Owies głuchy

Owies głuchy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	owies
Gatunek	owies głuchy
	Nazwa systematyczna
	Avena fatua L.; Sp. Pl.: 80 (1753)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Owies głuchy (Avena fatua L.) – gatunek zboża należący do rodziny wiechlinowatych. Jako gatunek rodzimy występuje w Eurazji i północnej Afryce. Ponadto szeroko rozprzestrzeniony jako gatunek zawleczony w regionach o klimacie umiarkowanym^[4]. W Polsce spotykany głównie na południu, gdzie jest pospolitym chwastem w uprawach.

Morfologia

Łodyga: Źdźbło o wysokości 30–100 cm, rzadziej dorasta do 150 cm^[5].
Kwiaty: Zebrane w kwiatostan – wiechę z licznymi gałązkami, które w okresie późniejszym zwisają. Kłoski dorastają do 18–22 mm długości, przeważnie 3-kwiatowe, rzadziej 2-kwiatowe. Plewy równe lub dłuższe od kwiatów. Oś kłoska po dojrzeniu rozpada się powyżej plew i między kwiatami^[5].
Owoce: Ziarniaki.
Gatunki podobne: Od owsa zwyczajnego odróżnia się brunatną barwą ziarniaków, zakończonych długimi ościami^[6].

(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Wiecha
Kłos
Ziarniaki

Biologia i ekologia

Owies głuchy w uprawie zboża

Rozwój: Roślina jednoroczna (in. terofit), przechodząca cały cykl życiowy w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego^[5]. Kwitnie od czerwca do lipca^[5].
Genetyka: Liczba chromosomów 2n = 42^[7]^[5].
Siedlisko: Zasiedla przydroża oraz uprawy zbożowe i okopowe. Rośnie przeważnie na glebach gliniastych i ilastych^[6]. We florze Polski uznawany za archeofit, częsty w wielu regionach^[5].
Fitosocjologia: Gatunek charakterystyczny dla rzędu Centauretalia cyani oraz związku Caucalidion lappulae^[8].
Bioindykacja: Uciążliwy chwast, występuje przeważnie w uprawach zbóż ozimych i jarych oraz w okopowych. Nasiona dojrzewają wcześniej niż uprawianych zbóż i osypują się przed ich zbiorem, przez co mogą jeszcze silniej zachwaszczać następne uprawy. Skutecznie rywalizuje z roślinami uprawnymi o składniki odżywcze. Posiada duże możliwości krzewienia się^[6]. W ekologicznych uprawach okopowych i niewielkich uprawach zbożowych skuteczną metodą zwalczania jest ręczne wyrywanie roślin w czerwcu, przed dojrzeniem i wysiewem nasion^[9].

Zmienność

Owies głuchy jest blisko spokrewniony z owsem zwyczajnym (Avena sativa)^[6], z którym tworzy mieszańce^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-30] (ang.).
↑ Avena fatua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Taxon: Avena fatua L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2020-12-12].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g LucjanL. Rutkowski LucjanL., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 590, ISBN 978-83-01-14342-8 .
↑ ^a ^b ^c ^d Marcin Bortniak. Owies głuchy. Biologia i zwalczanie. „Gazeta Rolnicza Nasza Rola”, 3 kwietnia 2015.
↑ Avena fatua. W: Flora of China [on-line]. [dostęp 2014-01-26].
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ Owies głuchy: opis, szkodliwość i skuteczne zwalczanie. [dostęp 2020-12-12].

Bibliografia

Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-30] (ang.).

[iucn-3] Avena fatua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[grin-4] Taxon: Avena fatua L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2020-12-12].

[Rutkowski-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g LucjanL. Rutkowski LucjanL., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 590, ISBN 978-83-01-14342-8 .

[Bortniak-6] Marcin Bortniak. Owies głuchy. Biologia i zwalczanie. „Gazeta Rolnicza Nasza Rola”, 3 kwietnia 2015.

[efloras-7] Avena fatua. W: Flora of China [on-line]. [dostęp 2014-01-26].

[Matuszkiewicz-8] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

[budujesz-9] Owies głuchy: opis, szkodliwość i skuteczne zwalczanie. [dostęp 2020-12-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne