Otto Meissner

Otto Meissner
Ilustracja
(c) Bundesarchiv, Bild 102-09313 / CC-BY-SA 3.0
Data i miejsce urodzenia

13 marca 1880
Bischwiller

Data i miejsce śmierci

27 maja 1953
Monachium

Stanowisko

szef biura Prezydenta Rzeszy

Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Krzyż Wielki Orderu Edukacji Publicznej (Portugalia)

Otto Meissner (ur. 13 marca 1880 w Bischwiller, zm. 27 maja 1953 w Monachium) – szef Kancelarii Prezydenta Rzeszy przez cały okres Republiki Weimarskiej (a więc pod rządami Friedricha Eberta oraz Paula von Hindenburga), a następnie przez okres rządów Adolfa Hitlera.

Życiorys

Meissner był synem urzędnika pocztowego. Studiował prawo w Strasburgu w latach 1898-1903, gdzie został członkiem Braterstwa Młodzieży Studiującej (Burschenschaft) Germania. Następnie uczył się w Berlinie i w roku 1908, w wieku 28 lat, uzyskał tytuł doktora prawa w bawarskim Erlangen. Później został urzędnikiem w kolejach państwowych Reichsbahn) w Strasburgu. W latach 1915-1917 brał udział w I wojnie światowej – służył w pułku piechoty. Do roku 1919 był bardziej aktywny za linią frontu, na początku w Bukareszcie w Rumunii, a następnie w Kijowie, by później służyć jako rzecznik interesów rządu ukraińskiego.

Dzięki swoim szerokim znajomościom w 1919 roku Meissner został doradcą (referentem) w Biurze Prezydenta Rzeszy (ówcześnie socjalisty Friedricha Eberta). W roku 1920 awansował na stanowisko Dyrektora Ministerialnego i Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeszy. W roku 1923 Ebert mianował Meissnera sekretarzem stanu.

Gdy w roku 1934 Hitler połączył urzędy głowy państwa (Prezydenta Rzeszy) oraz szefa rządu (kanclerza), urząd Meissnera przemianowano na "kancelarię prezydencką". Jego znaczenie zostało ograniczone do funkcji reprezentacyjnych.

W roku 1937 Meissner został przeniesiony na nowo utworzone stanowisko "Ministra Rządu na Stanowisku Ministra Rzeszy oraz Szefa Kancelarii Prezydenckiej Führera i Kanclerza Rzeszy".

Po II wojnie światowej Meissner został aresztowany przez aliantów. Przesłuchiwano go w charakterze świadka podczas procesów norymberskich. W lipcu 1947 roku był świadkiem w procesie skierowanym przeciwko byłemu sekretarzowi stanu, doktorowi Schlegelbergerowi. W 1949 roku występował jako oskarżony w tzw. procesie ministerstw, ale trybunał uniewinnił go 14 kwietnia. Dwa lata później, w maju 1949 roku, został ponownie oskarżony w Monachium. Uznano go za zwolennika rządu nazistowskiego, który jednak nie brał udziału w jego zbrodniach. Jego apelacja została odrzucona, ale postępowanie zostało przerwane w styczniu 1952 roku.

W roku 1950 Meissner wydał swoje wspomnienia związane z jego niezwykłą karierą urzędniczą w książce pt. Sekretarz Stanu u Eberta, Hindenburga i Hitlera.

Rola Meissnera w historii

Meissner, który wraz ze swoją rodziną mieszkał w latach 1929-39 w Pałacu Prezydenta Rzeszy, niewątpliwie miał znaczny wpływ na decyzje prezydentów Niemiec, a w szczególności na Hindenburga. Meissner wraz Kurtem von Schleicherem w latach 1929-39 starali się osłabić parlamentarny system rządów na rzecz silnej władzy prezydenckiej.

Rola Meissnera w dojściu Hitlera na stanowisko kanclerza Rzeszy (grudzień 1932 – styczeń 1933) budzi kontrowersje nawet wśród historyków. Jako członek "kamaryli" prezydenta Paula von Hindenburga posiadał znaczące wpływy. Wraz z Oskarem von Hindenburgiem i Franzem von Papenem prowadził negocjacje z Hitlerem, które doprowadziły do rozwiązania rządu von Schleichera i obsadzenia Hitlera na stanowisku Kanclerza Rzeszy. Frakcję nazistowską reprezentowali w rozmowach Wilhelm Keppler, Joachim von Ribbentrop oraz bankier Kurt baron von Schröder, były urzędnik i szef konserwatywnego berlińskiego stowarzyszenia "Herrenklub". Ze względu na wzajemną niechęć Hindenburg i Hitler nie kontaktowali się ze sobą osobiście.

Meissner zgłosił swoją rezygnację w roku 1933. Nie została ona jednak przyjęta, wobec czego Meissner przejął funkcję reprezentacyjną. Pomimo piastowanego stanowiska Ministra Rzeszy oraz Szefa Kancelarii Führera i Kanclerza Rzeszy, jego rzeczywisty wpływ na politykę reżimu nazistowskiego był bardzo znikomy.

Media użyte na tej stronie

D-PRU EK 1914 1 Klasse BAR.svg
Baretka: Krzyż Żelazny - I Klasy (1813)-1914-1918 (Prusy).
Hitler portrait crop (colorized).jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-H1216-0500-002 / CC-BY-SA
Portrait of Adolf Hitler.
POR Ordem da Instrucao Publica Gra-Cruz BAR.svg
Autor: Mboro, Licencja: CC0
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Szkolnictwa Publicznego – Portugalia. (Ordem da Instrução Pública – Grã-Cruz).
Bundesarchiv Bild 102-09313, Otto Meißner.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 102-09313 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Der Staatsekretär des Reichspräsidenten Dr. Meissner begeht am 13. März seinen 50. Geburtstag! Neueste Porträtaufnahme des Staatssekretärs des Reichspräsidenten von Hindenburg, Dr. Meissner.