Pál Schmitt

Pál Schmitt
Ilustracja
(c) Martin Rulsch, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Data i miejsce urodzenia

13 maja 1942
Budapeszt

Prezydent Węgier
Okres

od 6 sierpnia 2010
do 2 kwietnia 2012

Przynależność polityczna

Fidesz

Poprzednik

László Sólyom

Następca

László Kövér (p.o.)

Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego
Okres

od 14 maja 2010
do 6 sierpnia 2010

Przynależność polityczna

Fidesz

Poprzednik

Béla Katona

Następca

László Kövér

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Data i miejsce urodzenia

13 maja 1942
Budapeszt

Obywatelstwo

węgierskie

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Węgry
Igrzyska olimpijskie
złotoMeksyk 1968szermierka
(szpada drużynowo)
złotoMonachium 1972szermierka
(szpada drużynowo)

Pál Schmitt (wym. [paːl ʃmit]; ur. 13 maja 1942 w Budapeszcie[1]) – węgierski dyplomata, polityk i sportowiec, prezydent Węgier od 6 sierpnia 2010 do 2 kwietnia 2012. Deputowany do Parlamentu Europejskiego w latach 2004–2010, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego w 2010. W młodości szermierz, szpadzista, dwukrotny złoty medalista olimpijski.

Życiorys

Rodzina i edukacja

Urodził się w 1942 w Budapeszcie, dokąd pod koniec XIX wieku przybył jego dziadek, imigrant z niemieckiego Ettlingen i z zawodu handlarz winem. Jego ojciec był lekarzem, matka prowadziła dom. Rodzina żyła skromnie. W młodości Pál Schmitt pobierał lekcje języka francuskiego i gry na pianinie. Kształcił się w Gimnazjum Petöfiego w Budapeszcie, gdzie po raz pierwszy dostrzeżono u niego talent sportowy[2].

W 1965 ukończył ekonomię na Uniwersytecie Korwina w Budapeszcie. Doktoryzował się w 1992 w zakresie wychowania fizycznego na Akademii Wychowania Fizycznego w Budapeszcie[3]. W 2012 po wykryciu plagiatu stracił stopień doktora[4].

Kariera sportowa i działalność społeczna

Karierę szermierczą rozpoczynał w latach 60. Startował w barwach budapeszteńskiego klubu sportowego MTK. Zdobył złoty medal olimpijski w drużynowym konkursie szpady na XIX Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 oraz cztery lata później podczas XX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium[3].

W latach 1965–1980 pracował jako dyrektor w sieci hoteli Hungaro, m.in. był dyrektorem renomowanego hotelu Astoria w centrum Budapesztu[2]. Po zakończeniu występów szermierczych działał w strukturach związków sportowych i olimpijskich. W 1981 został dyrektorem Stadionu Narodowego, a w 1983 wicedyrektorem Narodowego Biura Wychowania Fizycznego i Sportu. W 1983 wszedł w skład Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl). W latach 1983–1989 zajmował stanowisko sekretarza generalnego Węgierskiego Komitetu Olimpijskiego. Od 1989 do 2010 był jego przewodniczącym[3][5].

W strukturach MKOl w latach 1984–1988 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Sportowców, członka zarządu MKOl (1991–1999), wiceprzewodniczącego MKOl (1994–1999), przewodniczącego Komisji Sportu i Środowiska (od 1995). W tym czasie wchodził również w skład wielu innych komisji tej organizacji. W latach 1999–2007 był przewodniczącym Światowego Związku Olimpijczyków (World Olympians Association)[3].

Działalność polityczna

W latach 90. rozpoczął działalność polityczną. Był ambasadorem Węgier w Hiszpanii (1993–1997) oraz Szwajcarii (1999–2002)[3]. W 1998, jako kandydat niezależny, wziął udział w wyborach na urząd burmistrza Budapesztu. Przegrał jednak z Gáborem Demszkym, zdobywając 36% głosów poparcia[2].

Wstąpił do prawicowego Fideszu, obejmując w 2003 funkcję wiceprzewodniczącego partii. W 2004 i 2009 z listy tego ugrupowania był wybierany do Parlamentu Europejskiego. Mandat objął 20 lipca 2004. Był członkiem biura Europejskiej Partii Ludowej. Od lipca 2004 do lipca 2009 zajmował stanowisko wiceprzewodniczącego Komisji Kultury i Edukacji w PE. Od września 2004 do lipca 2009 stał na czele Delegacji do Wspólnego Komitetu Parlamentarnego UE-Chorwacja. 14 lipca 2009 wybrano go na wiceprzewodniczącego PE. 13 maja 2010 odszedł z PE w związku z uzyskaniem w wyborach krajowych mandatu posła do Zgromadzenia Narodowego[6]. 14 maja 2010 został wybrany na przewodniczącego krajowego parlamentu[7].

23 czerwca 2010 premier Viktor Orbán ogłosił Pála Schmitta kandydatem Fideszu na urząd prezydenta Węgier w pośrednich wyborach prezydenckich[8]. Poparła go także sojusznicza Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa. 29 czerwca 2010 Zgromadzenie Narodowe wybrało go na to stanowisko, które objął po zakończeniu kadencji László Sólyoma upływającej 5 sierpnia 2010[9]. W głosowaniu uzyskał 263 głosy, jego konkurent András Balogh – 59[10].

6 sierpnia 2010 został zaprzysiężony na stanowisku głowy państwa. Do swoich priorytetów zaliczył działania na rzecz rozwoju gospodarki i tworzenia miejsc pracy, poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz wspierania rodaków z państw ościennych. Zadeklarował, iż pragnie pełnić rolę równoważącą między różnymi partiami politycznymi i grupami społecznymi, podkreślając znaczenie jedności narodowej[5][11].

2 kwietnia 2012 podał się do dymisji w związku ze sprawą plagiatu swojej pracy doktorskiej. Według danych agencji prasowych 197 z 215 stron jego pracy było wiernym tłumaczeniem pracy bułgarskiego oraz niemieckiego naukowca. 29 marca 2012 Uniwersytet Medyczny im. Semmelweisa (SOTE) pozbawił go z tego powodu stopnia doktora. Pál Schmitt wyjaśniał, że pracę tę pisał w 1992 „zgodnie ze swą najlepszą wiedzą”. Jego rezygnacji domagała się opozycja oraz część mediów i obywateli, którzy demonstrowali w tym celu w Budapeszcie. Premier Viktor Orbán decyzję tę pozostawiał w gestii samego prezydenta. Prezydent, który kilka dni wcześniej wykluczał rezygnację, swoje ostateczne stanowisko uzasadnił kontrowersjami i podziałami, jakie sprawa plagiatu jego pracy doktorskiej wywołała w społeczeństwie[12][13]. Zgodnie z konstytucją, obowiązki głowy państwa przejął László Kövér, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego.

Życie prywatne

Jest żonaty, ma trzy córki. Żonę, Katalin Makray, srebrną medalistkę w gimnastyce na XVIII Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964, poznał w czasie zgrupowania sportowego w miejscowości Tata[2].

Starty olimpijskie

Meksyk 1968
  • szpada drużynowo – złoto[1]
Monachium 1972
  • szpada drużynowo – złoto[1]
  • szpada indywidualnie – ćwierćfinały[1]
Montreal 1976
  • szpada drużynowo – 4. miejsce[1]

Odznaczenia

Przypisy

  1. a b c d e Pál Schmitt. sports-reference.com. [dostęp 2012-04-02]. (ang.).
  2. a b c d Michał Listkiewicz: Lojalny, pracowity i łagodny. rp.pl, 6 sierpnia 2010. [dostęp 2010-08-06].
  3. a b c d e Mr Pál SCHMITT. olympic.org. [dostęp 2010-06-23]. (ang.).
  4. Hungary’s Pal Schmitt resists quit calls over thesis. bbc.co.uk, 30 marca 2012. [dostęp 2012-03-31]. (ang.).
  5. a b Węgry mają nowego prezydenta. rp.pl, 6 sierpnia 2010. [dostęp 2010-08-06].
  6. Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2010-06-23].
  7. A revolutionary in Strasbourg. presseurop.eu, 16 maja 2010. [dostęp 2010-06-23]. (ang.).
  8. Schmitt to succeed unreliably independent Sólyom as Hungary’s president. politics.hu, 23 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-23]. (ang.).
  9. Hungary’s parliament elects Pal Schmitt president. reuters.com, 29 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-29]. (ang.).
  10. Ungarn hat einen neuen Präsidenten. diepresse.com, 29 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-29]. (niem.).
  11. Pal Schmitt Takes over Hungarian Presidency. cri.cn, 6 sierpnia 2010. [dostęp 2010-08-06]. (ang.).
  12. Prezydent Węgier podał się do dymisji. W czwartek odebrano mu tytuł doktorski za plagiat. gazeta.pl, 2 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-02].
  13. Hungary President Schmitt quits in plagiarism scandal. bbc.co.uk, 2 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-02]. (ang.).
  14. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 marca 2001 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2001 r. nr 16, poz. 259).

Media użyte na tej stronie

POL Order Zaslugi RP kl3 BAR.svg
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Komandorskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
Fencing pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Fencing. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Flag of the President of Hungary.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Standard of the President of the Republic of Hungary.
HUN Order of Merit of the Hungarian Rep 1class Collar BAR.svg
Baretka: Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej / Krzyż Wielki z Łańcuchem i Złotopromienną Gwiazdą Orderu Zasługi Węgier – odmiana cywilna.
Order of Saint Stephen of Hungary - Ribbon bar Grand-Cross.svg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Baretka: Order Świętego Stefana – Krzyż Wielki – Węgry.
2018-10-18 Karate Boys' -68 kg at 2018 Summer Youth Olympics – Victory ceremony (Martin Rulsch) 05.jpg
(c) Martin Rulsch, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Karate victory ceremony of the boys' -68 kg at the 2018 Summer Youth Olympics in Buenos Aires on 18 October 2018.