Płoty

Płoty
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Płoty – w oddali kościół Przemienienia Pańskiego
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

gryficki

Gmina

Płoty

Prawa miejskie

1277

Burmistrz

Radosław Mackiewicz

Powierzchnia

4,12 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość


3998[1]
970,4 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 91

Kod pocztowy

72-310

Tablice rejestracyjne

ZGY

Położenie na mapie gminy Płoty
Mapa konturowa gminy Płoty, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Płoty”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Płoty”
Położenie na mapie powiatu gryfickiego
Mapa konturowa powiatu gryfickiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Płoty”
Ziemia53°48′29″N 15°15′53″E/53,808056 15,264722
TERC (TERYT)

3205044

SIMC

0979432

Urząd miejski
pl. Konstytucji 3 Maja 1
72-310 Płoty
Strona internetowa
Płoty Nowy Zamek Ostenów

Płoty (niem. Plathe an der Rega[2]) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, położone nad Regą, na Równinie Gryfickiej. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Płoty.

31 grudnia 2012 roku miasto miało 4100 mieszkańców[3].

Położenie

Most nad Regą przed elektrownią wodną

Płoty położone są w środkowej-północnej części woj. zachodniopomorskiego, w powiecie gryfickim, na Równinie Gryfickiej. Płoty leżą nad rzeką Regą

Większe miasta wokół Płotów:

Według danych z 1 stycznia 2013 powierzchnia miasta wynosi 4,12 km²[4]. Miasto tworzy układ 63 ulic wraz z placem Konstytucji 3 Maja.

Płoty położone są północnej części Pomorza Zachodniego, od 1723 roku w powiecie Regenwalde. Od 1814 do 1945 roku w prowincji Pomorze, do 1938 w rejencji szczecińskiej, następnie przez 7 lat w rejencji koszalińskiej. W latach 1946–1998 znajdowało się w województwie szczecińskim.

Historia

W X wieku znajdowały się tu dwa grody i osada handlowa, było to centrum słowiańskiego opola[5]. W 1277 roku rycerz Dobiesław z Wódki nadał Płotom prawa miejskie na prawie lubeckim. W 1465 mieszkańcy Kołobrzegu zniszczyli tutejszy zamek. Miasto wielokrotnie nękały pożary: w 1561, 1612, 1630, 1641, 1660, 1673, 1723, 1860, często zmieniali się właściciele Płotów. Rok 1638 był tragicznym dla mieszkańców miasteczka. Zaraza zdziesiątkowała mieszczan – na 480 mieszkańców Płotów zmarło 200 osób.

W roku 1892 w mieście powstała Spółdzielnia Mleczarska. Przyczyniła się ona do wzrostu i rozwoju gospodarczego miasta, przed I wojną światową wyroby z płotowskiej mleczarni wysyłane były do Berlina na dwór cesarski. Na przełomie wieków XIX i XX Płoty stały się miastem nowoczesnym z rozwiniętym przemysłem, administracją. Do Płotów oprowadzona została linia kolejowa. Rozwój gospodarczy i społeczny miasta trwał do II wojny światowej. 5 marca 1945 roku Niemcy zostali wyparci z miasta przez żołnierzy 1 armii pancernej gwardii I Frontu Białoruskiego (po wojnie dla upamiętnienia tego faktu przed dworcem kolejowym wzniesiono Pomnik Braterstwa Broni)[6].

W 1945 r. miasto przejęła administracja polska, rozpoczął się napływ polskich osadników i wysiedlanie dotychczasowych mieszkańców do Niemiec. Zniszczenia Płotów w wyniku działań wojennych nie były duże (22%), natomiast kolejne miesiące po zakończeniu działań wojennych przyniosły ogromne straty. Zniszczenia, sięgające w 1946 roku 40%, były skutkiem rozkradania i niszczenia mienia przez szabrowników i przejeżdżające wojska. W następnych latach następuje równomierny rozwój miasta, powstają nowe budynki, osiedla, zakłady przemysłowe, wzrasta liczba mieszkańców. W 1977 roku miasto Płoty obchodziło 700-lecie nadania praw miejskich.

Zabytki

Zamek
Kolejowa wieża ciśnień

W Płotach mimo powojennych zniszczeń zachowało się kilka obiektów zabytkowych. Cały obszar Starego Miasta Płotów wpisany jest do rejestru zabytków[7]. Wśród zabytków chronionych prawem znajdują się:

  • Stary Zamek – Stary Zamek to obiekt zabytkowy położony w Płotach. Historia starego zamku sięga XIII wieku, kiedy to zostało zagospodarowane wzgórze zamkowe. Przeprowadzone badania archeologiczne w 1957 roku na wniosek ówczesnego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pozwoliły ustali początki budowli. Już pod koniec XIII wieku zamek znakomicie spełniał swą rolę. Miał on za zadanie kontrolę odległego o 100 m skrzyżowania traktów, a wybudowany został na planie prostokąta o 4 kondygnacjach. Zamek otoczony był murem obronnym. W wyniku burzliwych dziejów Pomorza Zachodniego jak i samych Płotów, zamek niejednokrotnie zmieniał wygląd i właścicieli. Znaczące modernizacje przypadają na okres wieków XIV i XV. Dało to efekt w postaci dobudówki do pierwotnego budynku o wysokości 3 kondygnacji. Dobudówka owa nosiła cechy późnego gotyku oraz renesansu. W 1577 roku Wedigo Osten odsprzedał swą część miasta wraz ze starym zamkiem rodzinie Blucherów. Wiek XVI przyniósł generalną przebudowę zamku, który odtąd stał się budowlą renesansową. Zamek w swej historii niejednokrotnie ulegał zniszczeniom. Największe zniszczenia przyniósł pożar w 1860 roku, który strawił dużą część zamku. Spalony przez Rosjan w 1945 został odbudowany dopiero w 1965 roku. Od XVI wieku aż do II wojny światowej zamek pełnił rolę rezydencji pałacowej. Po wojnie zamek przejęły władze Płotów. Obecnie w starym zamku mieści się Miejska Biblioteka Publiczna.
  • Nowy Zamek – Historia nowego zamku w Płotach sięga XVI wieku, a dokładnie 1577 roku, kiedy to Ostenowie sprzedali stary zamek rodzinie Blucher, jednak postanowili pozostać w Płotach. Zakupili działkę niedaleko starego zamku i zdecydowali że wybudują drugi zamek, nowy, nieco mniejszy od starego. Budowa trwała w latach 1606-1618. Nowy zamek był architektonicznie podobny do starego. Była to budowla 2-kondygnacyjna o dwóch skrzydłach otoczona fosą i obwałowaniami. Zamek odnowiono na początku XVIII wieku. Przez lata zamek stawał się coraz bardziej reprezentacyjną budowlą, której zazdrościło niejedno miasto. Ostatnim potomkiem z rodu Ostenów był Karol. Po II wojnie światowej zamek stał się najpierw siedzibą Szkoły Rolniczej, później internatu dla dojeżdżających do Zespołu Szkół Rolniczych. W prawym skrzydle zamku mieści się Sala Posiedzeń Rady Miasta i Gminy Płoty oraz Sala Ślubów. Dodatkową atrakcją są gromadzone od stuleci bogate zbiory „Biblioteki Pomorskiej”, a także cenne okazy monet i kolekcje dzieł sztuki, również w zamku mieści się kolekcja XVII-wiecznych gobelinów[8].
  • Kościół Przemienienia Pańskiego – Szybko rozrastające się Płoty a co za tym idzie wrastająca liczba wiernych zmusiła zarząd miasta do podjęcia decyzji o budowie nowego kościoła. W 1883 roku w mieście było 3 tysiące wiernych i stary kościółek nie miał ich gdzie pomieścić. Zapadła decyzja o zburzeniu starego kościoła i wybudowaniu nowego. Patron Płotów hrabia Karol von Osten zapisał na ten cel w testamencie 120 tysięcy marek. Niespełna 20 lat później 8 czerwca 1902 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę nowego kościoła. Budowa szła nadzwyczaj szybko i już 16 czerwca 1903 inwestycja była zakończona. Kościół nosi cechy neogotyckie. Wewnątrz na uwagę zasługują witraże z początku XX wieku, organy ze srebrnymi piszczałkami zakończone złoceniami. Wzrok przykuwają także drzwi wejściowe do świątyni z pięknymi, mosiężnymi okuciami. Wieża o wysokości 50 m wyraźnie góruje nad miastem.
  • Park miejski przy Nowym Zamku
  • Poczta (ul. Jedności Narodowej 34)
  • Dawna szkoła (ul. Armii WP 15)
  • Zespół budynków bramy wjazdowej do Nowego Zamku wraz z oficynami mieszkalnymi przy ul. Sienkiewicza 3a-b, 3c-d

Kultura i oświata

Głaz ku pamięci patriotów

Animatorem życia kulturalnego w mieście i gminie jest Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Płotach. Jest on organizatorem wielu imprez kulturalnych, rozrywkowych i oświatowych w mieście i gminie. MGOK mieści się przy ul. Kościuszki 7. Innymi instytucjami, które upowszechniają kulturę w mieście są Miejska Biblioteka Publiczna mieszcząca się w Starym Zamku, a także sala widowiskowo-sportowa.

W mieście znajduje się 1 przedszkole, 3 szkoły podstawowe oraz Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wincentego Witosa[9].

Miejscowym zespołem piłki nożnej jest Miejsko-Gminny Ludowy Klub Sportowy „Polonia” Płoty, utworzony 10 listopada 1956 roku. Największym sukcesem klubu był awans do ligi okręgowej w 1976 roku[10]. Zespół ma barwy klubowe czarno-białe i rozgrywa mecze na Stadionie Miejskim w Płotach o pojemności 1500 miejsc. W sezonie 2009/2010 „Polonia” Płoty grała w V lidze w grupie „Szczecin”[11].

Lotnisko Makowice-Płoty było miejscem organizacji XXVII edycji Pol’and’Rock Festival[12] w 2021 roku.

Ludność

  • Piramida wieku mieszkańców Płotów w 2014 roku[1].

Piramida wieku Ploty.png

Gospodarka

W mieście w 2006 roku działało 404 prywatnych podmiotów gospodarczych, z czego 344 stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą[13].

W lipcu 2010 roku w powiatowym urzędzie pracy zarejestrowanych było 301 bezrobotnych mieszkańców miasta[14].

Na rzece Redze w Płotach została zlokalizowana mała elektrownia wodna „Płoty”, która osiąga moc 130 kW i średnio w roku produkuje 800 MWh. Zamontowane są w niej dwie turbiny Francisa oraz jedna turbina Kaplana[15].

Na terenie Płotów istnieje kilkanaście większych przedsiębiorstw, jednak brak tutaj uciążliwego przemysłu co wpływa korzystnie na rozwój turystyki i agroturystyki.

W Płotach mieści się zakład produkujący pojemniki i kontenery stalowe[16]. W mieście zlokalizowany jest zakład produkcyjny jednego z największych eksporterów chodaków na Europę[17], a w pobliskim Sownie materiały budowlane.

Oprócz tego w mieście znajduje się: poczta, posterunek policji, ośrodek zdrowia, stacja benzynowa, piekarnia, masarnia, warsztaty, punkty napraw.

Transport

Płoty stanowią węzeł komunikacyjny, gdzie łączyły się droga krajowa, 3 drogi wojewódzkie oraz linia kolejowa. Układ komunikacyjny powodował, że miasto charakteryzowało znaczne natężenie ruchu kołowego w jego centrum. 30 września 2019[18] oddano do ruchu odcinek drogi ekspresowej S6 stanowiący zachodnią obwodnicę miasta, dzięki czemu wyprowadzono ruch tranzytowy poza jego obszar zamieszkania.

Drogi krajowe:

Drogi wojewódzkie:

W mieście znajduje się stacja kolejowa. Przez miejscowość przechodzą linie autobusów PKS oraz busów na trasie Wybrzeże RewalskieGryficeSzczecin.

Przyroda

Ok. 2,5 km na zachód-północny zachód od miasta, po północnej stronie drogi wojewódzkiej nr 108 do Golczewa, znajduje się rezerwat przyrody „Wrzosowisko Sowno” (florystyczny, pow. 39,27 ha). Ok. 1 km na północny wschód od miasta jest położony z kolei rezerwat przyrody „rzeka Rekowa” (wodny, 48,7 ha).

Administracja

Urząd Miejski w Płotach

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Płotów wybierają do swojej rady miejskiej 7 radnych (7 z 15)[19]. Pozostałych 8 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Płoty. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest urząd miejski przy placu Konstytucji 3 Maja.

Burmistrz Płotów:

  • Radosław Mackiewicz.

Mieszkańcy Płotów wybierają posłów na Sejm z okręgu wyborczego nr 41, senatora z okręgu wyborczego nr 98, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Miasta partnerskie

Zobacz też

  • Cmentarz żydowski w Płotach

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. a b Płoty w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
  3. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2012 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-06-10. ISSN 2083-334.
  4. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  5. Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 207-208, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  6. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 708
  7. Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Szczecinie, nr rej. 69
  8. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 107, ISBN 978-83-7495-133-3.
  9. Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych (pol.). [dostęp 2011-12-02].
  10. Historia Klubu (pol.). Strona klubu „Polonia” Płoty. [dostęp 2010-01-26].
  11. Miejsko-Gminny Ludowy Klub Sportowy Polonia Płoty (pol.). 90minut.pl. [dostęp 2010-01-26].
  12. Pol'and'Rock Festival 2021 w nowym miejscu. Ogłosił Jerzy Owsiak, TVN24 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
  13. Bank Danych Regionalnych (pol.). W: Dane roczne – Płoty – miasto [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2009-07-12].
  14. Powiatowy Urząd Pracy w Gryficach: Bezrobocie w gminach powiatu gryfickiego (stan na koniec lipca 2010). [dostęp 2010-10-01].
  15. Oddział Płoty (pol.). Elektrownie Wodne sp. z o.o.. [dostęp 2009-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-14)].
  16. Firma (pol.). Arkada SA. [dostęp 2009-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-21)].
  17. Kim jesteśmy. Rega-Sweden. [dostęp 2010-09-30].
  18. https://www.auto-swiat.pl/wiadomosci/aktualnosci/droga-s6-wydluzyla-sie-do-kolobrzegu/vbyj7t7
  19. Rada Miejska w Płotach (pol.). Państwowa Komisja Wyborcza, 2006. [dostęp 2009-09-30].
  20. Oświadczenie o współpracy miast (pol.). Miasto i Gmina Płoty. [dostęp 2011-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-30)].

Media użyte na tej stronie

West Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Płoty Zamek Ostenów.jpg
Autor: Robert Rydwelski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Płoty Zamek Ostenów
Powiat gryficki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gryfickiego, Polska
Ploty Polish patriots memorial stone 2010-07.jpg
Autor: JDavid, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik z 2004 roku przed urzędem miejskim z inskrypcją: "Tym, co w mrokach niewoli w najcięższych dla narodu chwilach nigdy w Polskę nie zwątpili. 11 listopada 2004 Mieszkańcy Płotów"
Płoty - widok na miasto.jpg
Autor: Jerzyjan1, Licencja: CC BY-SA 4.0
Płoty - widok na miasto
Płoty (stacja kolejowa).JPG
Autor: tomasz przechlewski from Sopot, Poland, Licencja: CC BY 2.0
Stacja kolejowa Płoty.
Rega bridge Ploty 2007-08.jpg
Autor: JDavid, Licencja: CC BY 3.0
Most nad Regą przed elektrownią wodną w Płotach, zachodniopomorskie
Urząd Miejski w Płotach.jpg
Autor: Jerzyjan1, Licencja: CC BY-SA 4.0
Urząd Miejski w Płotach
Płoty (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Płoty, Polska
Piramida wieku Ploty.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Płotów, 2014
Ploty (js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY 3.0
Zamek w Płotach, woj. zachodniopomorskie
Ploty rail water tower 2010-07.jpg
Autor: JDavid, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kolejowa wieża ciśnień w mieście Płoty