Ostnica

Ostnica
Ilustracja
Ostnica piaskowa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

ostnica

Nazwa systematyczna
Stipa L.
Sp. Pl. 78. 1 Mai 1753
Stipa tenuifolia

Ostnica (Stipa L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae). W zależności od ujęcia systematycznego liczy od ok. 100[3] do blisko 400 gatunków[4], z których w Polsce dziko rosną cztery. Wszystkie gatunki są kserofitami występującymi na suchych siedliskach w formacjach trawiastych, w strefach klimatu umiarkowanego i zwrotnikowego obu półkul. W strefie klimatu podzwrotnikowego i równikowego trawy te występują w wyższych partiach gór. Gatunkiem typowym jest ostnica piórkowata S. pennata L.[5]

Morfologia

Rośliny rosnące w zbitych, zwartych kępach, bez rozłogów. Liście szczeciniaste, z otwartymi pochwami liściowymi. Kwiatostan typu wiechy z kłoskami jednokwiatowymi.

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), rzędu wiechlinowców (Poales)[2]. W obrębie rodziny należy do podrodziny wiechlinowych (Pooideae), plemienia Stipeae[6].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1994–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Juncanae Takht., rząd wiechlinowce (Poales Small), rodzina wiechlinowate (Poaceae (R. Br.) Barnh.), podrodzina ostnicowe (Stipoideae Burmeist.), plemię Stipeae Dumort., podplemię Stipinae Griseb., rodzaj ostnica (Stipa L.)[7].

Gatunki flory Polski[8]
Gatunki uprawiane[9]
  • ostnica kirgiska (Stipa kirghisorum P.Smirn.)
  • ostnica Lessinga (Stipa lessingiana Trin. et Rupr.)
  • ostnica mocna (Stipa tenacissima L.)
  • ostnica olbrzymia (Stipa gigantea Lag.)
  • ostnica rozpierzchła (Stipa effusa Nakai)
  • ostnica stokłosowata (Stipa bromoides (L.) Brand)
  • ostnica Szowitsa (Stipa szowitsiana Trin.)
  • ostnica włosista (Stipa trichoides P. Smirn.)

Ochrona

Wszystkie cztery gatunki z rodzaju ostnica występujące dziko w Polsce objęte są na stanowiskach naturalnych ochroną gatunkową.

Zastosowanie

Są to trawy o niskiej wartości pokarmowej. Skarmiane mogą być ewentualnie tylko za młodu. Niektóre gatunki wykorzystywane są w niektórych krajach do produkcji papieru i wykorzystywane są do celów dekoracyjnych.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
  3. ↑ Stipa (ang.). W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-01-26].
  4. ↑ Stipa (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-01-26].
  5. ↑ Smithsonian Institution: Index Nominum Genericorum (ang.). [dostęp 2008-12-22].
  6. ↑ Poaceae (grass family) (ang.). W: Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-26].
  7. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Stipa (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-03-09].
  8. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  9. ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.

Bibliografia

  • Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8.

Media użyte na tej stronie

Stipa borysthenica kz.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stipa borysthenica on psammophilous grassland. Czarnowo, NW Poland.