Półwsie Zwierzynieckie

Półwsie Zwierzynieckie

Pólwsie Zwierzynieckie widok z północnego zachodu (z Błoń). Od lewej: hotel „Cracovia”, stadion KS Cracovia, wille Półwsia wzdłuż al. Focha. W tle od lewej kopuła kościoła św. św. Piotra i Pawła, zabudowa Wawelu.
Państwo	Polska
Miasto	Kraków
Dzielnica	Dzielnica VII Zwierzyniec
Poprzednia nazwa	Dzielnica XII Półwsie Zwierzynieckie
Położenie na mapie Krakowa Półwsie Zwierzynieckie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Półwsie Zwierzynieckie
Położenie na mapie województwa małopolskiego Półwsie Zwierzynieckie
50°03′26″N 19°55′06″E/50,057222 19,918333

Półwsie Zwierzynieckie – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy VII Zwierzyniec, dawna wieś rozciągająca się między dzisiejszym biegiem rzeki Rudawy (za którą zaczynała się wieś Zwierzyniec) a obecną Aleją Krasińskiego oraz między Wisłą a obecną al. 3 Maja (za którą zaczynała się Czarna Wieś).

Wieś została włączona do Krakowa 13 listopada 1909 roku jako XII dzielnica katastralna. W 1991 roku stała się częścią nowej dzielnicy administracyjnej Zwierzyniec. Sercem Półwsia Zwierzynieckiego jest Plac Na Stawach.

Wieś zamieszkiwali włóczkowie, flisacy związani z legendą o Lajkoniku. Z Półwsia pochodzili również mlaskoty, czyli muzykanci towarzyszący pochodowi Lajkonika.

Pochód Lajkonika rozpoczyna się na Półwsiu. Spod budynku Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji idzie ulicą Senatorską, przez plac Na Stawach, pobierając "haracz" od miejscowych kupców, na Zwierzyniec do klasztoru norbertanek. Po harcach na dziedzińcu klasztoru udaje się ulicami Kościuszki i Zwierzyniecką na krakowski Rynek Główny.

Niewielki plac obok Mostu Dębnickiego i ul. Kościuszki nosi nazwę Skwer Konika Zwierzynieckiego. Są tutaj ulice Mlaskotów oraz Włóczków. Jest także ulica Tatarska (przecznica ul. Kościuszki).

Folklor Półwsia Zwierzynieckiego i Zwierzyńca kultywują Aleksander Kobyliński „Makino” i jego kapela Andrusy. O tych okolicach pisali wiersze Jerzy Harasymowicz i Wojtek Belon.

Na Półwsiu znajdują się: Błonia, stadion KS Cracovia, hotel „Cracovia” i kino „Kijów”, Hotel Ibis Kraków Centrum, Hotel Novotel Kraków Centrum, Krakowski Teatr Scena STU, zabytkowy budynek Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji (Dworzec Wodociągowy), Małopolskie Centrum Reumatologii i Rehabilitacji, Zespół Państwowych Szkół Plastycznych, firma Miastoprojekt Kraków, Dwór Łowczego. W 2018 oddano do użytku halę 100-lecia KS Cracovia Centrum Sportu Osób Niepełnosprawnych.

Osoby związane z Półwsiem

• Marcin Borelowski
• Józef Cyrankiewicz
• Antoni Gołubiew
• Jerzy Harasymowicz
• Gustaw Holoubek
• Konstanty Laszczka
• Bolesław Komorowski
• Tadeusz Kudliński
• Jerzy Madeyski
• Adam Marczyński
• Roman Polański^[1]
• Adam Polewka
• Rafał Taubenschlag
• Andrzej Zieliński
• Jacek Zieliński
• Zdzisław Żygulski (junior)

• 

  Plac Na Stawach, widok z zachodu (2011).

• 

  Kamieniczki przy ul. M. Borelowskiego-Lelewela

• 

  Ulica Syrokomli,
  po lewej budynek d. Szkoły Przemysłowej Żeńskiej, proj. Jan Zawiejski 1913-1914, były Zespół Szkół Odzieżowych nr 1.

• 

  Ulica Kraszewskiego 22
  Willa, proj. Ludwik Wojtyczko 1923, zmodernizowany klasycyzm.

• Ulica Senatorska 1 (ul. Łowiecka 2)
  MPWiK, proj. Jan Rzymkowski 1913.

• 

  Ulica Komorowskiego 7
  Kamienica projektu Bogdana Laszczki (1936). Na prawo od wejścia pracownia rzeźbiarska jego ojca, Konstantego. W tym domu założono Teatr Rapsodyczny.

• 

  Ulica Kasztelańska
  po lewej obwałowanie Rudawy.

• 

  Szkoła Podstawowa nr 31 przy ul. Prusa 18, dawna szkoła ludowa, proj. Jan Zawiejski 1912.

• 

  Błonia.

• 

  Bulwar Rodła.

• 

  Aleja 3 Maja

• 

  Ulica Bolesława Komorowskiego

• 

  Ulica Bolesława Prusa

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia Krakowa, Antoni HenrykA.H. Stachowski (red.), ElżbietaE. Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC 830213257 .

Linki zewnętrzne

• Półwsie Zwierzynieckie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 735 .