Ostrykół
| Artykuł | 53.7186400°N 22.4246600°E |
|---|---|
| - błąd | 0 m |
| WD | 53°42'N, 22°24'E, 53°44'N, 22°28'E |
| - błąd | 13654 m |
| Odległość | 1385 m |
| wieś | |
%2c_ko%c5%9bci%c3%b3%c5%82_drewniany.JPG) Zabytkowy drewniany kościół w Ostrymkole | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) | 220 |
| Strefa numeracyjna | 87 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| SIMC | 0765665 |
Położenie na mapie gminy Prostki _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Prostki") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ełckiego  | |
 53°43′07,1040″N 22°25′28,7760″E/53,718640 22,424660 | |
Ostrykół (niem. Ostrokollen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Prostki, na Mazurach, nad rzeką Ełk.
Historia
Wieś lokowana na prawie chełmińskim w 1538 r., przez księcia Albrechta, który nadał 40 włók ziemi niejakiemu Daćbogowi, sołtysowi z Prostek, oraz mieszkańcom wsi Ostrykół (a więc wieś istniała już wcześniej). Trzy włoki należały do sołtysa, cztery do plebana i dodatkowo dwie na utrzymanie kościoła. Szkołę wiejską założono przy kościele niedługo po powstaniu wsi. W 1552 r. proboszcz z Ostregokołu – Lenart Chocznowski – zakupił 5 włók boru, znajdującego się między wsiami Długosze, Kosewo i Wiśniowo.
Podczas najazdu tatarskiego hetmana Gosiewskiego w 1656 wieś została doszczętnie spalona, łącznie z kościołem i znajdującą się we wsi biblioteką. W jasyr dostało się 1326 osób z parafii Ostrykół. Kościół został odbudowany w 1667 r.
W latach 1713–1747 pastorem w Ostrymkole był Michał Grodzki (1682–1747) – tłumacz na język polski niemieckich pieśni religijnych, poeta, autor trzech pieśni o dżumie na Mazurach w 1709.
W okresie insurekcji kościuszkowskiej (1794) w okolicy działały oddziały powstańcze. Oddział rotmistrza Więckowskiego został pod Ostrykołem rozbity przez wojsko pruskie, dowodzone przez generała Günthera. W 1799 r. zakupiono organy do tutejszego kościoła. W 1821 we wsi mieszkało 160 osób.
W 1913 roku wieś liczyła 400 mieszkańców. W 1920 r. zlikwidowano parafię w Ostrymkole, przenosząc ją do Prostek. W 1938 r., w ramach akcji germanizacyjnej, zmieniono urzędowa nazwę wsi z Ostrokollen na Scharfenrade. W 1939 r. w Ostrykole mieszkały 222 osoby.
W 1950 r. wieś wraz z całą gromadą Prostki została wyłączona z powiatu ełckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Zabytki
%2c_wie%c5%bca_ko%c5%9bcio%c5%82a.JPG)
- We wsi znajduje się dawny ewangelicki drewniany kościół z 1667 roku, jeden z nielicznych na Mazurach. Był on odrestaurowany w 1933 r. We wnętrzu barokowy ołtarz główny z 1683 r., barokowe organy z 1799[1] i empory oraz ambona i belka tęczowa[2], świecznik z głowa jelenia (1700). Przy wejściu znajduje się tablica (w języku niemieckim), upamiętniająca poległych mieszkańców z okresu I wojny światowej.
- W pobliżu osady znajduje się grodzisko Jaćwingów
Ludzie związani z miejscowością
- Michał Grodzki, pastor z Ostregokołu, ur. w 1682 r. w Wieliczkach pod Ełkiem, autor pieśni Mór w Prusach w 1709 r., wydanej drukiem w Królewcu w 1711 r.
- Sebastian Fedorowicz, pastor z Ostregokołu, rektor (pierwszy nauczyciel) w szkole w Ełku w latach 1730-1734.
- Jan Jakub Stern, pastor z Ostregokołu, pochodzący ze wsi Malinówka pod Ełkiem, kolega szkolny Gustawa Gizewiusza i jego bliski współpracownik, autor artykułów publikowanych w Die polnische Schprachfrage in Preussen.
- Emil Stern, pastor z Ostregokołu, obrońca języka polskiego w szkole i kościele.
- Zygmynt Pianka, pastor z Ostregokołu, obrońca języka polskiego w szkole i kościele.
- Jakub Siwek, pastor z Ostregokołu, obrońca języka polskiego w szkole i kościele.
- Herman Schrage, pastor z Ostregokołu, obrońca języka polskiego w szkole i kościele.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 216
- Ełk. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn 1970, 327 str.
Linki zewnętrzne
- Siedziba gminy: Prostki
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ostrykół - dawny kościół ewangelicki (drewn. z 1667), obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (zabytek nr A-585 z dn. 29.12.1964)
Kirche in Ostrokollen/Scharfenrade, Masuren
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Ełk County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.02 N
- S: 53.60 N
- W: 22.01 E
- E: 22.80 E
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ostrykół - dawny kościół ewangelicki (drewn. z 1667), obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (zabytek nr A-585 z dn. 29.12.1964)