tereru • Neferkahor VIII Uadżkare Pepisonbe • Neferkamin Anu • Kakare Ibi • Neferkare • Neferkauhor Kapuibi • Neferirkare IX Meribre Cheti I • Neferkare Nebkaure • Cheti II • Setut X Merihathor • Neferkare • Uachare Cheti III • Merikare • Nebkaure Cheti IV   Okres Dynastia Faraonowie Średnie Państwo (ok. 2133–1786) XI Mentuhotep I • Intef I • Intef II • Intef III • Mentuhotep II • Mentuhotep III • Mentuhotep IV XII Amenemhat I • Senuseret I (koregent) • Amenemhat II (koregent) • Senuseret II (koregent) • Senuseret III • Amenemhat III • Amenemhat IV (koregent) • Neferusobek 2. Przejściowy (ok. 1786–1567) XIII Wegaf • Amenemhat V • Sekhemre Khutawi • Amenemhat VI • Sehetepibre • Iufeni • Amenemhat VII • Nebnun Semenkare • Hornedjheriotef • Sobekhotep I • Nedjemibre • Sebekhotep I • Reniseneb • Hor I • Amenemhat VIII • Amenemhat IX Sebekhotep II • Chendżer • Imiramesha (albo Mermesha) • Antef IV (albo Intef IV) • Set I • Panteni • Ameni Kemau • Ibi • Aakeni • Sobekhotep III • Neferhotep I • Sahathor • Sobekhotep IV • Sobekhotep V • Iaib • Ai I • Sobekhotep VI • Ini • Sankhenre Suadjetu • Ined • Neferhotep II • Hori (albo Hor II) • Sobekhotep VII • Didumes • Ibi • Se(?)kare • Senebmiu • Sekhaenre • Merkheperre • Merikare • Senweseret IV (albo Sesostris IV) • Montuemsaf • Neferhotep III • Mentuhotep V • Nerkare • Wesermontu • Sobekhotep VIII • Ini • Mentuhotep VI • Senaib • Sobekhotep IX • Wepwawetemsaf • Hor Meritaui • Sebekai • Khuiiker XIV Nehesi • Khatire • Nebfawre • Sehebre • Meridjefare • Sewadjkare II • Nebdjefare • Wbenre • (?)djefare • (?)wbenre • Awtibre • Herwibre • Nebsenre • Sekheperenre • Djedkherure • Sankhibre • Kanefertumre • Sekhem(?)re • Kakemetre • Neferibre • A(?) • Kha(?)re • Ankhkare • Semen(?)re • Djed(?)re • Senefer(?)re • Menibre • Djed(?)re • Inek(?) • I(?) • Ip(?) • Hebi • Aped • Hepw • Shemsu • Meni(?) • Wrkai • (?)kare • (?)kare • Hepu(?) (albo (?)nre) • (?)annati (albo (?)kare) • Bebnem • Iuf(?) • Seth II • Sinu • Hor III • Nibef • Penestensepti • Kherhemwetshepsut • Khuihemwet XV Maibre Szeszi/Salitis • Meruserre Jakobher • Seuserence Chain • Auserre Apopi • Nebchepeszre Apopi • Aakenenre Apopi • Aasehere Chamudi XVI Anat-Her • Weser-Anat • Semqen • Seket • Wasa (Wadj(ed)) • Qar • Seneferanchre Pepi III • Beb-ankh • Nebmaatre • Nikare II • Meribre • Aahetepre • Aaneterre • Nebwankhre • Ahetepre • Nebweserre • Khaweserre • Khaimure • Yakob-baal • Yakobner) • Yam • Amu • Nia(?) XVII Nebucheperure Antef V • Sechemre Uahchau Rehotep • Sobekemsaf I • Sechemre Sementaui Dżehuti • Mentuhotep VII • Nibirau I • Nibirau II • Semenenre • Seuserenre • Sobekemsaf II • Antef VI • Antef VII • Senachtenre Ahmose • Sekenenre Tao (albo Taa) • Kamose   Okres Dynastia Faraonowie Nowe Państwo (ok. 1567–1085) XVIII Ahmose I • Amenhotep I • Totmes I • Totmes II • Hatszepsut • Totmes III • Amenhotep II • Totmes IV • Amenhotep III • Echnaton • Semenchkare • Neferneferuaton • Tutanchamon • Aj • Horemheb XIX Ramzes I • Seti I • Ramzes II (Wielki) • Merenptah • Amenmes • Seti II • Siptah • Tauseret • Jarsu? XX Setnacht • Ramzes III • Ramzes IV • Ramzes V • Ramzes VI • Ramzes VII • Ramzes VIII • Ramzes IX • Ramzes X • Ramzes XI 3. Przejściowy (1085–730) XXI Smendes I • Amenemnesu • Psusennes I • Amenemope • Osorkon Starszy • Siamon • Psusennes II XXII Szeszonk I • Osorkon I • Harsiese I • Takelot I • Osorkon II • Szeszonk II • Takelot II • Szeszonk III • Pimaj • Szeszonk IV XXIII Padibastet • Iuput I • Szeszonk V • Osorkon III • Takelot III • Rudżamon • Iuput II • Osorkon IV   Okres Dynastia Faraonowie Epoka Późna (730–305) XXIV Tefnacht • Bakenrenef XXV Pianchi • Szabaka • Szabataka • Taharka • Tanutamon XXVI Necho I • Psametych I • Necho II • Psametych II • Apries • Ahmose II • Psametych III XXVII Kambyzes II • Dariusz I Wielki • Kserkses I • Artakserkses I • Kserkses II • Sogdianos • Dariusz II • Artakserkses II XXVIII Amyrtajos XXIX Neferites I • Achoris • Psamutis • Neferites II XXX Nektanebo I • Tachos • Nektanebo II XXXI Artakserkses III Ochos • Arses • Chabbasz • Dariusz III Hellenistyczny (305–30) Argeadzi Aleksander Wielki • Filip Arrhidaeus • Aleksander IV Macedoński (koregent) Lagidzi Ptolemeusz I Soter I • Ptolemeusz II Filadelfos • Ptolemeusz III Euergetes I • Ptolemeusz IV Filopator I • Ptolemeusz V Epifanes • Ptolemeusz VI Filometor • Ptolemeusz VII Neos Filopator II • Ptolemeusz VIII Euergetes II Fyskon • Ptolemeusz IX Soter II Lathyros • Ptolemeusz X Aleksander I (koregent) • Kleopatra III (koregentka) • Kleopatra Berenike III • Ptolemeusz XI Aleksander II (koregent) • Ptolemeusz XII Neos Dionizos • Kleopatra VI Tryfajna III • Berenike IV • Kleopatra VII Filopator • Ptolemeusz XIII (koregent) • Ptolemeusz XIV (koregent) • Ptolemeusz XV Cezarion (koregent) Rzymski (od 30) cesarze rzymscy • cesarze bizantyńscy