Ostrowiec (powiat myśliborski)

Ostrowiec

wieś
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	myśliborski
Gmina	Dębno
Wysokość	49 m n.p.m.
Liczba ludności (2012)	162
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	74-311
Tablice rejestracyjne	ZMY
SIMC	0180002
Położenie na mapie gminy Dębno Ostrowiec
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ostrowiec
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Ostrowiec
Położenie na mapie powiatu myśliborskiego Ostrowiec
52°49′00″N 14°47′10″E/52,816667 14,786111

Ostrowiec (do 1945 niem. Wusterwitz) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Dębno. Według danych z 2012 miejscowość liczyła 162 mieszkańców^[1].

Wieś znajdowała się od ok. 1250 na terytorium powstałej Nowej Marchii, pierwsza wzmianka pochodzi z 1337 Na przestrzeni stuleci stanowiła własność wielu znanych okolicznych rodów szlacheckich, m.in. von Schönebeck, von der Kuhmeise, von der Marwitz, von dem Borne. Od 1945 leży w granicach Polski.

Położenie

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski Kondrackiego teren, na którym położony jest Ostrowiec, należy do prowincji Niziny Środkowoeuropejskiej, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pojezierze Południowopomorskie oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Równina Gorzowska^[2]

Środowisko naturalne

Przy wsi w kierunku zachodnim znajduje się Jezioro Ostrowieckie o powierzchni 121 ha i maksymalnej głębokości 7,5 m. Na większej zalesionej wyspie utworzony został 11 kwietnia 1985 faunistyczny rezerwat przyrody Czapli Ostrów o powierzchni 16,45 ha, z kolonią czapli siwej i kormorana.

Nazwa

Wüstervitz 1337; Wusterwitz 1486, 1944. Nazwa Ostrowiec została nadana w 1948^[3]

Historia

• 5000 p.n.e. – osadnictwo z epoki kamiennej (znaleziska przedmiotów wykonanych z kamienia)
• VIII-poł. X w. – w widłach Odry i dolnej Warty znajduje się odrębna jednostka terytorialna typu plemiennego, prawdopodobnie powiązana z plemieniem Lubuszan. Na północy od osadnictwa grupy cedyńskiej oddzielały ją puszcze mosińska (merica Massen) i smolnicka (merica Smolnitz). Mieszkańcy zajmowali się gospodarką rolniczo-hodowlaną.
• 960–972 – książę Mieszko I opanowuje tereny nadodrzańskie, obejmujące obręb późniejszej kasztelani cedyńskiej, ziemię kiniecką i kostrzyńską
• 1005 (lub 1007) – Polska traci zwierzchność nad Pomorzem, w tym również nad terytorium w widłach Odry i dolnej Warty
• 1112-1116 – w wyniku wyprawy Bolesława Krzywoustego, Pomorze Zachodnie uznaje zwierzchność lenną Polski
• Pocz. XIII w. – obszar na północ od linii Noteci-dolnej Warty i zachód od Gwdy w dorzeczu Myśli, Drawy, środkowej Iny, stanowi część składową księstwa pomorskiego; w niewyjaśnionych okolicznościach zostaje przejęty przez księcia wielkopolskiego Władysława Laskonogiego, a następnie jego bratanka, Władysława Odonica
• 1250 – margrabiowie brandenburscy z dynastii Askańczyków rozpoczynają ekspansję na wschód od Odry; z zajmowanych kolejno obszarów powstaje następnie Nowa Marchia
• 1320-1323 – po wygaśnięciu dynastii askańskiej, Nowa Marchia przejściowo przechodzi we władanie książąt pomorskich
• 1323 – władzę w Nowej Marchii obejmują Wittelsbachowie
• 1337 – wzmianka w księdze ziemskiej margrabiego brandenburskiego Ludwika Starszego pod nazwą Wüstervitz, w ziemi golenickiej: Wüstervitz LIIII, dos IIII, Heinz Schonenbeck pro seruicio VI, pactus VI modios auene, Molendinum ibidem dat III frusta^[4] – wieś liczy 54 łany, wolne od ciężarów podatkowych są 4 łany parafialne (dos), lennikiem zobowiązanym do służby konnej jest Heintz Schönebeck posiadający 6 łanów, pakt (pactus) płacony rycerstwu przez chłopów wynosi 6 półkorców (modios) owsa (auene), opłata młyna (molendinum) wynosi 3 talenty (frustum – miara obrachunkowa podatku równa 1 talent; niem. Stück). Dochód margrabiego z tytułu korzystania przez mieszkańców z okolicznych lasów (Merica doltzick – Puszcza Dolska) do np. wypasania świń czy bydła, wynosi 2⅛ korców owsa^[5].

• 1402-1454/55 – Ziemie Nowej Marchii pod rządami zakonu krzyżackiego
• 2.06.1486 – margrabia Jan Cicero nadaje Clausowi von der Kuhmeise (Claus von der Kumeisen, Kuemaisen) w lenno miasteczko Barnówko (Bernowichen) wraz ze wsiami Dyszno (Ringenwolde) i Ostrowiec (Wusterwicz)^[6][7]
• 19.02.1494 – margrabia Jan Cicero nadaje Baltazarowi i Andrzejowi von der Kuhmeise (Balczer und andereues Comeissen) w lenno miasteczko Barnówko (Bernowichen) wraz ze wsiami Dyszno (Ringenwalde) i Ostrowiec (Wusterwitz)^[8][9]
• 1517 – wzmianka o rodzie Schönebeck we wsi^[10]
• 1535-1571 – za rządów Jana kostrzyńskiego Nowa Marchia staje się niezależnym państwem w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego
• 1538 – margrabia Jan kostrzyński oficjalnie wprowadza na terenie Nowej Marchii luteranizm jako religię obowiązującą
• 1571 – we wsi wymieniana rodzina von Horn^[11]
• 1652-1654 – we wsi wymieniana rodzina von Horn^[11]
• 2 poł. XVII-XVIII w. – kolejnymi właścicielami są: von der Marwitz, von dem Borne, Kolben, Gloxin, Kühlemann, Ernst Wilhelm Duhmke oraz Grothe
• 1701 – powstanie Królestwa Prus
• 1708 – Carl August von Sacetot otrzymuje od króla Fryderyka I posiadłość w Ostrowcu^[12]
• XVIII w. – budowa kościoła o ryglowej konstrukcji, wieża z dachem namiotowym, sygnaturką i chorągiewką
• 1 poł. XIX w. – założenie parku
• 1807-1811 – reformy gospodarcze Steina- Hardenberga dotyczące zniesienia poddaństwa chłopów w Prusach

• 1815-1818 – reformy administracyjne Prus zmieniają strukturę Nowej Marchii; wieś należy do powiatu myśliborskiego, w rejencji frankfurckiej, w prowincji brandenburskiej
• 1834-1900 – majątek Ostrowiec zmienia właścicieli 8 razy
• 1871-1918 – Nowa Marchia w ramach zjednoczonego Cesarstwa Niemieckiego
• Pocz. XX w. – budowa kaplicy cmentarnej na skraju parku, bez wyraźnych cech stylowych
• 1900-1945 – majątek wraz z folwarkiem Helenenhof (Okuniec) w posiadaniu Richarda Müllera z Hohenlandin i następnie jego syna, Bernharda
• 1914 – majątek liczy 1061 ha, z czego 439 ha lasów i 108 ha wód
• 1945 – zniszczenie pałacu i kościoła, częściowa dewastacja parku przypałacowego
• 1972 – remont kaplicy cmentarnej i adaptacja na cele liturgiczne^[14]

Ludność

Liczba ludności w ostatnich trzech wiekach^{[15][16][17][18][19]}:

Gospodarka

Struktura działalności gospodarczej na dzień 31 marca 2005^[20]:

W Ostrowcu funkcjonują 24 gospodarstwa rolne o łącznej fizycznej powierzchni 138,54 ha. Struktura użytków rolnych:

Powierzchnia gospodarstw:

Edukacja

Dzieci uczęszczają do szkoły podstawowej w Różańsku, natomiast młodzież do gimnazjum publicznego w Smolnicy^[21].

Instytucje i organizacje

• Sołectwo Ostrowiec – ogół mieszkańców wsi Ostrowiec stanowi Samorząd Mieszkańców Sołectwa
• Wszelkie instytucje i organizacje znajdują się w Dębnie

Atrakcje turystyczne

• Park pałacowy, pozostałość po pałacu^[22] – leśno-krajobrazowy, powstał w 1 poł. XIX w., powierzchnia 4 ha. Zachował się czytelny układ parkowy, starodrzew, ruiny budynków gospodarczych, pałac nie istnieje (zniszczony w 1945). Wśród roślinności wyróżniono 44 gatunki roślinności drzewiastej. Występuje tu ponad 300 starych okazów różnych gatunków drzew, m.in.: lipy, wiązy, kasztany, modrzewie, świerki, klony, buki i graby, a nawet cisy. Wiek drzew ocenia się na 120 lat, z tym, że starodrzew liczy 220 lat. Stan zdrowotny drzew jest dobry. Obecnie na terenie parku znajduje się ośrodek wypoczynkowy i pole biwakowe. Wpisany do rejestru zabytków pod nr 227 z 10.09.1977^[23].
• Kościół pw. św. Jana Chrzciciela – dawna kaplica cmentarna z pocz. XX w., jako kościół filialny parafii św. Michała Archanioła w Różańsku od 1972^[14].
• Pomniki przyrody – aleja 262 dębów szypułkowych o obwodach 443-610 cm, przy drodze do Dyszna.
• Przez wieś przebiegają szlaki turystyczne: – „Nad rzeką Kosą”, – „Rezerwatów i pomników przyrody”.

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Kosacki, Bogdan Kucharski: Pomorze Zachodnie i Środkowe. Warszawa: Sport i Turystyka Muza SA, 2001, s. 294. ISBN 83-7200-583-4.
• Plan rozwoju wsi Ostrowiec, Załącznik nr 1 do uchwały Nr LXVII/400/2006 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia 28 czerwca 2006.