Oszczerstwo według Apellesa

Oszczerstwo według Apellesa
Calunnia
Ilustracja
Autor

Sandro Botticelli

Data powstania

ok. 1494

Medium

tempera na desce

Wymiary

62 × 91 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Florencja

Lokalizacja

Galeria Uffizi

Oszczerstwo według Apellesa (wł. Calunnia) – obraz Sandro Botticellego namalowany około 1494 roku techniką temperową na desce o wymiarach 62 × 91 cm[1], znajdujący się w zbiorach Galerii Uffizi we Florencji.

Historia obrazu

Obraz powstał na zamówienie Antonia Segniego. Część badaczy twierdzi, że obraz został namalowany z pobudek osobistych, jako rodzaj autokomentarza do elementu biografii Botticellego, mogąc mieć związek z oskarżeniem go o homoseksualizm[1]. Być może jest to także aluzja do wydarzeń związanych z procesem Savonaroli[1]. Tematem alegorycznego malowidła jest przekazana przez Lukiana w Dialogach anegdota o intrydze przeciwko żyjącemu w IV wieku p.n.e. malarzowi Apellesowi. Oskarżony przez swojego rywala Antyfilosa o udział w spisku przeciwko królowi Ptolemeuszowi artysta zdołał udowodnić swoją niewinność, a na pamiątkę namalował alegoryczny obraz przedstawiający całe wydarzenie[2][1].

Opis obrazu

Botticelli niemal dokładnie odtworzył obraz Apellesa z opisu pozostawionego przez Lukiana, który mógł znać zarówno z oryginału, jak i z parafrazy Albertiego[2]. Malowidło przedstawia grupę postaci o charakterze alegorycznym. Po prawej stronie widać siedzącego na tronie króla Midasa z oślimi uszami (symbol głupoty), którego otaczają Podejrzliwość i Ignorancja. Władca wyciąga rękę w stronę mężczyzny w kapturze, symbolizującego Zawiść. Ten trzyma za rękę Oszczerstwo ukazane pod postacią pięknej młodej dziewczyny, ciągnącej za włosy obnażonego mężczyznę będącego symbolem Niewinności. Obok nich znajdują się dwie postaci będące personifikacjami Podstępu i Zdrady. Z lewej strony obrazu odziana w czerń kobieta, symbolizująca Pokutę, spogląda na wskazującą ręką w niebo nagą kobietę personifikującą Prawdę[1]. Cała scena została umieszczona w pałacowym wnętrzu ozdobionym płaskorzeźbami i posągami[1]. Część z nich przedstawia motywy zaczerpnięte z wcześniejszych prac Botticellego, takich jak Powracająca Judyta[2][1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Botticelli. Warszawa: Rzeczpospolita/HPS, 2006, s. 106–108, seria: Klasycy sztuki. ISBN 83-60688-09-5.
  2. ↑ a b c Sandro Botticelli. Poznań: Oxford Educational, 2008, seria: Wielka Kolekcja Sławnych Malarzy. ISBN 978-83-252-0329-0.

Media użyte na tej stronie

Sandro Botticelli 021.jpg

Botticelli made this painting on the description of a painting by Apelles, a Greek painter of the Hellenistic period. Apelles' works have not survived, but Lucian recorded details of one in his On Calumny:

“On the right of it sits Midas with very large ears, extending his hand to Slander while she is still at some distance from him. Near him, on one side, stand two women—Ignorance and Suspicion. On the other side, Slander is coming up, a woman beautiful beyond measure, but full of malignant passion and excitement, evincing as she does fury and wrath by carrying in her left hand a blazing torch and with the other dragging by the hair a young man who stretches out his hands to heaven and calls the gods to witness his innocence. She is conducted by a pale ugly man who has piercing eye and looks as if he had wasted away in long illness; he represents envy. There are two women in attendance to Slander, one is Fraud and the other Conspiracy. They are followed by a woman dressed in deep mourning, with black clothes all in tatters—she is Repentance. At all events, she is turning back with tears in her eyes and casting a stealthy glance, full of shame, at Truth, who is slowly approaching.”