Ostrodziób

Ostrodziób
Oxyruncus cristatus[1]
Swainson, 1821
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

Oxyruncidae
Ridgway, 1906

Rodzaj

Oxyruncus[2]
Temminck, 1820

Gatunek

ostrodziób

Synonimy
  • Oxyrhyncus cristatus Swainson, 1821[3]
Podgatunki
  • O. c. frater (P. L. Sclater & Salvin, 1868)
  • O. c. brooksi Bangs & Barbour, 1922
  • O. c. hypoglaucus (Salvin & Godman, 1883)
  • O. c. cristatus Swainson, 1821
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Ostrodziób[5] (Oxyruncus cristatus) – gatunek małego ptaka z rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae), której jest jedynym przedstawicielem[5][6]. Występuje plamowo w Ameryce Centralnej i Południowej – od Kostaryki do południowo-wschodniej Brazylii i skrajnie północno-wschodniej Argentyny.

Morfologia

Długość ciała 17 cm. Ma ostro zakończony dziób, pomarańczowoczerwoną tęczówkę, czerwonawy grzbiet i żółty, czarno plamkowany spód ciała.

Systematyka

Pozycja taksonomiczna tego gatunku nie jest jasna (incertae sedis). Część systematyków zalicza go do rodziny bławatników (Cotingidae)[1], inni do monotypowej rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae)[5][6], a jeszcze inni, na podstawie wyników badań genetycznych, sugerują umieszczenie ostrodzioba w rodzinie bekardowatych (Tityridae)[3][7][8][9].

Podgatunki i zasięg występowania

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia cztery podgatunki Oxyruncus cristatus[9]:

  • O. c. frater (P. L. Sclater & Salvin, 1868) – Kostaryka i zachodnia Panama
  • O. c. brooksi Bangs & Barbour, 1922 – wschodnia Panama
  • O. c. hypoglaucus (Salvin & Godman, 1883) – południowo-wschodnia Wenezuela, region Gujana, północno-wschodnia i północno-środkowa Brazylia. Obejmuje populację, którą proponowano wydzielić do podgatunku tocantinsi.
  • O. c. cristatus Swainson, 1821 – południowo-wschodnia Brazylia, wschodni Paragwaj i skrajnie północno-wschodnia Argentyna

Ekologia i zachowanie

Jego środowiskiem jest piętro koron drzew lasów tropikalnych. Żywi się owocami i małymi bezkręgowcami.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje ostrodzioba za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, choć ptak opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji jest nieznany[4].

Przypisy

  1. a b Oxyruncus cristatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Oxyruncus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2012-02-25] (ang.).
  3. a b Brooke, M.: Sharpbill (Oxyruncus cristatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-28].
  4. a b Oxyruncus cristatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Oxyruncidae Ridgway, 1906 (1831) - ostrodzioby - Sharpbill (wersja: 2020-12-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-07].
  6. a b John H. Boyd III: Oxyruncidae: Sharpbill. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux: Version 3.03 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2020-11-22]. (ang.).
  7. Ericson et al. Higher-level phylogeny and morphological evolution of tyrant flycatchers, cotingas, manakins, and their allies (Aves: Tyrannida). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 40, s. 471–483, 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.03.031. 
  8. Ohlson et al. A molecular phylogeny of the cotingas (Aves: Cotingidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42, s. 25–37, 2007. 
  9. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Cotingas, manakins, tityras, becards. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Sharpbill.jpg
Autor: Rick elis.simpson, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sharpbill
Oxyruncus cristatus map.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Range map of Sharpbill (Oxyruncus cristatus)