Pęczyna węzłobaldachowa

Pęczyna węzłobaldachowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	pęczyna
Gatunek	pęczyna węzłobaldachowa
	Nazwa systematyczna
	Helosciadium nodiflorum (L.) Koch; Nova Acta Phys.-Med. Acad. Caes. Leop.-Carol. Nat. Cur. 12(1): 126 1824
Synonimy
	Apium nodiflorum (L.) Lag.;
	Apium nodiflorum (L.) Lag.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Pęczyna węzłobaldachowa, selery węzłobaldachowe^[4] (Helosciadium nodiflorum (L.) W.D.J. Koch^[5]^[6]) – gatunek roślin należący do rodziny selerowatych. Występuje w Europie i Afryce wokół Morza Śródziemnego, w Europie zachodniej, południowo-zachodniej Azji i Ameryce. W Polsce jest krytycznie rzadki, znane jest jedno tylko jego stanowisko (Królów w województwie lubuskim).

Morfologia

Łodyga: Dołem pokładająca się, górą wzniesiona, rozgałęziona, o wysokości do 90 cm. W węzłach zakorzenia się.
Liście: Ulistnienie skrętoległe. Liście pojedynczo-pierzasto złożone o siedzących, jajowatych lub lancetowatych odcinkach z karbowanymi brzegami.
Kwiaty: Zebrane w baldach złożony składający się z kilku baldaszków. Mają 5 – 7 błoniasto obrzeżonych pokrywek. Baldach jest prawie siedzący z 1 lub 2 pokrywami. Kwiaty drobne, o białych płatkach korony i zielonym kielichu z niewyraźnymi ząbkami.
Owoc: Żeberkowane, kuliste lub elipsoidalne rozłupki

Biologia i ekologia

Hydrofit, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do września. W jedynym miejscu swojego występowania w Polsce rośnie w rowie odwadniającym, wśród niskiego szuwaru, na powierzchni kilkunastu m². Liczba chromosomów 2n=22.

Zagrożenia i ochrona

Gatunek objęty w Polsce od 2004 r. ochroną ścisłą. Jedyne jego stanowisko w Polsce zagrożone może być potencjalnie zarośnięciem przez roślinność łąkową, lub zmianą stosunków wodnych.

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[7]: E (wymierający); 2016: CR (krytycznie zagrożony)^[8].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: CR (krytycznie zagrożony)^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-09-07] (ang.).
↑ Helosciadium nodiflorum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ A. C. Ronse, . A. Popper, J. C. Preston, M. F. Watson. Taxonomic revision of European Apium L. s.l.: Helosciadium W.D.J.Koch restored. „Plant Systematics and Evolution”. 287, 1–2, s. 1–17, 2010.
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

Bibliografia

Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-09-07] (ang.).

[iucn-3] Helosciadium nodiflorum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[ronse-5] A. C. Ronse, . A. Popper, J. C. Preston, M. F. Watson. Taxonomic revision of European Apium L. s.l.: Helosciadium W.D.J.Koch restored. „Plant Systematics and Evolution”. 287, 1–2, s. 1–17, 2010.

[6] Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

[7] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[9] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne