Owady uskrzydlone

Owady uskrzydlone
Pterygota
Gegenbaur, 1878
Przedstawiciel podgromady: złotook drapieżny
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Podkrólestwo	tkankowce właściwe
Nadtyp	pierwouste
Typ	stawonogi
Podtyp	sześcionogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone

Owady uskrzydlone (Pterygota) – owady skrzydlate lub wtórnie bezskrzydłe o odwłoku pozbawionym odnóży krocznych (typowych czy zmodyfikowanych). Owady uskrzydlone to najliczniejszy takson zwierzęcy, obejmujący około 1 milion gatunków. Zamieszkują środowiska lądowe wszystkich kontynentów, a także środowisko słodkowodne i (rzadziej) morskie, przy czym przystosowanie do życia w wodzie jest wtórne.

Opis

Aparat gębowy

Wykształciły się u nich wszystkie typy aparatu gębowego.

• gryząco liżący np. pszczoła miodna
• gryząco ssący np. wesz ludzka
• ssący np. rusałka pawik
• liżący np. mucha domowa

Skrzydła

Skrzydła występują najczęściej w liczbie dwóch par, u niektórych taksonów druga para zanika, przekształcona w przezmianki.

Odwłok

Odwłok wyraźnie segmentowany, bez odnóży krocznych, za to występują na nim przydatki płciowe oraz narządy takie jak żądło, pokładełko, gonadopody, nici odwłokowe i inne.

W rozwoju owadów uskrzydlonych wyróżnia się dwa typy przeobrażenia: zupełne i niezupełne.

Rzędy

• błonkoskrzydłe (Hymenoptera)
• chruściki (Trichoptera)
• chrząszcze (Coleoptera)
• glebiki (syn. zoraptery) (Zoraptera)
• jętki (Ephemeroptera)
• karaczany (Blattodea)
• modliszki (Mantodea)
• motyle (Lepidoptera)
• muchówki (Diptera)
• nogoprządki (Embioptera)
• pchły (Siphonaptera)
• pluskwiaki (Hemiptera)
• prostoskrzydłe (Orthoptera)
• psotniki (syn. gryzki) (Psocoptera)
• sieciarki syn. siatkoskrzydłe (Neuroptera, syn. Planipennia)
• skorki (Dermaptera)
• straszyki (Phasmida)
• termity (Isoptera)
• wachlarzoskrzydłe (Strepsiptera)
• ważki (Odonata)
• wciornastki (syn. przylżeńce) (Thysanoptera)
• widelnice (Plecoptera)
• wojsiłki (Mecoptera)
• wszy i wszoły obecnie razem zaliczane do rzędu Phthiraptera

Zobacz też

owady bezskrzydłe, owady Polski