Ostryżyca japońska

Ostryżyca japońska
Crassostrea gigas[1]
(Thunberg, 1793)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Podtyp

muszlowce

Gromada

małże

Podgromada

nitkoskrzelne

Rząd

Ostreoida

Rodzina

ostrygowate

Rodzaj

Crassostrea

Gatunek

ostryżyca japońska[2]

Synonimy
  • Ostrea gigas Thunberg, 1793
  • Crassostrea angulata Lamarck, 1818

Ostryżyca japońska (Crassostrea gigas) – gatunek osiadłego małża nitkoskrzelnego z rodziny ostrygowatych (Ostreidae), jeden z najcenniejszych mięczaków jadalnych[2]. Wcześniej klasyfikowana była jako Ostrea gigas, dlatego spotykana jest jej zwyczajowa nazwa ostryga wielka[3].

Występowanie i introdukcja

Naturalnym obszarem występowania tego gatunku jest Ocean Spokojny. Początkowo była hodowana w Japonii[2] (uważana jest za gatunek endemiczny Japonii). Do zachodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych została sprowadzona w 1903 roku[4]. Przypuszczano, że nie będzie się mogła rozmnażać ze względu na chłodniejszy klimat, jednak została z powodzeniem introdukowana. Od czasu introdukcji u wybrzeży USA komercyjne połowy tego małża gwałtownie wzrosły. W 1969 roku sprowadzono ją do hodowli w Belgii[5]. Obecnie jest gatunkiem kosmopolitycznym notowanym w wodach Japonii, Korei Południowej, Syberii, Australii, Ameryki Północnej (od Alaski po Kalifornię Dolną) oraz Europy (od Wysp Brytyjskich po Portugalię i Morze Śródziemne)[4]. W niektórych krajach uznano ją za gatunek inwazyjny, skutecznie konkurujący z lokalnymi małżami.

Budowa i biologia

Wnętrze połówki muszli po otwarciu

Przeciętnie osiągają 8–15 cm długości, sporadycznie zdarzają się osobniki o długości 30, a nawet 40 cm[4]. Muszla wydłużona i asymetryczna, z promieniście ułożonymi, nieregularnymi fałdami. Jej kształt jest zależny od warunków środowiskowych. Zamek muszli nie ma zębów. Mięsień zwieracz przyjmuje kolor purpurowy lub brązowy.

Ostryżyca japońska jest filtratorem odżywiającym się fitoplanktonem i detrytusem. Jest to gatunek rozdzielnopłciowy. Zimą może zmieniać płeć. Zapłodnienie zewnętrzne. Jaja i larwy są planktoniczne, przenoszone z prądem wody. Po około 3–4 tygodniach osiadają w estuariach lub przybrzeżnych wodach morskich, na twardym, zwykle skalnym, podłożu, do którego przytwierdzają się dolną połówką muszli. Spotykane są także na muszlach innych zwierząt. Dojrzałość płciową osiągają około 1 roku. Crassostrea gigas charakteryzuje się szybkim wzrostem (w ciągu pierwszych 18 miesięcy mogą osiągnąć 75 mm) i dużą płodnością (w jednym złożeniu samica składa 30–40 mln jaj)[6]. Żyją do 10 lat.

Znaczenie gospodarcze

Światowe połowy ostryżycy japońskiej rosły w miarę upowszechniania jej hodowli osiągając poziom 4 mln ton w 2003 roku.

Światowe połowy Crassostrea gigas w latach 1950-2003 (w tonach) na podstawie FAO/FIGIS

Największe połowy tego gatunku odnotowała Korea Południowa i Stany Zjednoczone[4]. W wielu krajach stosowane są różnorodne formy jej hodowli, larwy są zwykle wyławiane w warunkach naturalnych, a małże hodowane mniej lub bardziej ekstensywnie, na różnorodnym podłożu, w kontenerach lub na linach. Obecnie jest to najczęściej hodowany małż na świecie.

Ostrygi przygotowane do spożycia

Najczęściej spożywane są na surowo.

Przypisy

  1. Crassostrea gigas, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c Ludwik Żmudziński: Żywe skarby mórz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980, s. 212. ISBN 83-02-01238-6.
  3. Ostryga wielka. Komisja Europejska. [dostęp 2011-10-15]. (pol.).
  4. a b c d Crassostrea gigas (Thunberg, 1793). FAO. [dostęp 2011-10-15]. (ang.).
  5. Crassostrea gigas (Thunberg, 1793). World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 2011-10-15]. (ang.).
  6. Pacific oyster (Crassostrea gigas). NSW Government. [dostęp 2011-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 stycznia 2012)]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Crassostrea gigas.jpg
Autor: Jan Johan ter Poorten, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Crassostrea gigas
Pacific oysters.jpg
Autor: Guido, Licencja: CC BY-SA 2.0

on rock salt, with lime

shucked and prepared by mirdad of unfood.ch
Dissection crassostrea gigas.jpg
Autor: Glaoadare, Licencja: CC BY 3.0
Crassostrea gigas after heart extraction
Y.P. Crassostrea gigas 1950-2003.gif
Autor: Peter Gugerell, Licencja: CC BY 2.5
Oyster production , global