Ostoja Augustowska

Ostoja Augustowska
kod: PLH200005
Nadrzeczne zbiorowisko leśne Puszczy Augustowskiej
obszar mający znaczenie dla Wspólnoty
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Mezoregion	Równina Augustowska, Kotlina Biebrzańska
Data utworzenia	2009
Powierzchnia	107 068,74 ha
Obszary chronione	13 rezerwatów przyrody
Położenie na mapie województwa podlaskiego Ostoja Augustowska
Położenie na mapie Polski Ostoja Augustowska
53°54′N 23°16′E/53,900000 23,266667

Ostoja Augustowska (PLH200005) – obszar mający znaczenie dla Wspólnoty w północno-wschodniej Polsce, o powierzchni 107 068,74 ha, w całości w woj. podlaskim, na Pojezierzu Litewskim, przy granicy z Litwą i Białorusią. Celem utworzenia obszaru jest ochrona naturalnych i półnaturalnych ekosystemów, określanych zgodnie z nazewnictwem systemu Natura 2000 siedliskami przyrodniczymi, a także zagrożonych gatunków i ich siedlisk.

Stwierdzono występowanie jedenastu siedlisk przyrodniczych, tj. m.in. bory i lasy bagienne, naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne, torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą, torfowiska przejściowe i trzęsawiska, torfowiska alkaliczne^[1].

Ostoja została utworzona w 2009 roku przez Komisję Europejską^[2].

Położenie

Ostoja Augustowska znajduje się w północnej części woj. podlaskiego, obejmując gminy trzech powiatów: augustowskiego, sejneńskiego i suwalskiego, oraz niewielki fragment Suwałk, które są miastem na prawach powiatu. Stanowi rozległy i zwarty obszar o długości ok. 50 km (SW-NE)^[3] i szerokości ok. 49 km (SE-NW)^[4]. Powierzchnia obszaru wynosi 107 068,74 ha^[5] (początkowo 105 766,1 ha^[2]), co stanowi 5,3% powierzchni województwa. Obszar ochrony przylega do granicy polsko-litewskiej i do granicy polsko-białoruskiej. Teren ostoi cechuje słabo rozwinięte osadnictwo^[1].

Od północy Ostoja Augustowska graniczy z obszarami Natura 2000: Ostoja Wigierska oraz Pojezierze Sejneńskie, a od południa obszar Dolina Biebrzy, na których znajdują się Wigierski Park Narodowy i Biebrzański Park Narodowy.

Ostoja Augustowska zajmuje głównie Równinę Augustowską, a także od północy obrzeża Pojezierza Wschodniosuwalskiego, od południa obrzeża Kotliny Biebrzańskiej.

W dokumentacji Natura 2000 podkreślane jest znaczenie tego obszaru jako korytarza ekologicznego dla gatunków flory i fauny, który łączy lasy Europy Środkowej i Wschodniej. Puszcza Augustowska wraz z przylegającymi terenami leśnymi na Litwie i Białorusi stanowi jeden z największych zwartych kompleksów leśnych na nizinach Europy Środkowej^[1].

Przyroda

Ostoję Augustowską charakteryzuje rozległy i zwarty kompleks lasów, w którym przeważają bory sosnowe i świerkowe. Świerczyny zajmują zwykle bardziej wilgotne siedliska w północnej części kompleksu, bory sosnowe dominują w jego części południowej^[6]. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat w Puszczy Augustowskiej zaobserwowano wzrost udziału świerka, zwłaszcza w płatach odmiany sasankowej kontynentalnego boru sosnowego świeżego. Pojawiły się również gatunki obce, jak dąb czerwony i czeremcha amerykańska, ale w stosunkowo małej ilości. Inne domieszkowe gatunki drzew i krzewów notowane na tym obszarze to dąb szypułkowy, jałowiec pospolity, leszczyna pospolita i kruszyna pospolita^[7]. Znajdują się tu fragmenty lasów o charakterze naturalnym, w tym z drzewostanami 180-letnimi sosnowymi i świerkowymi, w których drzewa osiągają do 40 m wysokości. Obszar cechuje się dużą liczbą otoczonych przez torfowiska jezior dystroficznych. W ostoi duże powierzchnie zajmuje olszyna bagienna, fragmentarycznie wykształca się grąd. Poza lasami występują łąki kośne i pastwiska^[1]. Północno-zachodnią część obszaru zajmuje bezleśny kompleks torfowisk ciągnących się wzdłuż Rospudy.

Obszar jest ostoją takich zagrożonych ssaków jak ryś (Lynx lynx), wilk szary (Canis lupus), wydra (Lutra lutra) i bóbr (Castor fiber). Na terenie chronionym znajdują się dobrze zachowane naturalne siedliska borowe i torfowiskowo-bagienne, jak również duża liczba stanowisk rzadkich i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych, z których sześć jest umieszczonych w załączniku II dyrektywy siedliskowej. W Ostoi Augustowskiej występują stanowiska kilkunastu gatunków storczykowatych, a także jedyne w Polsce stanowisko podejźrzona wirginijskiego (Botrychium virginianum)^[1].

Ochrona przyrody

Nadzór nad Ostoją Augustowską sprawuje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku.

Około 60,5% powierzchni Ostoi Augustowskiej pokrywa Obszar Chronionego Krajobrazu Puszcza i Jeziora Augustowskie, niewielkie fragmenty Ostoi leżą też w granicach obszarów chronionego krajobrazu Pojezierze Sejneńskie (5,12%), Dolina Rospudy (5,17%) i Dolina Biebrzy (2,59%)^[5]. Na terenie Ostoi Augustowskiej znajduje się 13 rezerwatów przyrody, które zajmują łącznie 3,75% powierzchni tego obszaru: „Łempis”, „Kukle”, „Perkuć”, „Mały Borek”, „Starożyn”, „Kuriańskie Bagno”, „Kozi Rynek”, „Jezioro Kalejty”, „Stara Ruda”, „Glinki”, „Brzozowy Grąd”, „Jezioro Kolno”, „Tobolinka”^[5]. Obszar Ostoja Augustowska w dużej mierze pokrywa się też z obszarem specjalnej ochrony ptaków Puszcza Augustowska (PLB200002)^[8].

Zobacz też

• Puszcza Augustowska

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Ostoja Augustowska i inne formy ochrony przyrody na interaktywnej mapie Geoserwisu Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska