Ossala

Artykuł

50°29′6″N 21°22′20″E

- błąd

39 m

WD

50°33'N, 21°19'E

- błąd

19667 m

Odległość

522 m

Ossala
wieś
ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

staszowski

Gmina

Osiek

Sołectwo

Ossala

Wysokość

180,1 m n.p.m.

Liczba ludności (2021)

460[1]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

28-221[2]

Tablice rejestracyjne

TSZ

SIMC

0802165[3]

Położenie na mapie gminy Osiek
Mapa konturowa gminy Osiek, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Ossala”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Ossala”
Położenie na mapie powiatu staszowskiego
Mapa konturowa powiatu staszowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ossala”
Ziemia50°29′06″N 21°22′20″E/50,485000 21,372222

Ossalawieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Osiek[3][4], w sołectwie Ossala.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego. Niewielka część Ossali leży przy drodze krajowej nr 79. Przez wieś biegnie droga powiatowa nr 42342 (0814T – Ossala – Ossala-Lesisko); oraz trzy drogi gminne nr 4233011 (002660T – Ossala – Strużki); nr 4233012 (002661T – Ossala – Ossala-Lesisko – Torfy); nr 4233014 (002663T – Niekrasów – Ossala)[5]. Poza tym dwie źle zewidencjonowane drogi gminne (Ossala – NiekrasówDąbrowa; Ossala – Trzcianka-Kolonia), w tym inne drogi gminne niezewidencjonowane.

W Ossali mieści się szkoła podstawowa i Ochotnicza Straż Pożarna.

Przez wieś przechodzi szlak turystyczny zielony zielony szlak turystyczny z Chańczy do Pielaszowa. Jak również żółty szlak rowerowy żółty szlak rowerowy, w tym też pielgrzymkowy Szlak architektury drewnianej „Miejsca Mocy” prowadzący ze Strzegomia do Beszowej[6].

Zabytki oraz interesujące miejsca

  • Izba Pamięci o Adamie Bieniu – członku Polskiego Państwa Podziemnego, prawniku, działaczu ruchu ludowego, sądzonego w procesie szesnastu na Łubiance)
  • Dom Pracy Twórczej Józefy i Adama Kwiatkowskich (malarki i poetki) – położony w Osadzie Młyńskiej, w dolinie nad rzeką Strzegomką, przy prastarym „szlaku królewskim SandomierzKraków”, na odcinku Niekrasów Poduchowny (w tym sioło Za Górą) – Ossala Dworska – Strużki. W odległości około 200 m na południe od kościoła parafialnego w Niekrasowie; nie mylić ze „szlakiem grodowym (Osiek-Połaniec)”, na odcinku Tursko Wielkie – Ossala – Kolonia – Niekrasów; łatwo odróżnić, gdyż szlak królewski został obsadzony jesionami stąd zwany często „szlakiem jesionowym”, których pozostałości nadal rosną na tym szlaku. Nadto trakt królewski prowadził też z Rytwian przez Strzegom do Sworonia (ponieważ tam była przeprawa przez Wisłę), zwany był „aleją akacjową” (tylko ten fragment do kościoła w Niekrasowie – na górze, a nie jak przebiega ta droga obecnie)

Nazewnictwo wsi na przestrzeni wieków

Epoka założenia wsi jest dziś trudna do rozjaśnienia, bo osłania ją pomroka czasów minionych a nieopisanych. Długosz kronikarz, w XIV wieku naszej ery chrześcijańskiej żyjący, czyni wzmiankę o wsi Osalija, a na ile i więcej w starożytności było miejsc tego przydomku, a tylko jedno z nich właśnie wedle zdania uczonych na miano teraźniejszej Ossali przypada: – dziś trudno powiedzieć! Zdaniem innych kronikarzy naszych nazwy te ewaluowały na przestrzeni kilku wieków, niebędące trwałymi aż po czasy nam współczesne, gdyż jeszcze 2002 roku dokonano zmiany w pisowni z Osala na Ossala z podwójnym ‘ss’, a która to nazwa była w ogólnym obiegu pomimo urzędowego innego nazewnictwa czasów postkomuny. Aczkolwiek ta piśmienna mądrość ludowa zachowała wypracowaną w XIX wieku jeszcze z czasów zaborowej polski pisownię z podwójnym ‘s’; nie ulegając zmianom lat 20. dwudziestolecia międzywojennego i polski PRL-owskiej.

Najmniejszego śladu określić nie można, kiedy utworzyło się w rodowej mowie niedokładne i zupełnie niestosowne nazewnictwo: Osala? Zostawiając wyjaśnienie tego zagadnienia szczęśliwszym badaniom, przystąpmy do okazania, w którym czasie zjawiła się łacińska nazwa: Ossalia, a następnie już całkowicie polska Ossala.

– Czasy Długosza są częstokroć krytykowane i sam Długosz, za fałszowanie faktów i przeistaczanie ich na potrzeby ówczesnego kościoła, głównie jego polityki fiskalizacji podatków należnych od ludu sługom boga, w tym przede wszystkim od prostych chłopów, mieszczan i panów szlacheckiego niższego pochodzenia do stanu duchownego należnych. Jego zapis ma bardziej na celu określenie tego, co można by opodatkować podatkiem naliczonym na kościół niż realnym zainteresowaniem ówczesnym tej wsi i jej podobnym znaczeniem; dlatego często wyolbrzymiano to, co można by obłożyć dodatkowym obciążeniem fiskalnym od tego w jakim realnie było stanie i czy w ogóle istniało. Czasy współczesne przyniosły nam standaryzację nazewnictwa własnego, nie można zapisywać takich nazw dobrowolnie, według własnego widzimisię, dziś w dobie cyfryzacji wszystkiego takie nazwy mają własne indywidualne i niepowtarzalne numery SIMC, wynikłe z podziału krajowego TERYT. Każdy taki numer posiada indywidualną nazwę własną określoną formalnie i określającą jej nazwę własną. Mają również Ossala, dodatkowo określono współcześnie, że jest to wieś bez części integralnych, niestety z dużą stratą dla takowych!

Historia

Pierwsza wzmianka o Ossali pochodzi z czasów Joannisa Długosza, wtedy to według jego Liber Beneficiorum... (14701480) leżała ona w parafii Niekrasów. Dziedzicem wsi był Piotr Kołaczkowski herbu Janina. Było tu tylko 8 łanów kmiecych, dających dziesięcinę wartości do 6 grzywien wiceprepozyturze sandomierskiej. Wieś nie posiadała ani folwarku rycerskiego/szlacheckiego (tzw. curia militaris), czy też młyna jak i karczmy...[7] W dokumentach zyskała obecną pisownię dopiero w roku 1851 i zapisywana jest tak, jak ma to miejsce obecnie (mianowicie przez podwójne „ss”). Mimo licznych przeobrażeń językowych zachowała swoją oryginalną, unikatową i niepowtarzalną nazwę, a jej wcześniejsze odpowiedniki to m.in.: Osala, Osale, Ossola, Ossale, Os sala, Os sola, Os sole, Oszala, Oszola, Oszalya i Osolya.

Ecclesiae Collegiatarum. Sandomiriensis. (...) Vicepraepositura.
Ossala, villa sub parochial de Niekrasów. (...) alias Oszalya (Ossala) villa...
OSZALYA, villa sub parochia ecclesiae de Nyekrasszow sita, cuius haeres Petrus К о l у а с z к о w s к y de armis J a n i n a, in qua sunt octo lanei cmethonales, de quibus omnibus solvitur decima manipularis et per duas ierugas canapalis vicepraeposito et per cmethones ducitur in horreum a vicepraeposito locandum, et valor eius aestimatur ad sex marcas[8]; item non est ibi curia militaris aliqua, neque taberna, neque hortulania, neque molendinum[9],[10].

Joannis Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, tomus I.

Według regestru poborowego z 1508 roku Ossala wraz z wsiami: Niekrasów, Tursko i Trzcianka należy do Pawła Kołaczkowskiego, który płacił 22 gr. poboru[7].

4. Palatinatus Sandomiriensis. a. Districtus Sandomiriensis 1508 a.
Thursko, Thrczanka, Nyekrassow, Ossola, n. Paulus Kolaczowsky gr 22[11],[12].

Adolf Pawiński, Małopolska, t. IV.

Z kolei według regestru poborowego z 1578 roku te wsie i trzy inne (cała parafia Niekrasów) jest Jana Turskiego i Krzysztofa, Andrzeja i Sebastyana Turskich. Jan ma w Ossali ¾ łanu, 3 osadników (kmieci), na czynszu 1 ogrodziarza (czyli zagrodnika z rolą), 1 komornika (w domyśle z bydłem), 1 ubogiego (biedaka, czyli komornika bez bydła), a trzej inni w sumie 4 osadników, 1¼ łanu, 4 ogrodziarzy na czynszu, 1 komornika, 1 rzemieślnika, 1 rybaka oraz 3 ubogich[7].

II. Palatinatus Sandomiriensis. 1. Districtus Sandomiriensis an. 1578. Par. Niekraszow.
Oszala (Osala), gen. Joannis Turski, col. 3 in lan. ¾, hort. c. a. 1, inq. paup. 1;
Eorundem Turskich, col 4 in lan. 1¼, hort. c. argo 4, inq. 1, paup. 3, art. 1, pistor 1[13],[14].

Adolf Pawiński, Małopolska, t. III.

Istniał tu jeszcze w roku 1641 zbór kalwiński Jednoty małopolskiej. Wieś należała wówczas do Dębickich, a przedtem do Turskich, którzy założyli zbór w pobliskim Niekrasowie[15]. Zachował się oryginalny opis tego zboru z 1853 roku w książce pt. Dzieje kościołów wyznania helweckiego w dawnéj Małéj Polsce przez Józefa Łukaszewicza spisane[16]. Jako ciekawostkę warto wiedzieć, iż w owych czasach, aż w trzech miejscowościach ówczesnej gminy Tursko byli kalwini m.in. Niekrasowie, Tursku Wielkim i Ossali (a nie było ich ani w Osieku, Połańcu czy Staszowie); mieli swoje zbory nadto w Baranowie Sandomierskim, Mielcu, Koprzywnicy, Łoniowie, Pacanowie, Rakowie, Rytwianach czy Sielcu.

Rozdział VI. Kościoły wyznania helweckiego w Małéj Polsce porządkiem alfabetycznym.
(...) CXLI. Osale.
Jest jakieś miejsce zwane Osale w dawnej Małéjpolsce, w którém się zbór kalwiński znajdował, albowiem pomiędzy uchwałami synodu chmielnickiego, złożonego dnia 30 Sierpnia 1641. czytam i tę: „W niebytności IMCi Pana Marcina Dębickiego namowa, ze strony opatrzenia zboru osalkiego ministrem, seniorów utriusque ordinis dystryktu sandomirskiego odłożona jest pod synod blisko da Pan Bóg przyszły prowincyalny do Bełżyc. Interim IMPan Mikołaj Dębicki przestrzedz ma sine omni longiore mora IM. Rodzonego swego IMPana Marcina, żeby in hac materia niemieszkanie pisał do pomienionych starszych, explikując lucide żądość swoję.” Z tych wyrazów uchwały synodowéj domyślać się można, że Osale (albo Osala, wieś czy téż miasteczko), należała do familii kalwińskiéj Dębickich i leży w Sandomirskiém. Jak zaś długo zbór osalski istnął, kiedy upadł i kto go założył, nie mógłem się znikąd dowiedzieć[16].

Józef Łukaszewicz, Dzieje kościołów wyznania helweckiego w dawnéj Małéj Polsce.

Wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich w dwóch tomach, pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku.

OSSALA, w dokumentach Oszalya i Osolya, wieś i folwark, powiat sandomierski, gmina Tursko, parafia Niekrasów, odległość od Sandomierza 34 wiorsty, ma szkołę początkową, 67 domów, 541 mieszkańców. W 1827 roku było tu 43 domy, 401 mieszkańców. Według Liber Beneficiorum Długosza (I, 312) Ossala leżała w parafii Niekrasów. Dziedzicem był Piotr Kołaczkowski herbu Janina. Było tu tylko 8 łanów kmiecych, dających dziesięcinę wartości do 6 grzywien wiceprepozyturze sandomierskiej. Według regestru poborowego z 1508 roku Ossala wraz z wsiami: Niekrasów, Tursko i Trzcianka należy do Pawła Kołaczkowskiego, który płacił 22 gr. poboru. Według Regestru poborowych z 1578 roku te wsie i trzy inne (cała parafia Niekrasów) jest Jana Turskiego i Krzysztofa, Andrzeja i Sebastyana Turskich. Jan ma w Ossali ¾ łana, 3 osadników, 1 ogrodziarza, 1 komornika, 1 ubogiego, a trzej inni 4 osadników, 1¼ łana, 4 ogrodziarzy, 1 komornika, 1 rzemieślnika, 1 rybaka, 3 ubogich (Pawiński, Małopolska, III i IV, 169 i 458). Dobra Ossala uległy w 1874 roku rozdziałowi, po którym w uszczuplonym obszarze pozostał folwark Ossala z wsiami Ossala, Nakol, Niekrasów, Trzcianna Gór na i Trzcianna Dolna, rozległość dominialna mórg 700: gruntów ornych i ogrodów mórg 242, łąk mórg 66, pastwisk mórg 64, lasu mórg 317, nieużytków mórg 31; budynków murowanych 4, z drzewa 17; płodozmian 5- i 6-polowy; las nieurządzony; młyn wodny, pokłady torfu. Wsie: Ossala osad 62, z gruntem mórg 598; Nakol osad 18, z gruntem mórg 110; Niekrasów osad 26, z gruntem mórg 279; Trzcianna Górna osad 26, z gruntem mórg 276; Trzcianna Dolna osad 11, z gruntem mórg 101[7].

OSSALA, wieś, powiat sandomierski. Istniał tu jeszcze roku 1641 zbór kalwiński. Wieś należała do Dębickich, a przedtem do Turskich, którzy założyli zbór w Niekrasowie[15].

Na podstawie ww. informacji z 1886 roku – Ossala, to wieś i folwark, w ówczesnym powiecie sandomierskim, w ówczesnej gminie Tursko i w parafii Niekrasów. Leży w odległości 34 wiorst od Sandomierza, ma szkołę początkową, 67 domów, 541 mieszkańców. W 1827 roku było tu 43 domy, 401 mieszkańców[7].

W 1827 roku Trzcianka Folwarczna zostaje oddzielona od dóbr Ossala. Jej ogólna rozległość to 643 mórg: w tym 315 mórg gruntów ornych i ogrodów, 138 mórg łąk, 16 mórg pastwisk, 7 mórg wody, 150 mórg lasu i 17 mórg nieużytków; jak i 15 budynków drewnianych, las nieurządzony oraz młyn. Drogą sprzedaży, oddzielono po 1874 roku, z obszaru tego folwarku 86 mórg[17].

Jak już wspomniano wyżej dobra Ossala uległy w 1874 roku rozdziałowi, po którym w uszczuplonym obszarze pozostał folwark Ossala z wsiami: Ossala, Nakol, Niekrasów, Trzcianna Górna i Trzcianna Dolna (nie mylić z Trzcianna Folwarczną), rozległość dominialna 700 mórg: gruntów ornych i ogrodów 242 mórg, 66 mórg łąk, 64 mórg pastwisk, 317 mórg lasu, 31 mórg nieużytków; budynków murowanych 4, z drzewa 17; płodozmian 5- i 6-polowy; las nieurządzony; młyn wodny, pokłady torfu. Podział tej rozległości dominialnej na wsie: Ossala z 62 osadami mieszkalnymi, z gruntem 598 mórg; Nakol z 18 osadami mieszkalnymi, z gruntem 110 mórg; Niekrasów z 26 osadami mieszkalnymi, z gruntem 279 mórg; Trzcianna Górna z 26 osadami mieszkalnymi, z gruntem 276 mórg; Trzcianna Dolna z 11 osadami mieszkalnymi, z gruntem 101 mórg[7].

W 1886 roku ówczesna parafia Niekrasów należała do ówczesnego dekanatu sandomierskiego (ale dawniej jeszcze do dekanatu staszowskiego) i liczyła wówczas 2230 dusz[7].

Ossala w 1867 roku wchodziła w skład gminy Tursko, z urzędem gminy w Strużkach. Sądem okręgowym dla gminy był IV Sąd Okręgowy w Staszowie (tam też była stacja pocztowa). Gmina miała 8781 mórg rozległości ogółem (w tym 5083 mórg włościańskich) i 4613 mieszkańców (w tym 1,4 proc. pochodzenia żydowskiego, tj. 63 żydów). W skład gminy wchodziły jeszcze: Antoszówka, Dąbrowa, Luszyca, Matyaszów, Nakol, Niekrasów, Niekurza, Okrągła, Pióry, Rudniki, Szwagrów, Strużki, Sworoń, Trzcianka, Tursko Małe, Tursko Wielkie, Tursko Wola, Zaduska Kępa i Zawada[17].

Współcześnie w ujęciu Piotra Barańskiego w jego książce Miasto i Gmina Osiek z 1999 roku.

W gminie. (...) Ossala.
Wieś o bardzo starym rodowodzie. Kościół w Niekrasowie wybudowali w XVII wieku właściciele dóbr ossalskich. Miejscowość położona nad rzeką Trzcianką, tonie w zieleni pobliskich lasów rytwiańskich. Majątek ziemski został rozparcelowany w XIX wieku. Wieś patriotyczna, związana szczególnie z ruchem oporu w czasie II wojny światowej. Tutaj miały silne oparcie oddziały ”Jędrusiów”. W przysiółku Lesisko, przez całą wojnę znajdowała się baza oddziału. W Lesisku przebywała żona Władysława Jasińskiego z synem Andrzejem. Na uwagę zasługuje dom Pracy Twórczej Adama i Józefy Kwiatkowskich. Obiekt z ubiegłego wieku, z oryginalnym wyposażeniem. Są tu m.in. obrazy pędzla Józefy Kwiatkowskiej. Odbywają się też wieczory autorskie pani Józefy, która pisze wiersze. Ukazały się tomiki ”Powroty” (1990), ”Słowa z Ossali” (1991). Obok domu znajduje się staw rybny – pozostałość po młynie wodnym. Młyn ten zniszczono w latach 60 w wyniku melioracji rzeki Trzcianka. Dzisiaj możemy tylko obejrzeć dwa kamienie młyńskie, zachowane dzięki staraniom państwa Kwiatkowskich.
Przy szosie Osiek – Połaniec znajduje się pomnik upamiętniający śmierć Władysława Jasińskiego ”Jędrusia” i jego partyzantów. W głębi, na tle lasów widać dom Adama Bienia. W czerwcu 1999 otwarto w nim izbę pamięci. Zgromadzono tutaj pamiątki po tym, wybitnym patriocie.
Wśród lasów stoi kilka zagród, które stanowiły bazę działalności partyzanckiej różnych ugrupowań.
W tzw. ”Kurzniku” znajdują się pokłady torfu. Był on wydobywany, brykietowany i wywożony do Nakola nad Wisłę, skąd barkami spławiano go w dół Wisły. Eksploatacja torfu trwała krótko.
W części, zwanej ”Dąbrówka” znajduje się zagroda Szlosera, dzisiaj Serafina, gdzie znajdował się drugi, nieistniejący już, młyn wodny.
We wsi na uwagę zasługują XIX – wieczne figury przydrożne. Z 1889 roku pochodzi kamienny krzyż z przedstawieniem Misericordia Domini na cokole, fundowany przez rodzinę Wiącków[18],[19].

Piotr Barański, Miasto i Gmina Osiek.

Urodził się tutaj i mieszkał Adam Bień.

Demografia

Współczesna struktura demograficzna wioski Ossala na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 roku[20]:

Tabela 1.1 Poziom populacji wioski w przedziałach wiekowych[20]
WYSZCZEGÓLNIENIEJ.
m.
POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM0-910-1920-2930-3940-4950-5960-6970-7980 +
I.OGÓŁEMos.454696487545456282814
odsetek%10015,214,119,111,911,912,36,26,23,1
1.WEDŁUG PŁCI
A.Mężczyznos.2293635462731291186
odsetek%50,47,97,710,166,86,42,41,81,3
B.Kobietos.22533294127232717208
odsetek%49,67,36,495,95,15,93,84,41,8


Rysunek 1.1 Piramida populacji – struktura płci i wieku wioski[20]
Tabela 1.2 Poziom populacji wioski w grupach wiekowych[20]
WYSZCZEGÓLNIENIEJ.
m.
POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w grupach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEMMężczyznKobiet
I.OGÓŁEMos.454229225
odsetek%10050,449,6
1.W WIEKU
A.Przedprodukcyjnymos.1166155
odsetek%25,613,412,2
B.Produkcyjnymos.271146125
odsetek%59,732,227,5
a.mobilnymos.18410084
odsetek%40,52218,5
b.niemobilnymos.874641
odsetek%19,210,29
C.Poprodukcyjnymos.672245
odsetek%14,74,89,9

Geografia

W XIX-wiecznej Ossali umiejscowione były dwa małe jeziorka bez nazw – znane nam z oryginalnego opisu Ludwika Wolskiego z 1851 roku[21].

Jeziora w Królestwie Polskiém. (...) Jeziora Gubernii Radomskiéj. (...) Powiat Sandomierski.
Wszystkie jeziora powiatu tego leżą nad samą rzeką Wisłą[21] lub w niewielkiéj od niéj odległości[22].
(...) W dobrach Ossala są dwa małe jeziorka bez nazwisk; obszerność ich morgów 2, głębokość około stóp 16. Są one położone w odległości kilkadziesiąt kroków jedno od drugiego, na płaszczyznie rozległéj, w gruntach twardych, urodzajnych. Kommunikacyi żadnéj z innemi wodami nie mają, i jedynie z deszczów lub roztopu śniegów woda w nich przybywa. Po większéj części zarosłe są trzciną. Woda w nich jest czysta, przezroczysta, smaku zwyczajnego. W ryby nie obfitują, oprócz małéj ilości okuni i płoci, przez co żadnego dochodu z rybołóstwa nie dają.
(...) Z wyliczenia takowego wypada, że w gubernii radomskiéj jest w ogóle jezior 59, rozległość ich włók 15, morgów 27; w tym: w powiecie sandomierskim jezior 31, rozległość ich włók 11, morgów 7. Wszystko to są jeziora mniejszéj wielkości; największe z nich Kozłowy dół ma obszerności morgów 70, po nim idzie Krzcińskie – morgów 50, daléj Słoniawa i Przewłockie po morgów 30; inne coraz mniejsze[21].

Wieś Ossala położona jest 8,5 km na północ, północny wschód od Połańca; 16,2 km na wschód, południowy wschód od Staszowa; 22,7 km na północ, północny zachód od Mielca i 24,6 km na zachód, południowy zachód od Tarnobrzega[23][24] leżąc na wysokości 180,1 m n.p.m.

Dawne części wsi – obiekty fizjograficzne

W latach 70. ubiegłego wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Ossali zawarty w tabeli 1.3.

Tabela 1.3 Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych[25]
Nazwa wsi – miastaNazwy części wsi
– miasta
Nazwy obiektów fizjograficznych
– charakter obiektu
I. Gromada TURSKO WIELKIE
  1. Ossala
  1. Goleń
  2. Górki
  3. Kałki
  4. Lesisko Dolne
  5. Lesisko Górne
  6. Ossala Dworska
  7. Pod Lasem
  8. Wądoły
  9. Wierzby
  1. Cyple – łąka, krzaki, pole
  2. Donica – nieużytki, pole, las
  3. Duże Kolonie – pole
  4. Jarząbek – łąka, pole
  5. Kałki – pole, las
  6. Las Nakolski – las
  7. Las Niekrasowski – las
  8. Las Ossalski – las
  9. Las Trzciański – las
  10. Lesisko Dolne – pole
  11. Lesisko Górne – pole
  12. Małe Kolonijki – pole
  13. Małoturskie Krzaki – las, nieużytki
  14. Pasterniki – łąka
  15. Pod Lasem – pole
  16. Podłuże – pole
  17. Przymiarki – pole
  18. Stawiska – łąka
  19. Torfiska – nieużytki, pole, pastwisko, moczary
  20. Wądoły – pole, nieużytki, las

Przypisy

  1. Wieś Ossala w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-10-22] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 881 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Dz. Urz. Woj. Świętokrzyskiego Nr 202 poz. 1855, s. 20, 10744.
  6. Por. Drewniany kościół w Niekrasowie. 28 lutego 2010 r.
  7. a b c d e f g Por. Filip Sulimierski (red. naczelny), Bronisław Chlebowski (red.), Władysław Walewski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego. T. VII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1886, s. 78, 656.
  8. 1 marca = 1 flor et 20 gros. = 4 fert. = 24 scott. = 48 gros., 1 florenus = 2 fert. et 4 gros. = 14 scott. = 28 gros., 1 fertonis = 6 scott. = 12 gros., 1 scottus = 2 grossis.
  9. Tłumaczenie z łac. Kościół kapitulny, kolegialny. Sandomierz. (...) Wiceprepozytura. Ossala, wieś na terenie parafii Niekrasów. (...) inaczej wioska Ossala... Ossala – wieś położona na terenie parafii kościoła z Niekrasowa, której dziedzicem jest Piotr Kołaczkowski herbu Janina, w której jest 8 łanów kmiecych, z nich wszystkich płaci się dziesięcinę snopową, i dla bożej łaski w ½ (czy też: podwójną, czyli ½ + ½ = 1 za karę) konopianą na rzecz wiceprepozytury, i w pokorze (czy też: w nadziej, łasce) za pośrednictwem kmieci (chłopów) ją w spichlerzu wiceprepozytury ulokować (umieścić), i jej wartość szacuje się na 6 marek; takoż, że nie ma tam jakieś warowni (zamka, fortecy) obronnej (czy też: zabudowań dworskich), ani (czy też: i nie ma) karczmy (oberży, sklepu czy chałupy), ani (czy też: i nie ma) zagrody (obejścia), ani (czy też: i nie ma) młyna
  10. Joannis Długosz senioris canonici cracoviensis: Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Nunc primum e codice autographo editus. Tomus I: Ecclesia cathedralis Cracoviensis. – Ecclesiae Collegiatorum. W: Joannis Długosz senioris canonici Cracoviensis: Opera omnia. Cura Alexandri Przezdziecki edita. Tomus VII. Cracoviae: Ex Typographia Kirchmajeriana, MDCCCLXIII (1863), s. 300, 310, 312.
  11. Tłumaczenie z łac. – Palatinatus Sandomiriensis – województwo sandomierskie; Districtus Sandomiriensis – powiat sandomierski; 1508 a. – w 1508 roku; Thursko (Tursko), Thrczanka (Trzcianka), Nyekrassow (Niekrasów), Ossola (Ossala); nobilis Paulus Kolaczowsky – szlachcic Piotr Kołaczkowski; gr 22 – 22 gr
  12. Źródła dziejowe. T. XV: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym opisana przez Adolfa Pawińskiego. T. IV: Małopolska. Warszawa: Skład główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa, Druk J. Bergera, Elektoralna, Nr. 14 1886, s. 458.
  13. Tłumaczenie z łac. – Palatinatus Sandomiriensis – województwo sandomierskie; Districtus Sandomiriensis – powiat sandomierski; an. 1578 – roku 1578; Parochia Niekraszow – parafia Niekrasów; Oszala (Osala) – OSSALA; generosus Joannis Turski – właściciel z urodzenia Jan Turski; colonus 3 – trzech kmieci, osadników; ¾ lan. – ¾ łana czyli ¾ włóki; hortulanus cum argo 1 – jednego zagrodnika z rolą, inquilinus pauper 1 – jednego komornika bez bydła. Eorundem Turskich – razem wszystkich Turskich, w całości (to samo); colonus 4 – czterech kmieci, osadników; in – na; lan. 1¼ – 1¼ łana czyli 1¼ włóki; hortulanus cum argo 4 – czterech zagrodników z rolą; inquilinus 1 – jednego komornika; pauper 3 – trzech biedaków, ubogich nędzarzy (w domyśle inquilinus pauper 3 – trzech komorników bez bydła); artifex 1 – jeden rzemieślnik; pistor 1 – jeden piekarz.
  14. Źródła dziejowe. T. XIV: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym opisana przez Adolfa Pawińskiego. T. III: Małopolska. Warszawa: Skład główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa, Druk J. Bergera, Elektoralna, Nr. 14 1886, s. 169.
  15. a b Por. Ossala, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 740.
  16. a b Rozdział VIsty. Kościoły wyznania helweckiego w Małéj Polsce porządkiem alfabetycznym. W: Józef Łukaszewicz: Dzieje kościołów wyznania helweckiego w dawnéj Małéj Polsce. Tros, Rutulusve fuat, Nullo discrimine habebo. Virgil Aen. Poznań: Nakładem księgarni Jana Konstantego Żupańskiego, 1853, s. 309, 390-391.
  17. a b Por. Tursko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 656.
  18. Ryński: W gminie. (...) Ossala. W: Piotr Barański: Miasto i Gmina Osiek. Wyd. I. Krosno: Oficyna Wydawnicza „APLA”, 1999, s. 56, 70-73. ISBN 83-88065-14-9.Sprawdź autora rozdziału:1.
  19. Jako ciekawostkę warto wiedzieć, iż Ryński na swojej stronie WWW spisał wszystkie informacje z tej książki słowem nie wspominając o źródle czy autorze (czysty plagiat).
  20. a b c d Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS, 2011, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2011-03-10]. (pol.).
  21. a b c Ludwik Wolski. Jeziora w Królestwie Polskiém. „Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi. 1851”. Tom piérwszy. Ogólnego zbioru tom XLI, s. 46, 48, 54, 63, 1851. Warszawa: W Drukarni Stanisława Strąbskiego, przy ulicy Daniłowiczowskiéj Nr. 617, w dawnej Bibliotece Załuskich. 
  22. Oskar Kolber: Dzieła wszystkie. Sandomierskie. Materyjały do etnografii słowiańskiéj. T. 2: Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Serya 1. Sandomierskie. Warszawa: W drukarni Jana Jaworskiego, Krakowskie-Przedmieście Nr. 415, 1865, s. 281.
  23. Oryginalny tekst ze strony WWW (ACME Mapper 2.0): 8.5 km NE of Połaniec, 16.2 km ExSE of Staszów, 22.7 km N of Mielec, 24.6 km WxSW of Tarnobrzeg.
  24. Por. Ossala N 50.48499 E 21.37221. [w:] PPWK, Tele Atlas, Transnavicom [on-line]. Google, 2010, ACME Mapper 2.0 [dostęp 2011-05-01]. (ang.).
  25. Por. Leon Kaczmarek (red. nauk. zeszytu), Witold Taszycki (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970, s. 64, 77-96.

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Staszów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Staszów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.73 N
  • S: 50.30 N
  • W: 20.85 E
  • E: 21.54 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
Szlak rowerowy żółty.svg
Żółty szlak rowerowy
Ossala w 1975.jpg
Autor: Anso os, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fragment Ossali z 1975 r.