Oxyura

	Oxyura
	Bonaparte, 1828
	; Przedstawiciel rodzaju – sterniczka zwyczajna (O. leucocephala)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Podrodzina	sterniczki
Rodzaj	Oxyura
	Typ nomenklatoryczny
	Anas rubidus A. Wilson, 1814 (= Anas jamaicensis J.F. Gmelin, 1789)
Synonimy
	Cerconectes Wagler, 1831; Erismatura Bonaparte, 1832; Gymnura Nuttall, 1834; Undina Gould, 1837; Bythonessa Gloger, 1842; Plectrura Gistel, 1848; Erimistura Degland & Gerbe, 1867; Pervicauda Mathews, 1945;
	Cerconectes Wagler, 1831; Erismatura Bonaparte, 1832; Gymnura Nuttall, 1834; Undina Gould, 1837; Bythonessa Gloger, 1842; Plectrura Gistel, 1848; Erimistura Degland & Gerbe, 1867; Pervicauda Mathews, 1945;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Oxyura – rodzaj ptaka z podrodziny sterniczek (Oxyurinae) w obrębie rodzinie kaczkowatych (Anatidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy^[11].

Morfologia

Długość ciała 35–51 cm, rozpiętość skrzydeł 53–70 cm; masa ciała 476–1300 g^[12].

Systematyka

Etymologia

Oxyura: gr. οξυς oxus „ostry, spiczasty”; ουρα oura „ogon”^[13] .
Cerconectes: gr. κερκος kerkos „ogon”; νηκτης nēktēs „pływak”, od νηχω nēkhō „pływać”^[14] . Gatunek typowy: Anas mersa Pallas, 1773 (= Anas leucocephala Scopoli, 1769).
Erismatura (Erimistura): gr. ερεισμα ereisma, ερεισματος ereismatos „podpora”; ουρα oura „ogon”^[15] . Gatunek typowy: A. Wilson, 1814 (= Anas jamaicensis J.F. Gmelin, 1789).
Gymnura: gr. γυμνος gumnos „goły, obnażony”; ουρα oura „ogon”^[16] . Nowa nazwa dla Oxyura.
Undina: w nowożytnym micie (stworzonym przez szwajcarskiego lekarza i chemika Paracelsusa (zm. 1541)) Undine lub Undina była żeńskim duchem wody, od łac. unda „woda, fala”^[17] . Gatunek typowy: Anas leucocephala Scopoli, 1769.
Bythonessa: gr. βυθος buthos „otchłań, dno”; νησσα nēssa „kaczka”^[18] . Gatunek typowy: Anas leucocephala Scopoli, 1769.
Plectrura: gr. πληκτρον plēktron „ostrze włóczni”; ουρα oura „ogon”^[19] . Nowa nazwa dla Oxyura.
Pervicauda: łac. pervicax, pervicacis „mocny, sztywny”, od per- „bardzo”; vincere „przezwyciężać”; cauda „ogon”^[20] . Gatunek typowy: Oxyura australis Gould, 1837.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[21]:

Oxyura jamaicensis (J.F. Gmelin, 1789) – sterniczka jamajska
Oxyura vittata (R.A. Philippi, Sr., 1860) – sterniczka argentyńska
Oxyura australis Gould, 1837 – sterniczka australijska
Oxyura maccoa (Eyton, 1838) – sterniczka afrykańska
Oxyura leucocephala (Scopoli, 1769) – sterniczka zwyczajna

Przypisy

↑ Oxyura, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Ch.L. Bonaparte. The Genera of North American Birds, and a Synopsis of the Species found within the territory of the United States; systematically arranged in Orders and Families. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 2, s. 390, 1828 (ang.).
↑ J.G. Wagler. Mittheilungen über einige merkwürbige Thiere. „Isis von Oken”. 25, s. kol. 282, 1832 (niem.).
↑ Ch.L. Bonaparte. Aggiunte e correzioni relative agli animali vertebrati a sangue caldo. „Giornale Arcadico di Scienze Letteri ed Arti”. 52, s. 208, 1831 (wł.).
↑ T. Nuttall: A manual of the ornithology of the United States and of Canada:. Cz. 2: The Water Birds. Cambridge: Hilliard and Brown, 1834, s. 425. (ang.)
↑ J. Gould: The birds of Europe. Cz. 5. London: R. and J.E. Taylor, 1837, s. ryc. 383. (ang.)
↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 472. (niem.)
↑ J. von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen.. Sttutgart: Hoffmann, 1848, s. x. (niem.)
↑ C.-D. Degland & J.-J.Z. Gerbe: Ornithologie européenne, ou, Catalogue descriptif, analytique et raisonné des oiseaux observés en Europe. Wyd. 2. T. 2. Paris: J.B. Baillière, 1867, s. 565. (fr.)
↑ G.M. Mathews. Notes on Generic Names. „The Emu”. 44 (4), s. 320, 1945. DOI: 10.1071/MU944319 (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2) (ang.). [dostęp 2021-07-24].
↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ducks, Geese, and Waterfowl (Anatidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red. red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.anatid1.01. [dostęp 2022-01-25]. (ang.)
↑ The Key to Scientific Names ↓, Oxyura [dostęp 2021-12-25] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Cerconectes [dostęp 2021-12-25] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Erismatura [dostęp 2021-12-25] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Gymnura [dostęp 2021-12-25] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Undina [dostęp 2021-12-25] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Bythonessa [dostęp 2021-12-25] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Plectrura [dostęp 2021-12-25] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Pervicauda [dostęp 2021-12-25] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Oxyurinae Swainson, 1831 - sterniczki (wersja: 2021-04-05). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-24].

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[itis-1] Oxyura, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Bonaparte-2] Ch.L. Bonaparte. The Genera of North American Birds, and a Synopsis of the Species found within the territory of the United States; systematically arranged in Orders and Families. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 2, s. 390, 1828 (ang.).

[Wagler-3] J.G. Wagler. Mittheilungen über einige merkwürbige Thiere. „Isis von Oken”. 25, s. kol. 282, 1832 (niem.).

[Bonaparte1832-4] Ch.L. Bonaparte. Aggiunte e correzioni relative agli animali vertebrati a sangue caldo. „Giornale Arcadico di Scienze Letteri ed Arti”. 52, s. 208, 1831 (wł.).

[Nuttall-5] T. Nuttall: A manual of the ornithology of the United States and of Canada:. Cz. 2: The Water Birds. Cambridge: Hilliard and Brown, 1834, s. 425. (ang.)

[Gould-6] J. Gould: The birds of Europe. Cz. 5. London: R. and J.E. Taylor, 1837, s. ryc. 383. (ang.)

[Gloger-7] C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 472. (niem.)

[Gistel-8] J. von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen.. Sttutgart: Hoffmann, 1848, s. x. (niem.)

[Degland&Gerbe-9] C.-D. Degland & J.-J.Z. Gerbe: Ornithologie européenne, ou, Catalogue descriptif, analytique et raisonné des oiseaux observés en Europe. Wyd. 2. T. 2. Paris: J.B. Baillière, 1867, s. 565. (fr.)

[Mathews-10] G.M. Mathews. Notes on Generic Names. „The Emu”. 44 (4), s. 320, 1945. DOI: 10.1071/MU944319 (ang.).

[ioc-11] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2) (ang.). [dostęp 2021-07-24].

[botw-12] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ducks, Geese, and Waterfowl (Anatidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red. red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.anatid1.01. [dostęp 2022-01-25]. (ang.)

[13] The Key to Scientific Names ↓, Oxyura [dostęp 2021-12-25] .

[14] The Key to Scientific Names ↓, Cerconectes [dostęp 2021-12-25] .

[15] The Key to Scientific Names ↓, Erismatura [dostęp 2021-12-25] .

[16] The Key to Scientific Names ↓, Gymnura [dostęp 2021-12-25] .

[17] The Key to Scientific Names ↓, Undina [dostęp 2021-12-25] .

[18] The Key to Scientific Names ↓, Bythonessa [dostęp 2021-12-25] .

[19] The Key to Scientific Names ↓, Plectrura [dostęp 2021-12-25] .

[20] The Key to Scientific Names ↓, Pervicauda [dostęp 2021-12-25] .

[Mielczarek&Kuziemko-21] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Oxyurinae Swainson, 1831 - sterniczki (wersja: 2021-04-05). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-24].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne