Ostrokrzew

Ostrokrzew
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządostrokrzewowce
Rodzinaostrokrzewowate
Rodzajostrokrzew
Nazwa systematyczna
Ilex L.
Sp. Pl. 125. 1753
Typ nomenklatoryczny

Ilex aquifolium L.[3]

Ilex cassine
Ilex chinensis
(c) Yoshio Kohara, CC BY 3.0
Ostrokrzew bukszpanowy

Ostrokrzew (Ilex L.) – rodzaj roślin z rodziny ostrokrzewowatych (Aquifoliaceae Bartl.). Liczy ponad 600 gatunków[4]. Występują głównie w subtropikalnych strefach obydwu półkul na wszystkich kontynentach, przy czym centra zróżnicowania mają w Ameryce Południowej i Azji Południowo-Wschodniej[5]. W Chinach występuje ponad 200 gatunków (w tym 170 endemitów), w Europie trzy gatunki[4] (żaden z nich naturalnie nie rośnie w Polsce[6]), 15 gatunków jest w Ameryce Północnej, a dwa w Australii[7]. W naturze rośliny te zasiedlają najczęściej podmokłe lasy, często mokradła. Ich kwiaty zapylane są przez owady[7]. Liczne gatunki zostały rozpowszechnione jako uprawne. W strefie klimatu umiarkowanego uprawianych jest ponad 50 gatunków i liczne ich kultywary[7].

Popularnie uprawianym gatunkiem w Polsce jest ostrokrzew kolczasty I. aquifolium i jego mieszaniec z I. rugosa – ostrokrzew Meservy I. ×meserveae[8], w uprawie jest też ostrokrzew bukszpanowy I. crenata[6]. Do popularnych roślin ozdobnych w świecie z tego rodzaju należą także: I. verticillata, mieszaniec I. aquifolium z I. perado – I. ×alttaclarensis, I. opaca, I. mucronata, I. purpurea[4].

Ważne znaczenie użytkowe ma ostrokrzew paragwajski I. paraguariensis, z którego zaparza się napój zwany mate[5][7]. Napary sporządza się także z liści innych gatunków np. I. cassine, I. guayusa, I. kaushue[4]. Białe i twarde drewno ostrokrzewu kolczastego było wykorzystywane przez dentystów[7]. Generalnie twarde drzewo ostrokrzewów cenione jest do zastosowań budowlanych i stolarskich[9].

Morfologia

Pokrój
Krzewy i drzewa osiągające do 25 m wysokości. Zwykle o gładkiej korze[7].
Liście
Skrętoległe, rzadziej naprzeciwległe[10]. Zimozielone, rzadziej sezonowe[7]. Ogonkowe, rzadziej siedzące, wsparte odpadającymi lub trwałymi, drobnymi przylistkami[10]. Pojedyncze, całobrzegie, piłkowane lub kolczasto ząbkowane, w ostatnich przypadkach zwykle liście sztywne, skórzaste[7].
Kwiaty
Drobne, promieniste, rozdzielnopłciowe i zwykle dwupiennie rozmieszczone[7]. Wyrastają w kątach liści pojedynczo lub skupione zwykle po kilka, rzadko w większej liczbie w wierzchotkowatych kwiatostanach[10], o bardzo zróżnicowanej budowie[9]. Kielich jest trwały, złożony z 4–8 działek[10]. Ma kształt miseczki lub naparstka, z drobnymi ząbkami[9]. Płatków korony taka sama liczba. Są one zwykle zrośnięte w dolnej połowie i mają barwę białą lub kremową, rzadziej są zielone, różowe lub czerwone[10]. Pręciki w liczbie 4–8, zrośnięte u nasady z płatkami. Zalążnia powstaje w wyniku zrośnięcia 2–9 owocolistków, z 1–2 zalążkami w każdym[7]. Znamię główkowate lub tarczkowate umieszczone jest bezpośrednio nad zalążnią[9].
Owoce
Kulistawe lub elipsoidalne[9], mięsiste pestkowce, podobne do jagód, zwykle z 4–6 twardymi pestkami. Dojrzałe owoce są barwy czerwonej, brązowej lub czarnej (wyjątkowo zielonej, białej lub żółtej)[10][9].

Systematyka

Ilex decidua
Synonimy taksonomiczne[3]

Agrifolium J. Hill, Aquifolium Mill.

Homonimy taksonomiczne[3]

Ilex Mill.

Wykaz gatunków (gatunki zweryfikowane według The Plant List[11]
  • Ilex abscondita Steyerm.
  • Ilex aculeolata Nakai
  • Ilex acutidenticulata Steyerm.
  • Ilex affinis Gardner
  • Ilex aggregata (Ruiz & Pav.) Loes.
  • Ilex altiplana Steyerm.
  • Ilex amazonensis Edwin
  • Ilex ambigua (Michx.) Torr.
  • Ilex amboroica Loes.
  • Ilex amelanchier M.A. Curtis ex Chapm.
  • Ilex ampla I.M. Johnst.
  • Ilex amplifolia Rusby
  • Ilex amygdalina Reissek ex Loes.
  • Ilex andicola Loes.
  • Ilex angulata Merr. & Chun
  • Ilex angustissima Reissek
  • Ilex anodonta Standl. & Steyerm.
  • Ilex anomala Hook. & Arn.
  • Ilex anonoides Loesner
  • Ilex apicidens N.E.Br.
  • Ilex aquifolium L. – ostrokrzew kolczasty
  • Ilex aracamuniana Steyerm.
  • Ilex archeri Edwin
  • Ilex ardisiifrons Reissek
  • Ilex argentina Lillo
  • Ilex arimensis (Loes.) Britton ex R.O.Williams
  • Ilex arisanensis Yamam.
  • Ilex asperula Mart.
  • Ilex asprella (Hook. & Arn.) Champ. ex Benth.
  • Ilex atabapoensis T.R.Dudley
  • Ilex atrata W.W. Sm.
  • Ilex auricula S.Andrews
  • Ilex austrosinensis C.J. Tseng
  • Ilex bahiahondica (Loes.) P.A. Gonzalez
  • Ilex beadlei Ashe
  • Ilex belizensis Lundell
  • Ilex berteroi Loes.
  • Ilex bidens C.Y. Wu
  • Ilex bioritsensis Hayata
  • Ilex biserrulata Loes.
  • Ilex blanchetii Loes.
  • Ilex boliviana Britton
  • Ilex brachyphylla (Hand.-Mazz.) S.Y. Hu
  • Ilex brandegeeana Loes.
  • Ilex brasiliensis (Spreng.) Loes.
  • Ilex brevicuspis Reissek
  • Ilex brevipedicellata Steyerm.
  • Ilex buergeri Miq.
  • Ilex buswellii Small
  • Ilex buxifolia Gardner
  • Ilex buxoides S.Y. Hu
  • Ilex cardonae Steyerm.
  • Ilex caroliniana Trel.
  • Ilex casiquiarensis Loes.
  • Ilex cassine L.
  • Ilex cauliflora H.W. Li
  • Ilex centrochinensis S.Y. Hu
  • Ilex cerasifolia Reissek
  • Ilex chamaebuxus C.Y. Wu
  • Ilex chamaedryfolia Reissek
  • Ilex championii Loes.
  • Ilex chapaensis Merr.
  • Ilex chartaceifolia C.Y. Wu
  • Ilex chengbuensis C.J. Qi & Q.Z. Lin
  • Ilex chengkouensis C.J. Tseng
  • Ilex cheniana T.R. Dudley
  • Ilex chinensis Sims
  • Ilex chingiana Hu & T. Tang
  • Ilex chiriquensis Standl.
  • Ilex chuniana S.Y. Hu
  • Ilex ciliolata Steyerm.
  • Ilex ciliospinosa Loes.
  • Ilex cinerea Champ. ex Benth.
  • Ilex clementis Britton & P.Wilson
  • Ilex cochinchinensis (Lour.) Loes.
  • Ilex colchica Pojark.
  • Ilex colombiana Cuatrec.
  • Ilex condensata Turcz.
  • Ilex confertiflora Merr.
  • Ilex congonhinha Loes.
  • Ilex conocarpa Reissek
  • Ilex corallina Franch.
  • Ilex coriacea (Pursh) Chapm.
  • Ilex cornuta Lindl. & Paxton
  • Ilex costaricensis Donn.Sm.
  • Ilex cowanii Wurdack
  • Ilex crassifolioides Loes.
  • Ilex crenata Thunb. – ostrokrzew bukszpanowy
  • Ilex cubana Loes.
  • Ilex culmenicola Steyerm.
  • Ilex cumulicola Small
  • Ilex cupreonitens C.Y. Wu
  • Ilex curtissii (Fernald) Small
  • Ilex cuthbertii Small
  • Ilex cuzcoana Loes.
  • Ilex cyrtura Merr.
  • Ilex dabieshanensis K. Yao & M.B. Deng
  • Ilex danielis Killip & Cuatrec.
  • Ilex daphnogenea Reissek
  • Ilex dasyclada C.Y. Wu
  • Ilex dasyphylla Merr.
  • Ilex davidsei Steyerm.
  • Ilex decidua Walter
  • Ilex dehongensis S.K. Chen & Y.X. Feng
  • Ilex delavayi Franch.
  • Ilex denticulata Wall. ex Wight
  • Ilex dianguiensis C.J. Tseng
  • Ilex dicarpa Y.R. Li
  • Ilex dioica (Vahl) Griseb.
  • Ilex diospyroides Reissek
  • Ilex dipyrena Wall.
  • Ilex discolor Hemsl.
  • Ilex diuretica Mart. ex Reissek
  • Ilex divaricata Mart. ex Reissek
  • Ilex dolichopoda Merr. & Chun
  • Ilex dubia (G. Don) Trel.
  • Ilex dugesii Fernald
  • Ilex duidae Gleason
  • Ilex dumosa Reissek
  • Ilex dunniana H. Lév.
  • Ilex editicostata Hu & T. Tang
  • Ilex elliptica Kunth
  • Ilex elmerrilliana S.Y. Hu
  • Ilex embelioides Hook.f.
  • Ilex eoa Alain
  • Ilex ericoides Loes.
  • Ilex estriata C.J. Tseng
  • Ilex euryaeformis Reissek
  • Ilex euryoides C.J. Tseng
  • Ilex excelsa (Wall.) Voigt
  • Ilex fanshawei Edwin
  • Ilex fargesii Franch.
  • Ilex fengqingensis C.Y. Wu
  • Ilex ferruginea Hand.-Mazz.
  • Ilex ficifolia C.J. Tseng
  • Ilex ficoidea Hemsl.
  • Ilex floribunda Reissek ex Maxim.
  • Ilex formosana Maxim.
  • Ilex forrestii H.F. Comber
  • Ilex fortunensis W.J. Hahn
  • Ilex fragilis Hook.f.
  • Ilex franchetiana Loes.
  • Ilex friburgensis Loes.
  • Ilex fukienensis S.Y. Hu
  • Ilex gabinetensis Cuatrec.
  • Ilex gabrielleana Loizeau & see Spichiger, Rodolphe Edouard
  • Ilex gardneriana Wight
  • Ilex georgei Comber
  • Ilex gintungensis H.W. Li
  • Ilex glabella Steyerm.
  • Ilex glabra (L.) A. Gray
  • Ilex glaucophylla Steyerm.
  • Ilex glazioviana Loesner
  • Ilex gleasoniana Steyerm.
  • Ilex glomerata King
  • Ilex godajam Colebr. ex Hook.f.
  • Ilex goshiensis Hayata
  • Ilex goudotii Loes.
  • Ilex graciliflora Champ. ex Benth.
  • Ilex gracilis C.J. Tseng
  • Ilex gransabanensis Steyerm.
  • Ilex guaiquinimae Steyerm.
  • Ilex guangnanensis C.J. Tseng & Y.R. Li
  • Ilex guayusa Loes.
  • Ilex guianensis (Aubl.) Kuntze
  • Ilex guizhouensis C.J. Tseng
  • Ilex gundlachiana Loes.
  • Ilex haberi (Lundell) W.J. Hahn
  • Ilex hainanensis Merr.
  • Ilex hanceana Maxim.
  • Ilex hayatana Loes.
  • Ilex hemiepiphytica W.J. Hahn
  • Ilex herzogii Loes.
  • Ilex hexandra Bello
  • Ilex hippocrateoides Kunth
  • Ilex hirsuta C.J. Tseng ex S.K. Chen & Y.X. Feng
  • Ilex holstii Steyerm.
  • Ilex hondurensis Standl.
  • Ilex hookeri King
  • Ilex huachamacariana Edwin
  • Ilex hualgayoca Loizeau & see Spichiger, Rodolphe Edouard
  • Ilex huana C.J. Tseng ex S.K. Chen & Y.X. Feng
  • Ilex hylonoma Hu & T. Tang
  • Ilex hypaneura Loes.
  • Ilex ignicola Steyerm.
  • Ilex imbricata Rusby
  • Ilex insignis Hook.f.
  • Ilex integerrima Reissek
  • Ilex integra Thunb.
  • Ilex intermedia Loes.
  • Ilex intricata Hook.f.
  • Ilex inundata Poepp. ex Reissek
  • Ilex jauaensis Steyerm.
  • Ilex jelskii Zahlbr.
  • Ilex jenmanii Loes.
  • Ilex jiaolingensis C.J. Tseng & H.H. Liu
  • Ilex jinyunensis Z.M. Tan
  • Ilex jiuwanshanensis C.J. Tseng
  • Ilex julianii Edwin
  • Ilex juttana Loizeau & see Spichiger, Rodolphe Edouard
  • Ilex karuaiana Steyerm.
  • Ilex kaushue S.Y. Hu
  • Ilex kengii S.Y. Hu
  • Ilex khasiana Purkay.
  • Ilex kiangsiensis (S.Y. Hu) C.J. Tseng & B.W. Liu
  • Ilex kobuskiana S.Y. Hu
  • Ilex krugiana Loes.
  • Ilex kunmingensis H.W. Li
  • Ilex kunthiana Triana
  • Ilex kusanoi Hayata
  • Ilex kwangtungensis Merr.
  • Ilex laevigata (Pursh) A. Gray
  • Ilex lamprophylla Standl.
  • Ilex lancilimba Merr.
  • Ilex lasseri Edwin
  • Ilex latifolia Thunb.
  • Ilex latifrons Chun
  • Ilex laureola Triana
  • Ilex laurina Kunth
  • Ilex liana S.Y. Hu
  • Ilex liangii S.Y. Hu
  • Ilex liebmannii Standl.
  • Ilex liesneri Steyerm.
  • Ilex lihuaensis T.R. Dudley
  • Ilex linii C.J. Tseng
  • Ilex litseifolia Hu & T. Tang
  • Ilex lohfauensis Merr.
  • Ilex longicaudata Comber
  • Ilex longipes Chapm. ex Trel.
  • Ilex longipetiolata Loes.
  • Ilex longipilosa Steyerm.
  • Ilex longzhouensis C.J. Tseng
  • Ilex lonicerifolia Hayata
  • Ilex loranthoides Mart. ex Reissek
  • Ilex loretoica Loes.
  • Ilex ludianensis S.C. Huang
  • Ilex lundii Warm.
  • Ilex maasiana Loizeau & see Spichiger, Rodolphe Edouard
  • Ilex macarenensis Cuatrec.
  • Ilex macbridiana Edwin
  • Ilex macfadyenii (Walp.) Rehder
  • Ilex machilifolia H.W. Li
  • Ilex maclurei Merr.
  • Ilex macrocarpa Oliv.
  • Ilex macropoda Miq.
  • Ilex macrostigma C.Y. Wu
  • Ilex magnifructa Edwin
  • Ilex maguirei Wurdack
  • Ilex malabarica Bedd.
  • Ilex mamillata C.Y. Wu ex C.J. Tseng
  • Ilex mandonii Loes.
  • Ilex manneiensis S.Y. Hu
  • Ilex marahuacae Steyerm.
  • Ilex marginata Edwin
  • Ilex marlipoensis H.W. Li
  • Ilex martiniana D.Don
  • Ilex mathewsii Loes.
  • Ilex maxima W.J.Hahn
  • Ilex maximowicziana Loes.
  • Ilex medogensis Y.R. Li
  • Ilex melanophylla H.T. Chang
  • Ilex melanotricha Merr.
  • Ilex memecylifolia Champ. ex Benth.
  • Ilex ×meserveae S.Y.Hu – ostrokrzew Meservy
  • Ilex metabaptista Loes.
  • Ilex mexicana (Turcz.) Black ex Hemsl.
  • Ilex micrococca Maxim.
  • Ilex microdonta Reissek
  • Ilex microphylla Hook.
  • Ilex micropyrena C.Y. Wu
  • Ilex microstricta Loes.
  • Ilex miguensis S.Y. Hu
  • Ilex minimifolia Loes.
  • Ilex mitis (L.) Radlk.
  • Ilex montana Torr. & A. Gray
  • Ilex mucronata (L.) M. Powell, Savol. & S. Andrews
  • Ilex mucugensis Groppo
  • Ilex myricoides Kunth
  • Ilex myrtifolia Walter
  • Ilex nanchuanensis Z.M. Tan
  • Ilex nanningensis Hand.-Mazz.
  • Ilex nayana Cuatrec.
  • Ilex neblinensis Edwin
  • Ilex nervosa Triana & Planch.
  • Ilex ningdeensis C.J. Tseng
  • Ilex nitidissima C.J. Tseng
  • Ilex nothofagifolia Kingdon-Ward
  • Ilex nubicola C.Y. Wu
  • Ilex nuculicava S.Y. Hu
  • Ilex nummularia Reissek
  • Ilex obcordata Sw.
  • Ilex oblonga C.J. Tseng
  • Ilex obtusata Triana & Planch.
  • Ilex occulta C.J. Tseng
  • Ilex odorata Buch.-Ham. ex D.Don
  • Ilex oligodonta Merr. & Chun
  • Ilex oligoneura Loes.
  • Ilex oliveriana Loes.
  • Ilex omeiensis Hu & T. Tang
  • Ilex opaca Aiton
  • Ilex ovalifolia Bonpl. ex Miers
  • Ilex ovalis (Ruiz & Pav.) Loes.
  • Ilex pallida Standl.
  • Ilex paltorioides Reissek
  • Ilex paraguariensis A.St.-Hil. – ostrokrzew paragwajski
  • Ilex paruensis Steyerm.
  • Ilex parvifructa Edwin
  • Ilex paujiensis Steyerm.
  • Ilex pedunculosa Miq.
  • Ilex peiradena S.Y. Hu
  • Ilex pentagona S.K. Chen, Y.X. Feng & C.F. Liang
  • Ilex perado Aiton
  • Ilex perlata C. Chen & S.C. Huang
  • Ilex pernervata Cuatrec.
  • Ilex pernyi Franch.
  • Ilex perryana S.Y. Hu
  • Ilex petiolaris Benth.
  • Ilex phillyreaefolia Reissek
  • Ilex pingheensis C.J. Tseng
  • Ilex pingnanensis S.Y. Hu
  • Ilex polita Steyerm.
  • Ilex polyneura (Hand.-Mazz.) S.Y. Hu
  • Ilex polypyrena C.J. Tseng & B.W. Liu
  • Ilex pringlei Standl.
  • Ilex prostrata Groppo
  • Ilex psammophila Reissek
  • Ilex pseudo-odorata Loes.
  • Ilex pseudobuxus Reissek
  • Ilex pseudoebenacea Loes.
  • Ilex pseudomachilifolia C.Y. Wu
  • Ilex pseudotheezans Loes.
  • Ilex pseudovaccinium Reissek ex Maxim.
  • Ilex ptariana Steyerm.
  • Ilex ptarima Steyerm.
  • Ilex pubescens Hook. & Arn.
  • Ilex pubigera (C.Y. Wu) S.K. Chen & Y.X. Feng
  • Ilex pubilimba Merr. & Chun
  • Ilex punctatilimba C.Y. Wu
  • Ilex pyrifolia C.J. Tseng
  • Ilex qianlingshanensis C.J. Tseng
  • Ilex qingyuanensis C.Z. Zheng
  • Ilex quercetorum I.M.Johnst.
  • Ilex quitensis (Willd. ex Schult.) Loes.
  • Ilex rarasanensis Sasaki
  • Ilex reticulata C.J. Tseng
  • Ilex retusa Klotzsch ex Reissek
  • Ilex retusifolia S.Y. Hu
  • Ilex riedlaei Loes.
  • Ilex rimbachii Standl.
  • Ilex robusta C.J. Tseng
  • Ilex robustinervosa C.J. Tseng ex S.K. Chen & Y.X. Feng
  • Ilex rockii S.Y. Hu
  • Ilex rotunda Thunb.
  • Ilex rubra S. Watson
  • Ilex rugulosa Huber
  • Ilex rupicola Kunth
  • Ilex salicina Hand.-Mazz.
  • Ilex sapiiformis Reissek
  • Ilex sapotifolia Reissek
  • Ilex savannarum Wurdack
  • Ilex saxicola C.J. Tseng & H.H. Liu
  • Ilex schwackeana Loes.
  • Ilex scopulorum Kunth
  • Ilex serrata Thunb.
  • Ilex sessiliflora Triana & Planch.
  • Ilex sessilifructa Edwin
  • Ilex shennongjiaensis T.R. Dudley & S.C. Sun
  • Ilex shimeica K.F. Kwok
  • Ilex sideroxyloides (Sw.) Griseb.
  • Ilex sikkimensis Kurz
  • Ilex sinica (Loes.) S.Y. Hu
  • Ilex sintenisii (Urb.) Britton
  • Ilex sipapoana Edwin
  • Ilex skutchii Edwin ex T.R.Dudley & W.J.Hahn
  • Ilex socorroensis Brandegee
  • Ilex soderstromii Edwin
  • Ilex solida Edwin
  • Ilex spinigera (Loes.) Loes.
  • Ilex spinulosa Cuatrec.
  • Ilex spruceana Reissek
  • Ilex stellata W.J. Hahn
  • Ilex sterrophylla Merr. & Chun
  • Ilex stewardii S.Y. Hu
  • Ilex steyermarkii Edwin
  • Ilex strigillosa T.R. Dudley
  • Ilex suaveolens (H. Lév.) Loes.
  • Ilex subcordata Reissek
  • Ilex subcoriacea Z.M. Tan
  • Ilex subcrenata S.Y. Hu
  • Ilex suber Loes.
  • Ilex subficoidea S.Y. Hu
  • Ilex sublongecaudata C.J. Tseng
  • Ilex subodorata S.Y. Hu
  • Ilex subrotundifolia Steyerm.
  • Ilex subrugosa Loes.
  • Ilex sugerokii Maxim.
  • Ilex suichangensis C.Z. Zheng
  • Ilex summa Steyerm.
  • Ilex suprema Cuatrec.
  • Ilex suzukii S.Y. Hu
  • Ilex synpyrena C.J. Tseng
  • Ilex syzygiophylla C.J. Tseng ex S.K. Chen & Y.X. Feng
  • Ilex szechwanensis Loes.
  • Ilex tadiandamolensis Kesh.Murthy, Yogan. & Vasud.Nair
  • Ilex taiwanensis (S.Y. Hu) H.L. Li
  • Ilex tamii T.R. Dudley
  • Ilex tarapotina Loes.
  • Ilex tateana Steyerm.
  • Ilex taubertiana Loes.
  • Ilex tectonica W.J.Hahn
  • Ilex tenuis C.J. Tseng
  • Ilex tepuiana Steyerm. ex Edwin
  • Ilex teratopis Loes.
  • Ilex tetramera (Rehder) H.Y. Zou
  • Ilex theezans Mart.
  • Ilex thyrsiflora Klotzsch ex Reissek
  • Ilex tiricae Edwin
  • Ilex tonii Lundell
  • Ilex trachyphylla Loes.
  • Ilex trichocarpa H.W. Li
  • Ilex trichoclada Loes.
  • Ilex trichothyrsa Loes.
  • Ilex triflora Blume
  • Ilex truxillensis Turcz.
  • Ilex tsangii S.Y. Hu
  • Ilex tsiangiana C.J. Tseng
  • Ilex tsoi Merr. & Chun
  • Ilex tugitakayamensis Sasaki
  • Ilex tutcheri Merr.
  • Ilex uaramae Edwin
  • Ilex uleana Loes.
  • Ilex umbellata Klotzsch ex Reissek
  • Ilex umbellulata (Wall.) Loes.
  • Ilex uniflora Benth.
  • Ilex uraiensis Mori & Yamamoto
  • Ilex urbaniana Loes. ex Urb.
  • Ilex vacciniifolia Klotzsch ex Reissek
  • Ilex valenzuelana Alain
  • Ilex velutina Mart. ex Reissek
  • Ilex venezuelensis Steyerm.
  • Ilex venosa C.Y. Wu
  • Ilex venulosa Hook.f.
  • Ilex verisimilis C.J. Tseng ex S.K. Chen & Y.X. Feng
  • Ilex verticillata (L.) A. Gray
  • Ilex vesparum Steyerm.
  • Ilex victorinii Alain
  • Ilex villosula Loes.
  • Ilex virgata Loes.
  • Ilex viridis Champ. ex Benth.
  • Ilex vismiifolia Reissek
  • Ilex vitiensis A.Gray
  • Ilex vomitoria Aiton
  • Ilex vulcanicola Standl.
  • Ilex walkeri Wight & Gardner ex Thwaites
  • Ilex walsinghamii R.A.Howard
  • Ilex wangiana S.Y. Hu
  • Ilex wardii Merr.
  • Ilex wattii Loes.
  • Ilex weberlingii Loizeau & see Spichiger, Rodolphe Edouard
  • Ilex wenchowensis S.Y. Hu
  • Ilex wightiana Wall. ex Wight
  • Ilex williamsii Standl.
  • Ilex wilsonii Loes.
  • Ilex wuana T.R. Dudley
  • Ilex wugongshanensis C.J. Tseng
  • Ilex wurdackiana Steyerm.
  • Ilex xiaojinensis Y.Q. Wang & P.Y. Chen
  • Ilex xizangensis Y.R. Li
  • Ilex yangchunensis C.J. Tseng
  • Ilex yuana S.Y. Hu
  • Ilex yunnanensis Franch.
  • Ilex yurumanguinis Cuatrec.
  • Ilex yutajensis Wurdack
  • Ilex zhejiangensis C.J. Tseng

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. ↑ a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-05].
  4. ↑ a b c d David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 461-462. ISBN 978-1-107-11502-6.
  5. ↑ a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 610. ISBN 83-214-1305-6.
  6. ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  7. ↑ a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Volume I. London: MacMillan, 2002, s. 179. ISBN 0-333-73003-8.
  8. ↑ Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski: Dendrologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 354-355. ISBN 83-01-12099-1.
  9. ↑ a b c d e f Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 1. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 361. ISBN 83-7079-779-2.
  10. ↑ a b c d e f Shu-kun Chen, Haiying Ma, Yuxing Feng, Gabrielle Barriera, Pierre-André Loizeau: Aquifoliaceae. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-08-31].
  11. ↑ Ilex. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-02-04].

Media użyte na tej stronie

みやま公園 イヌツゲ - panoramio.jpg
(c) Yoshio Kohara, CC BY 3.0
みやま公園 イヌツゲ
Ilex-aquifolium (Europaeische Stechpalme-1).jpg
Autor: Jürgen Howaldt, Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Europäische Stechpalme, oder Gemeine Stechpalme
Ilex chinensis kz02.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ilex chinensis in Hackfalls Arboretum, Hawkes's Bay (NZ)