Pęchowo
| Artykuł | 52°55′44″N 18°4′12″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°56'N, 18°4'E |
| - błąd | 2286 m |
| Odległość | 573 m |
| wieś | |
.JPG) Kościół pw. Św. Trójcy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | Pęchowo[1] |
| Liczba ludności (31 grudnia 2013[2]) | 297 |
| Strefa numeracyjna | 52 |
| Kod pocztowy | 86-060[3] |
| Tablice rejestracyjne | CIN |
| SIMC | 0100380 |
Położenie na mapie gminy Złotniki Kujawskie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Złotniki Kujawskie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego  | |
 52°55′44″N 18°04′12″E/52,928889 18,070000 | |
Pęchowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Złotniki Kujawskie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Położenie
Pęchowo usytuowane jest w pobliżu północnego skraju Wysoczyzny Kujawskiej, u podnóża krawędzi Kotliny Toruńskiej. Miejscowość sąsiaduje od północy z Krążkowem i Palczynem, od wschodu z Tarkowem Górnym, a od południa z Lisewem Kościelnym.
Pod względem fizycznogeograficznym leży w obrębie Pojezierza Wielkopolskiego w mezoregionie Równina Inowrocławska[4].
Charakterystyka
Pęchowo to wieś sołecka usytuowana w północnej części gminy Złotniki Kujawskie. Zabudowa wsi rozciąga się wzdłuż drogi łączącej Łabiszyn ze Złotnikami Kujawskimi. Przez wieś z południa na północ przebiega dolinka erozyjna, będąca przedłużeniem rynny polodowcowej, odwadnianej ciekiem, który uchodzi do Kotliny Toruńskiej. Terytorium sołectwa obejmuje głównie tereny rolnicze, użytkowane w dużej części jako grunty orne.
Historia
W okresie przedrozbiorowym Pęchowo było wsią szlachecką[5]. W 1579 roku we wsi ufundowano kościół parafialny[5]. Parafia wyodrębniła się ze starszej parafii w Lisewie Kościelnym[a]. Miejscowość znajdowała się w dekanacie inowrocławskim oraz w powiecie bydgoskim. W II połowie XVI wieku właścicielem wsi był Jędrzej Witosławski. Areał ziem uprawnych wynosił 3 łany[6].
Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że we wsi Pęchowo (powiat inowrocławski) mieszkało 168 osób (111 ewangelików, 57 katolików) w 32 domach. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Łabiszynie[7]. Kolejny spis z 1860 r. podaje, że w Pęchowie mieszkało 213 osób (130 ewangelików, 83 katolików) w 26 domach. Na miejscu znajdowała się szkoła ewangelicka, natomiast najbliższa szkoła katolicka w Lisewie[8].
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego dla roku 1884 podaje, że w Pęchowie mieszkało 266 osób (147 ewangelików, 110 katolików, 9 Żydów) w 25 domach. Najbliższa poczta i kolej znajdowała się w Złotnikach Kujawskich[9].
W latach 1832-1840 rozważano połączenie parafii w Pęchowie i Lisewie Kościelnym, do czego jednak nie doszło[5]. W 1869 r. spłonął miejscowy kościół parafialny. Odbudowano go w 1884 roku, a w 1911 roku wzniesiono na nowo plebanię[5].
W czasie powstania wielkopolskiego (1919 r.) w sąsiednich wsiach: Tarkowie Dolnym, Krążkowie, Palczynie i Dąbrówce Kujawskiej stacjonowały polskie wojska powstańcze, które usiłowały przedostać się pod Bydgoszcz[10].
W styczniu 1920 r. na mocy traktatu wersalskiego miejscowość znalazła się w granicach odrodzonej Polski. Wieś nadal znajdowała się w powiecie inowrocławskim. W 1934 r. w wyniku reformy administracyjnej włączono ją w skład gminy wiejskiej Złotniki Kujawskie[5].
Po reformie administracyjnej z 25 września 1954 r. miejscowość włączono do nowo utworzonej gromady Palczyn, a po jej likwidacji w 1959 r. – do gromady Lisewo Kościelne. 1 stycznia 1972 r. gromadę Lisewo Kościelne (z wsią Pęchowo) wcielono do gromady Złotniki Kujawskie. Rok później podczas reformy administracyjnej gromada ta przekształciła się w gminę Złotniki Kujawskie, która od 1999 r. włączona jest w skład powiatu inowrocławskiego.
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[11] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. Świętej Trójcy z 1881, nr rej.: A/1601 z 17.11.2011.
Uwagi
- ↑ Kościół w Pęchowie zaczął spełniać funkcję kościoła parafialnego po zajęciu przez protestantów kościoła w Lisewie
Przypisy
- ↑ Wykaz sołectw, wsi wchodzących w skład sołectwa, sołtysów i przewodniczących rad sołeckich. Gmina Złotniki Kujawskie. [dostęp 2014-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-16)].
- ↑ Stan ludności gminy Złotniki Kujawskie na dzień 31.12.2013 r.. Gmina Złotniki Kujawskie, 10 lutego 2014. [dostęp 2014-12-16].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 924 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996
- ↑ a b c d e Łukasz Myszka, Gmina Nowa Wieś Wielka. Z dziejów samorządu terytorialnego – do 2002 roku, Bydgoszcz: Bydgoski Dom Wydawniczy Margrafsen, 2006, ISBN 83-89734-14-1, OCLC 749214986.
- ↑ Guldon Zenon: Rozmieszczenie własności ziemskiej na Kujawach w II połowie XVI wieku. Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Rocznik 69. Zeszyt 2. Toruń 1964
- ↑ Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833
- ↑ Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg. Bromberg 1860
- ↑ http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XII/175 dostęp 9-12-2014
- ↑ Bydgoszcz w dobie powstania wielkopolskiego. Praca zbiorowa pod red. Zdzisława Grota. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Popularnonaukowe nr 5. Bydgoszcz 1970
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 51 [dostęp 2016-05-08].
Linki zewnętrzne
- Pęchowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 33.
- Siedziba gminy: Złotniki Kujawskie
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Inowrocław County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.00 N
- S: 52.50 N
- W: 17.95 E
- E: 18.65 E
Autor: sebdok, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pęchowo 28 - rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. Św. Trójcy, 1881
Autor:
Mapa gminy Złotniki Kujawskie, Polska
Gmina Złotniki Kujawskie coat of arms