Pójdźka leśna

Pójdźka leśna
Athene blewitti[1]
(Hume, 1873)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

sowy

Rodzina

puszczykowate

Podrodzina

sóweczki

Rodzaj

Athene

Gatunek

pójdźka leśna

Synonimy
  • Heteroglaux blewitti Hume, 1873
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 EN pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania
Szare punkty – stwierdzenia historyczne, czerwone punkty – stwierdzenia nowe

Pójdźka leśna[3] (Athene blewitti) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Endemiczny dla centralnych Indii. Gatunek zagrożony (EN – Endangered)[2].

Zasięg występowania

Pierwotnie gatunek znany jedynie z siedmiu okazów przywiezionych z północno-zachodniej Maharasztry oraz południowo-wschodniego stanu Madhya Pradesh. W roku 2000 zlokalizowano w Maharasztrze i Madhya Pradesh 25 osobników, w tym 3 pary w Taloda Forest Range i 7 par w Toranmal Forest Range. W 2004 roku w Toranmal (Maharasztra) znaleziono 12 osobników dorosłych i 7 młodych, jednak w lesie Toranmal nie napotkano żadnych. W 2006 roku doniesiono o parze pójdźki leśnej w Toranmal Forest. W trakcie wypraw w latach 2010–2011 odnaleziono zaledwie jedną parę w Toranmal Forest. W 2003 roku odnotowano 9 osobników w górach Satpura. W 2006 roku napotkano 24 osobniki w dwóch miejscach w dystrykcie Burhanpur i jednym w okolicach miasta Khandwa. W roku 2005 w rezerwacie Melghat Tiger Reserve zaobserwowano około 100 osobników. Odnotowywano ten gatunek także w Yawal Wildlife Sanctuary. Całkowity zasięg występowania szacowany jest na 55 300 km²[4].

Morfologia

Długość ciała wynosi około 22,9 cm, w tym dzioba ok. 2,2 cm i ogona 7,4 cm. Skrzydło mierzy 14,5 do 15,2 cm, skok 2,54 cm. Masa ciała wynosi około 240 g[5]. Pójdźka leśna ma podobne cechy co pójdźka bramińska (Athene brama). Głowa, grzbiet, kuper i górna część piersi szarobrązowe, czasami lekko biało nakrapiane. Szlara biaława, podobnie jak i gardło. Dziób pomarańczowy do żółtego, tęczówki żółte. Boki pokryte nieregularnymi, szarobrązowo-białymi pasami; brzuch i pokrywy podogonowe białe. Sterówki szarobrązowe, przez środek biegnie biały pas. Nogi opierzone po stopy barwy żółtawej.

Behawior

Żywi się jaszczurkami, małymi gryzoniami, pisklętami i jajami innych ptaków, konikami polnymi, żabami i gąsienicami. Głos terytorialny to miękkie uwww lub uh-wuuuw. Poza tym odzywa się syczącym szreeee lub kheek oraz powtarzanym kłaaak[4].

Lęgi

Okres lęgowy trwa od października do maja. W lęgu dwa jaja. Gniazdo stanowi dziupla w miękkim drewnie. Inkubacja trwa około 30 dni. Młode pozostają w gnieździe 40 dni od wyklucia[6]. Samiec może zabijać nieopierzone młode, jednak nie jest znana przyczyna tego zachowania[7].

Status, zagrożenia i ochrona

Od 2017 IUCN klasyfikuje pójdźkę leśną jako gatunek zagrożony (EN – Endangered). Wcześniej miała ona status gatunku krytycznie zagrożonego wyginięciem (CR – Critically Endangered). Powodem zmiany klasyfikacji było odkrycie nowych stanowisk, w tym kilku dość licznie zasiedlonych przez te ptaki. Całkowita populacja szacowana jest na 250–999 dorosłych osobników (2018)[2].

Z powodu nieregularnego rozmieszczenia i niewielkiej całkowitej liczebności trudno określić dokładnie zagrożenia. Miejsce pierwotnego odkrycia zostało zniszczone dla rolnictwa. Inne prawdopodobne zagrożenia to pożary lasów, wypasanie bydła i wycinka drzew do kominka i jako budulca[4]. W monitorowaniu zasięgu i liczebności pójdźki leśnej pomóc może obrączkowanie[8]. Gatunek został w 1997 ponownie odkryty po 113 latach. Pod koniec listopada 1997 dwa ptaki tego gatunku zlokalizowano na wysokości 460 m n.p.m. w północno-zachodnim stanie Maharasztra; wykonano również zdjęcia. Wcześniejsze stwierdzenia pochodziły z lat 1872–1884, kiedy to pozyskano łącznie 4 okazy. Przez kolejne 113 lat nie było pewnego stwierdzenia ptaków tego gatunku, a niektórzy ornitolodzy uznawali gatunek za wymarły[9].

Przypisy

  1. Athene blewitti, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c BirdLife International, Athene blewitti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2019-2 [dostęp 2019-11-04] (ang.).
  3. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Surniinae Bonaparte, 1838 - sóweczki (Wersja: 2018-03-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-11-04].
  4. a b c Forest Owlet Heteroglaux blewitti. BirdLife International, 2019. [dostęp 2019-11-04].
  5. Eugene W. Oates: Birds. T. 3. Berlin: Taylor&Francis, 1895.
  6. F. Ishtiaq & A. R. Rahmani. The Forest Owlet Heteroglaux blewitti: vocalization, breeding biology and conservation. „Ibis”. 147, 2005. DOI: 10.1111/j.1474-919x.2004.00389.x. 
  7. Farah Istiaq & Asad R. Rahmani. Cronism in the forest owlet Athene (Heteroglaux) blewitti. „The Forktail”. 16, 2000. 
  8. Tarina Puri: Colour-banding may help save forest owlets. The Times of India, 2013. [dostęp 2013-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-05)].
  9. Ben F. King & Pamela C. Rasmussen. The rediscovery of the Forest Owlet Athene (Heteroglaux) blewitti. „Forktail”. 14, s. 53–55, 1998. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 EN pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Athene blewitti map.png
Distribution map of Athene blewitti (syn. Heteroglaux blewitti) generated using BirdSpot 3.5. Red spots for new records and grey spots for historic records
Forest Owlet.jpg
Autor: Nimtan, Licencja: CC BY-SA 4.0
A Forest owlet perched on a tree in Melghat Tiger reserve