Ozyrys
.svg) | Ten artykuł od 2012-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| Ozyrys w hieroglifach |
| ||||
 Statuetka Ozyrysa | ||||
| Występowanie | ||||
|---|---|---|---|---|
| Atrybuty | korona atef, berło heka, bicz neheh, filar Dżed | |||
| Teren kultu | ||||
| Rodzina | ||||
| Ojciec | ||||
| Matka | ||||
| Żona | ||||
| Rodzeństwo | ||||
| Dzieci | ||||
Ozyrys (egip. Isir lub Iszir) – w mitologii egipskiej bóg śmierci i odrodzonego życia, Wielki Sędzia zmarłych. Syn bogini Nut i boga Geba, brat Seta, Izydy i Neftydy. Poślubił Izydę, był władcą ziemi, podziemi i krainy umarłych (Pola Jaru). Miał dwóch synów: Anubisa z Neftydą i Horusa z Izydą[1]. Główny ośrodek kultu: Abydos i Busiris.
Historia
Przed wiekami nauczył ludzi uprawy roli. Został zabity przez swojego brata Seta, a potem z Izydą, która poskładała jego członki, spłodził Horusa. Następnym razem jednak Izyda znalazła i poskładała w mumię wszystkie części ciała Ozyrysa z wyjątkiem prącia. Organ ten bowiem zaginął na dnie Nilu, gdzie wrzucił zwłoki brata morderca (ten epizod gwarantował i tłumaczył żyzne wylewy rzeki). Ozyrys nie mógł żyć na ziemi, ale żył w zaświatach[2].
Został zabity, a następnie wskrzeszony przez bogów, stał się władcą świata podziemnego i sędzią zmarłych. Z biegiem czasu przemienił się w uniwersalnego boga – najważniejszy przejaw panteistycznego bytu.
Sposób przedstawiania
Przedstawiany był w postaci człowieka w koronie atef na głowie z insygniami władzy królewskiej w dłoniach – berłem heka, symbolizującym władzę, oraz biczem neheh, symbolizującym wieczność, spowity w bandaże na kształt mumii z twarzą malowaną zielonym kolorem. Symbolem Ozyrysa był filar Dżed. Jego personifikacją było lunarne bóstwo Jah.
Znaczenie
Za inkarnacje Ozyrysa uważani byli faraonowie. Za panowania Ptolemeusza I (IV-III w. p.n.e.) z połączenia duchownych pierwiastków greckich i egipskich rozwinął się kult Serapisa trwający jeszcze w okresie rzymskim.
Wierzono, że ziemia leży na ciele Ozyrysa. Ponadto według starożytnych Egipcjan wypływał z niego Nil[3].
Ozyrys w kulturze
W czasach nowożytnych do największych dzieł wspominających Izydę i Ozyrysa należy singspiel Wolfganga Amadeusa Mozarta Czarodziejski flet (KV 620).
Zobacz też
- mit Ozyrysa
- mitologia egipska
- Ozyriak
Przypisy
- ↑ Kamil Kuraszkiewicz, „Trwała jest władza królewska jak Ra na niebie”. Faraon jako wcielenie boga, „Pomocnik historyczny” (03/2018), 2018, ISSN 2391-7717.
- ↑ R. Hamilton, Starożytny Egipt, Parragon, 2008, s. 28–29, 34–35, ISBN 978-1-4075-1978-4.
- ↑ r, Starożytni Egipcjanie: najwięksi czciciele życia [dostęp 2018-07-21] (pol.).
Media użyte na tej stronie