PAL
PAL (od ang. Phase Alternating Line) – standard nadawania koloru w sygnale telewizyjnym, używany w telewizji kolorowej. Został opracowany w Niemczech przez Waltera Brucha z zakładów Telefunken i po raz pierwszy zastosowany w 1967 roku.
Szczegóły
System PAL jest udoskonaloną modyfikacją systemu NTSC. Podobnie jak w systemie NTSC, fala podnośna przenosi jednocześnie informacje o dwóch składowych barwy (w przypadku PAL – czerwonej i niebieskiej). Nazwa Phase Alternating Line odzwierciedla sposób przesyłania sygnału telewizyjnego polegający na odwróceniu (o 180 stopni), co drugą linię obrazu, fazy jednej z tych składowych. Zapewnia to automatyczną korekcję błędów różnicowych występujących w przesyłanym sygnale – nie pozwala to jednak skorygować najpoważniejszych błędów. Dlatego też później odbiorniki otrzymały dodatkowo linię opóźniającą zapożyczoną z systemu SECAM, gdzie przechowana jest informacja o kolorze z poprzedniej linii, która po odwróceniu fazy służy do dodatkowej korekcji sygnału koloru w bieżącej linii.
System PAL jest zazwyczaj stosowany dla obrazów w formacie złożonym z 625 linii na klatkę, przy częstotliwości odświeżania 50 Hz i 25 klatkach na sekundę (podobnie jak w klasycznych systemach telewizji monochromatycznej B, G, H, I oraz N).
Niektóre kraje stosują PAL z systemami D i K co jest konsekwencją różnic historycznych i przejścia z systemu SECAM. W Brazylii system PAL występuje w połączeniu z systemem M, co oznacza 525 linii na klatkę i 29.97 klatek na sekundę. W Wielkiej Brytanii prowadzono eksperymenty z adaptacją systemu PAL do użycia z przedwojennym systemem 405 linii.
W Polsce system PAL D/K obowiązuje od roku 1995 (od 1994 w TVP2). System PAL D/K w Polsce w sposób naziemny został zastąpiony w 2013 przez cyfrową telewizję naziemną DVB-T. Obecnie system PAL w Polsce obowiązuje jeszcze w analogowej telewizji kablowej.
W popularnym użyciu PAL oznacza również system telewizji, w zależności od kontekstu może to być albo dowolny system telewizyjny o definicji 625 linii i 50 półobrazów na sekundę (również wtedy, gdy kolor w źródle w ogóle nie jest w żaden sposób kodowany, np. na dyskach DVD i w grach na konsole), albo „zachodni” standard telewizji B/G/H. Określenie to jest jednak nieprawidłowe technicznie. Standard systemu PAL nie określa liczby linii, częstotliwości odświeżania, szerokości pasma wizji, odstępu fonii ani żadnych innych parametrów nie związanych bezpośrednio z transmisją informacji o kolorze.
Systemy transmisji PAL
Poniższa tabela ilustruje różnice:
| Liczba ramek | Liczba linii | Pasmo | Szerokość kanału | Wizja | Odstęp wizja/fonia | Wstęga boczna | Modulacja wizji | Modulacja fonii | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | 25 | 405 | VHF | 5 MHz | 3 MHz | -3,5 MHz | 0,75 MHz | poz. | AM |
| B | 25 | 625 | VHF | 7 MHz | 5 MHz | +5,5 MHz | 0,75 MHz | neg. | FM |
| C | 25 | 625 | VHF | 7 MHz | 5 MHz | +5,5 MHz | 0,75 MHz | poz. | AM |
| D | 25 | 625 | VHF | 8 MHz | 6 MHz | +6,5 MHz | 0,75 MHz | neg. | FM |
| E | 25 | 819 | VHF | 14 MHz | 10 MHz | +11,5 MHz | 2 MHz | poz. | AM |
| F | 25 | 819 | VHF | 7 MHz | 5 MHz | +5,5 MHz | 0,75 MHz | poz. | AM |
| G | 25 | 625 | UHF | 8 MHz | 5 MHz | +5,5 MHz | 0,75 MHz | neg. | FM |
| H | 25 | 625 | UHF | 8 MHz | 5 MHz | +5,5 MHz | 1,25 MHz | neg. | FM |
| I | 25 | 625 | UHF | 8 MHz | 5,5 MHz | +6 MHz | 1,25 MHz | neg. | FM |
| K | 25 | 625 | UHF | 8 MHz | 6 MHz | +6,5 MHz | 0,75 MHz | neg. | FM |
| KI | 25 | 625 | UHF | 8 MHz | 6 MHZ | +6,5 MHz | 1,25 MHz | neg. | FM |
| L | 25 | 625 | UHF | 8 MHz | 6 MHz | +6,5 MHz | 1,25 MHz | poz. | AM |
| M | 30 | 525 | VHF/UHF | 6 MHz | 4,2 MHz | +4,5 MHz | 0,75 MHz | neg. | FM |
| N | 25 | 625 | VHF/UHF | 6 MHz | 4,2 MHz | +4,5 MHz | 0,75 MHz | neg. | AM |
Kraje i terytoria używające systemu PAL B/G lub PAL D/K
Europa
Albania, Wyspa Wniebowstąpienia, Austria, Azory, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Wyspy Kanaryjskie, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Wyspy Owcze, Finlandia, Niemcy, Gibraltar, Grecja, Grenlandia, Holandia, Islandia, Włochy, Litwa, Liechtenstein, Luksemburg, Łotwa, Macedonia Północna, Madera, Malta, Norwegia, Polska, Portugalia, Sardynia, Serbia, Czarnogóra, Słowenia, Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Tristan da Cunha, Turcja, Watykan, Wielka Brytania
Azja
Afganistan, Arabia Saudyjska, Bahrajn, Bangladesz, Brunei, Chińska Republika Ludowa, Cypr, Strefa Gazy i Zachodni Brzeg, Gruzja, Indie, Indonezja, Irak, Iran, Izrael, Jemen, Jordania, Kambodża, Katar, Korea Północna, Kuwejt, Liban, Malezja, Malediwy, Nepal, Oman, Pakistan, Singapur, Sri Lanka, Syria, Tajlandia, Timor Wschodni, Turcja, Wietnam, Zjednoczone Emiraty Arabskie
Ameryka Południowa
Afryka
Algieria, Angola, Botswana, Eswatini, Kamerun, Republika Zielonego Przylądka, Egipt, Erytrea, Etiopia, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea Bissau, Kamerun, Kenia, Lesotho, Liberia, Libia, Malawi, Mozambik, Namibia, Nigeria, Seszele, Somalia, Południowa Afryka, Sudan, Sudan Południowy, Tanzania, Uganda, Zambia, Zanzibar, Zimbabwe
Australia i Oceania
Australia, Wyspa Bożego Narodzenia, Wyspy Cooka, Wyspa Wielkanocna, Nowa Zelandia, Norfolk, Papua-Nowa Gwinea, Wyspy Salomona, Tonga, Vanuatu
Kraje i terytoria używające systemu PAL-I
Hongkong, Irlandia, Makau, Wielka Brytania
Kraje i terytoria używające systemu PAL-M
Brazylia (NTSC & PAL-M), Laos (SECAM & PAL-M)
Kraje i terytoria używające systemu PAL-N lub PAL-CN
Argentyna, Paragwaj i Urugwaj.
Publikacje
Opis standardu systemu PAL został opublikowany przez agendę ONZ International Telecommunications Union w 1998, w dokumencie pod tytułem Recommendation ITU-R BT.470-6, Conventional Television Systems.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Więcej informacji o standardach TV. ee.surrey.ac.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-05)]. (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Jorp, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Comparison between MOST known Video Resolutions including relevant Aspect Ratio Lines. Made for use on Computer Video Standards page.
This is an SVG, though the drop shadows do not work with Firefox <=2.0 they do work in other browsers (namely IE with the Adobe plug-in) and it degrades nicely in those that they don't work in. The filters that are used to implement the drop shadows are however supported in the Trunk source of Firefox.
Also, I've reverted the licensing to the license specified in the original graphic.PAL, NTSC and SECAM.
Note that Hong Kong and Macau, the two Chinese dependencies on the southern coast of China, are omitted on the map. Both use the PAL-I system. The target date for the switchover to digital-only broadcasting in Hong Kong was deferred in 2011 to the end of 2015.
- Green (NTSC)
- Orange (SECAM)
- Blue (PAL or PAL/SECAM)
- Olive (No data)