Pływakowate

Pływakowate
Dytiscidae
Leach, 1815
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze drapieżne
Rodzina	pływakowate

Pływakowate (Dytiscidae) – rodzina owadów z rzędu chrząszczy należąca do grupy chrząszczy wodnych.

Przedstawiciele z tej rodziny to najlepsi pływacy wśród słodkowodnych bezkręgowców. Ich bliskimi krewniakami są biegaczowate. Najwięcej gatunków żyje w stojących słodkich wodach, a nieliczne tylko żyją w mocno natlenionych górskich strumieniach. Liczne gatunki żyją w słonawych kałużach porośniętych mangrowcami na koralowych wyspach. Ich budowa doskonale przystosowana do wodnego trybu życia wyraźnie odbiega od budowy innych chrząszczy. Wydłużone ciało owalnego kształtu jest grzbieto-brzusznie spłaszczone. Dzięki natłuszczaniu go przez liczne gruczoły oleistą wydzieliną znakomicie odpycha wodę. Tylne szerokie, spłaszczone i pokryte w końcowych członach gęstymi, długimi włoskami odnóża pełnią rolę wioseł służących do poruszania się. Oddychają pod wodą dzięki powietrzu atmosferycznemu zgromadzonemu w postaci pęcherzyka, który przechowują pod pokrywami blisko otworu oddechowego. Co jakiś czas muszą podpływać do powierzchni i odnawiać zapas tlenu. Rozmiary przedstawicieli rodziny wahają się od 2 mm do ponad 40 mm długości.

Zarówno owady dorosłe jak i larwy są drapieżnikami. Ich ofiarami padają drobne zwierzęta wodne. Największe mogą atakować kijanki, małe rybki i płazy. Larwy czekają nieruchomo aż potencjalna zdobycz podejdzie dostatecznie blisko, by wtedy chwycić ją i przebić spiczastymi kleszczami żuwaczek. Przez kanaliki w żuwaczkach wpływa do ciała uchwyconej ofiary z jelita larwy żółtobrązowa ciecz z enzymami, która szybko ją paraliżuje i zabija, a następnie rozpuszcza wewnętrzne organy w płynną masę. Tak przygotowana wstępnie przetrawiona papka jest wsysana z powrotem przez kanaliki w żuwaczkach.

Często spotykany gatunek w Polsce to pływak żółtobrzeżek (Dytiscus marginalis).

Systematyka pływakowatych

• Rodzina Dytiscidae
  • Podrodzina Copelatinae
    • Plemię Copelatini
      • Rodzaj Copelatus
  • Podrodzina Hydroporinae
    • Plemię Hydrovatini
      • Rodzaj Hydrovatus
    • Plemię Bidessini
      • Rodzaj Bidessus
      • Rodzaj Hydroglyphus
    • Plemię Hyphydrini
      • Rodzaj Hyphydrus
    • Plemię Laccornini
      • Rodzaj Laccornis
    • Plemię Hydroporini
      • Rodzaj Hygrotus
        • Podrodzaj Coelambus
        • Podrodzaj Hygrotus s.
      • Rodzaj Hydroporus
      • Rodzaj Porhydrus
      • Rodzaj Graptodytes
      • Rodzaj Oreodytes
      • Rodzaj Suphrodytes
      • Rodzaj Deronectes
      • Rodzaj Stictotarsus
      • Rodzaj Scarodytes
      • Rodzaj Nebrioporus
  • Podrodzina Colymbetinae
    • Plemię Agabini
      • Rodzaj Agabus
        • Podrodzaj Acatodes
        • Podrodzaj Agabus s.
        • Podrodzaj Gaurodytes
      • Rodzaj Ilybius
      • Rodzaj Platambus
    • Plemię Colymbetini
      • Rodzaj Rhantus
      • Rodzaj Colymbetes
  • Podrodzina Laccophilinae
    • Plemię Laccophilini
      • Rodzaj Laccophilus
  • Podrodzina Dytiscinae
    • Plemię Hydaticini
      • Rodzaj Hydaticus
    • Plemię Thermonectini
      • Rodzaj Graphoderus
      • Rodzaj Acilius
    • Plemię Dytiscini
      • Rodzaj Dytiscus
    • Plemię Cybisterini
      • Rodzaj Cybister

Bibliografia

• Josef R. Winkler: Mały atlas chrząszczy. Wyd. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1977, s. 66-68.

Zobacz też

• systematyka chrząszczy