Płomykówki

Płomykówki

Tytoninae[1]
Mathews, 1912
Przedstawiciel podrodziny – płomykówka zwyczajna (T. alba)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	sowy
Rodzina	płomykówkowate
Podrodzina	płomykówki
Typ nomenklatoryczny
Strix alba Scopoli, 1769
Synonimy Rodzaju: Strix Savigny, 1809[2] Aluco Fleming, 1822[3] Hybris Nitzsch, 1833[4] Flammea Fournel, 1836[5] Nyctimene Morris, 1837[6] Eustrinx Webb & Berthelot, 1841[7] Stridula Selys-Longchamps, 1842[8] Megastrix Kaup, 1848[9] Glyphidiura Reichenbach, 1850[10] Dactylostrix Kaup, 1851[11] Scelostrix Kaup, 1851[12] Glaux Blyth, 1851[13] Strigymnhemipus Des Murs, 1853[14] Glaucostrix G.R. Gray, 1855[15] Heliodilus A. Milne-Edwards, 1878[16]
Rodzaje
Tyto[17] Billberg, 1828[18]

Płomykówki^[19] (Tytoninae) – monotypowa podrodzina ptaków z rodziny płomykówkowatych (Tytonidae).

Zasięg występowania

Podrodzina obejmuje gatunki występujące na wszystkich kontynentach (oprócz Antarktydy)^[20].

Morfologia

Długość ciała 23–51 cm, rozpiętość skrzydeł 63–103 cm; masa ciała samic 195–1260 g, samców 187–800 g^[20].

Systematyka

Etymologia

• Strix: łac. strix, strigis „sowa, sycząca sowa, która jak wierzono wysysa krew niemowląt”, od gr. στριξ strix, στριγος strigos „sowa”^[21]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769); młodszy homonim Strix Linnaeus, 1758 (Strigidae).
• Aluco: łac. ulucus „skrzecząca sowa”, od ulula skrzecząca sowa^[21]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
• Tyto: gr. τυτω tutō, τυτους tutous „sowa, nocna sowa”^[21].
• Hybris: gr. ὑβρις hubris, ὑβριδος hubridos „rodzaj sowy”, prawdopodobnie puchacz^[21]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
• Flammea: epitet gatunkowy Strix flammea Linnaeus, 1766; łac. flammeus „zapalny, koloru płomienia, ognisty czerwony”, od flamma „płomień”, od flagrare „palić się”^[21]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
• Nyctimene: w mitologii greckiej Nyktimene (gr. Νυκτιμενη Nuktimenē), córka i nieświadoma kochanka króla Epopeusa z Lesbos, która ze wstydu i rozpaczy uciekła do lasu i została zmieniona przez Atenę w sowę. W innej wersji mitu celowo wkradła się do łóżka swojego ojca i zmieniła się w sowę, kiedy jej ojciec odkrył kazirodztwo i miał zamiar pchnąć ją nożem, od gr. νυκτι- nukti- „nocny”, od νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”; μενω menō „pozostać” (por. μηνη mēnē „księżyc”)^[21]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769); młodszy homonim Nyctimene Borkhausen, 1797 (Mammalia).
• Eustrinx: gr. ευ eu „ładny, dobry”; στριγξ strinx „sowa”, od στριξ strix, στριγος strigos „sowa”^[21]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
• Stridula: łac. stridulus „syczący, świszczący”, od stridere „robić ostry hałas”^[21]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
• Megastrix: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”; στριξ strix, στριγος strigos „sowa”^[21]. Gatunek typowy: Strix tenebricosa Gould, 1845.
• Glyphidiura: gr. γλυφις gluphis, γλυφιδος gluphidos „karb”; ουρα oura „ogon”^[21]. Gatunek typowy: Strix capensis A. Smith, 1834.
• Dactylostrix: gr. δακτυλος daktulos „palec”; στριξ strix, στριγος strigos „sowa”^[21]. Gatunek typowy: Strix personata Vigors, 1831 (= Strix castanops Gould, 1837^[a]).
• Scelostrix: gr. σκελος skelos „noga”; στριξ strix, στριγος strigos „sowa”^[21]. Gatunek typowy: Strix candida Tickell, 1833 (= S[trix]. longimembris Jerdon, 1839).
• Glaux: gr. γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa z błyszczącymi oczami”^[21]. Gatunek typowy: S[trix]. longimembris Jerdon, 1839.
• Strigymnhemipus: gr. στριγξ strinx „sowa”, od στριξ strix, στριγος strigos „sowa”; γυμνος gumnos „nagi”; ἡμι- hēmi- „pół-”, od ἡμισυς hēmisus „połowa”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[21]. Gatunek typowy: Strix perlata M.H.C. Lichtenstein, 1818 (= Strix tuidara J.E. Gray, 1829^[b]).
• Glaucostrix: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Glaux Blyth, 1851 (płomykówka) oraz Strix Linnaeus, 1766 (puszczyk)^[21]. Gatunek typowy: Strix candida Tickell, 1833 (= S[trix]. longimembris Jerdon, 1839).
• Heliodilus: gr. ἡλιος hēlios „słońce”; δειλος deilos „tchórzliwy, nieśmiały, przerażony”, od δειλιαω deiliaō „bać się”^[21]. Gatunek typowy: Heliodilus soumagnei A. Grandidier, 1878.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[19]:

• Tyto prigoginei (Schouteden, 1952) – płomykówka malutka
• Tyto inexspectata (Schlegel, 1879) – płomykówka rdzawolica
• Tyto capensis (A. Smith, 1834) – płomykówka ziemna
• Tyto longimembris (Jerdon, 1839) – płomykówka długonoga
• Tyto tenebricosa (Gould, 1845) – płomykówka przydymiona
• Tyto multipunctata Mathews, 1912 – płomykówka falista
• Tyto aurantia (Salvadori, 1881) – płomykówka złotawa
• Tyto almae^[22] Jønsson, Poulsen, Haryoko, Reeve & Fabre, 2013 – płomykówka seramska
• Tyto castanops (Gould, 1837) – płomykówka tasmańska
• Tyto manusi Rothschild & E. Hartert, 1914 – płomykówka atolowa
• Tyto sororcula (P.L. Sclater, 1883) – płomykówka molucka
• Tyto novaehollandiae (Stephens, 1826) – płomykówka duża
• Tyto soumagnei A. Grandidier, 1878) – płomykówka madagaskarska
• Tyto alba (Scopoli, 1769) – płomykówka zwyczajna
• Tyto glaucops (Kaup, 1853) – płomykówka szarolica
• Tyto deroepstorffi (Hume, 1875) – płomykówka andamańska – takson wyodrębniony ostatnio z T. alba^[23][24][25]
• Tyto rosenbergii (Schlegel, 1866) – płomykówka szarogłowa
• Tyto nigrobrunnea Neumann, 1939 – płomykówka brunatna
• Tyto delicatula (Gould, 1837) – płomykówka nadobna – takson wyodrębniony ostatnio z T. alba^[25][23][26]

Fragment kladogramu obejmujący gatunki z rodzaju Tyto^[27]:

Uwagi

Przypisy