PISA (badanie)

Wyniki w roku 2012. "Maths" (Matematyka).
Wyniki w roku 2012. "Science" (Nauki ścisłe).
Wyniki w roku 2012. "Reading" (Czytanie ze zrozumieniem).

PISA (Programme for International Student Assessment) – międzynarodowe badanie koordynowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Jego celem jest uzyskanie porównywalnych danych o umiejętnościach uczniów, którzy ukończyli 15. rok życia w celu poprawy jakości nauczania i organizacji systemów edukacyjnych.

Cele i założenia badania

Program PISA powstał w 1997 roku. PISA bada umiejętności i wiedzę ważną z perspektywy wyzwań, przed jakimi 15-latkowie staną w swym dorosłym życiu. Punktem wyjścia jest pojęcie „alfabetyzmu” (literacy) odnoszące się do „zdolności stosowania wiedzy i umiejętności, analizowania, argumentowania i efektywnego komunikowania w procesie stawiania, rozwiązywania i interpretowania problemów w różnych sytuacjach” (OECD 2003:23).

Narzędzia badawcze ukierunkowane są na zbadanie umiejętności praktycznego kojarzenia i wykorzystania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin. Założeniu temu towarzyszy odwołanie do idei „kształcenia ustawicznego” – motywacji i postaw sprzyjających samodzielności w zdobywaniu dalszej wiedzy. Stąd treść zadań jest w możliwie dużym stopniu osadzona w codziennych sytuacjach życiowych. Testy PISA różnią się więc od typowych zadań szkolnych związanych z konkretnymi programami nauczania.

W badaniu PISA wyróżniono trzy podstawowe dziedziny: czytanie i interpretacja (ang. reading literacy), matematyka (mathematical literacy) i rozumowanie w naukach przyrodniczych (scientific literacy). Badanie realizowane jest regularnie co trzy lata, począwszy od 2000 r. W każdym z kolejnych badań szczególny nacisk jest położony na zbadanie jednej dziedziny: w 2000 roku było to czytanie ze zrozumieniem, 2003 – matematyka, w 2006 – rozumowanie w naukach przyrodniczych. W 2003 roku badano dodatkowo umiejętność rozwiązywania problemów (problem solving).

Metodologia

Każdy z uczniów biorących udział w badaniu wypełnia zeszyt testowy zawierający zadania z pytaniami. Następnie uczniowie wypełniają kwestionariusz. Osobny kwestionariusz jest wypełniany przez dyrektora szkoły i (od 2003 roku, w większości krajów) rodziców ucznia.

Na podstawie otrzymanych wyników szacuje się poziom umiejętność każdego ucznia. Pomiar opiera się na pytaniach wielokrotnego wyboru i pytaniach otwartych, wymagających skonstruowania przez ucznia własnych odpowiedzi. Odpowiedzi na pytania otwarte są skrupulatnie kodowane w oparciu o uzgodnione międzynarodowo klucze kodowe. Uzyskane wyniki są kalibrowane w taki sposób, by wynik krajów członkowskich OECD wynosił 500 punktów oraz by ok. dwie trzecie uczniów z tych krajów miało wynik mieszczący się w przedziale 400-600 punktów.

W 2012, Polska znalazła się w gronie 10 państw, w którym uczniowie zdobyli najwyższy wynik[1].

Wyniki badania

Pierwsze badanie PISA zrealizowano w 2000 roku: objęło ono 265 tys. uczniów z 32 krajów, w tym 28 krajów OECD. W PISA 2003 wzięło udział 42 krajów (ponad 275 tys. uczniów), w tym wszystkie kraje OECD. W badaniach PISA 2006 uczestniczyło 56 krajów, natomiast PISA 2009 badało uczniów z 64 krajów.

Czytanie i interpretacja

Najlepsze wyniki zanotowano w następujących krajach:

PISA 2000PISA 2003PISA 2006PISA 2009[2]PISA 2012[3]PISA 2015[4]PISA 2018
1.Finlandia Finlandia546
2.Kanada Kanada534
3.Nowa Zelandia Nowa Zelandia529
4.Australia Australia528
5.Irlandia Irlandia527
6.Hongkong Hongkong525
7.Korea Południowa Korea

Południowa

525
8.Wielka Brytania Wielka Brytania523
9.Japonia Japonia522
10.Szwecja Szwecja516
25.Polska Polska479
1.Finlandia Finlandia543
2.Korea Południowa Korea

Południowa

534
3.Kanada Kanada528
4.Australia Australia525
5.Liechtenstein Liechtenstein525
6.Nowa Zelandia Nowa Zelandia522
7.Irlandia Irlandia515
8.Szwecja Szwecja514
9.Holandia Holandia513
10.Hongkong Hongkong510
16.Polska Polska497
1.Korea Południowa Korea

Południowa

556
2.Finlandia Finlandia547
3.Hongkong Hongkong536
4.Kanada Kanada527
5.Nowa Zelandia Nowa Zelandia521
6.Irlandia Irlandia517
7.Australia Australia513
8.Liechtenstein Liechtenstein510
9.Szwecja Szwecja508
10.Polska Polska507
1. ChinySzanghaj556
2.Korea Południowa Korea

Południowa

539
3.Finlandia Finlandia536
4.Hongkong Hongkong533
5. Singapur526
6.Kanada Kanada524
7.Nowa Zelandia Nowa Zelandia521
8.Japonia Japonia520
9.Australia Australia515
10.Holandia Holandia508
15.Polska Polska500
1. ChinySzanghaj570
2.Hongkong Hongkong545
3. Singapur542
4. Japonia538
5. Korea Południowa536
6. Finlandia524
7. Tajwan523
7.Kanada Kanada523
7.Irlandia Irlandia523
10.Polska Polska518
1. Singapur535
2.Hongkong Hongkong527
3.Kanada Kanada527
4. Finlandia526
5. Irlandia521
6. Estonia519
7. Korea Południowa517
8. Japonia516
9.Norwegia Norwegia513
10.Nowa Zelandia Nowa Zelandia509
13.Polska Polska506
1. Chiny [5]555
2. Singapur549
3.Makau Makau525
4.Hongkong Hongkong524
5. Estonia523
6.Kanada Kanada520
7. Finlandia520
8. Irlandia518
9. Korea Południowa514
10.Polska Polska512

Matematyka

Najlepsze wyniki zanotowano w następujących krajach:

PISA 2000PISA 2003PISA 2006PISA 2009[6]PISA 2012[3]PISA 2015PISA 2018
1.Hongkong Hongkong560
2.Japonia Japonia557
3.Korea Południowa Korea Południowa547
4.Nowa Zelandia Nowa Zelandia537
5.Finlandia Finlandia536
6.Australia Australia533
7.Kanada Kanada533
8.Szwajcaria Szwajcaria529
9.Wielka Brytania Wielka Brytania529
10.Belgia Belgia520
25.Polska Polska470
1.Hongkong Hongkong550
2.Finlandia Finlandia544
3.Korea Południowa Korea Południowa542
4.Holandia Holandia538
5.Liechtenstein Liechtenstein536
6.Japonia Japonia534
7.Kanada Kanada532
8.Belgia Belgia529
9.Makau Makau527
10.Szwajcaria Szwajcaria527
24.Polska Polska490
1. Tajwan549
2.Finlandia Finlandia548
3.Hongkong Hongkong547
4.Korea Południowa Korea Południowa547
5.Holandia Holandia531
6.Szwajcaria Szwajcaria530
7.Kanada Kanada527
8.Makau Makau525
9.Liechtenstein Liechtenstein525
10.Japonia Japonia523
25.Polska Polska495
1. ChinySzanghaj600
2.Singapur Singapur562
3.Hongkong Hongkong555
4.Korea Południowa Korea Południowa546
5. Tajwan543
6.Finlandia Finlandia541
7.Liechtenstein Liechtenstein536
8.Szwajcaria Szwajcaria534
9.Japonia Japonia529
10.Kanada Kanada527
25.Polska Polska495
1. ChinySzanghaj613
2. Singapur573
3.Hongkong Hongkong561
4. Tajwan560
5. Korea Południowa554
6.Makau Makau538
7.Japonia Japonia536
8.Liechtenstein Liechtenstein535
9.Szwajcaria Szwajcaria531
10.Holandia Holandia523
13.Polska Polska518
1. Singapur564
2.Hongkong Hongkong548
3.Makau Makau544
4. Tajwan542
5.Japonia Japonia532
6. Chiny [7]531
7. Korea Południowa524
8.Szwajcaria Szwajcaria521
9. Estonia520
10.Kanada Kanada516
17.Polska Polska504
1. Chiny [5]591
2. Singapur569
3.Makau Makau558
4.Hongkong Hongkong551
5. Tajwan531
6.Japonia Japonia527
7. Korea Południowa526
8. Estonia523
9.Holandia Holandia519
10.Polska Polska516

Rozumowanie w naukach przyrodniczych

Najlepsze wyniki zanotowano w następujących krajach:

PISA 2000PISA 2003PISA 2006PISA 2009[8]PISA 2012[3]PISA 2015PISA 2018
1.Korea Południowa Korea Południowa552
2.Japonia Japonia550
3.Hongkong Hongkong541
4.Finlandia Finlandia538
5.Wielka Brytania Wielka Brytania532
6.Kanada Kanada529
7.Nowa Zelandia Nowa Zelandia528
8.Australia Australia528
9.Austria Austria519
10.Irlandia Irlandia513
22.Polska Polska483
1.Finlandia Finlandia548
2.Japonia Japonia548
3.Hongkong Hongkong539
4.Korea Południowa Korea Południowa538
5.Liechtenstein Liechtenstein525
6.Australia Australia525
7.Makau Makau525
8.Holandia Holandia524
9.Czechy Czechy523
10.Nowa Zelandia Nowa Zelandia521
19.Polska Polska498
1.Finlandia Finlandia563
2.Hongkong Hongkong534
3.Kanada Kanada534
4. Tajwan532
5.Estonia Estonia531
6.Japonia Japonia531
7.Nowa Zelandia Nowa Zelandia530
8.Australia Australia527
9.Holandia Holandia525
10.Liechtenstein Liechtenstein522
23.Polska Polska498
1. ChinySzanghaj575
2.Finlandia Finlandia554
3.Hongkong Hongkong549
4.Singapur Singapur542
5.Japonia Japonia539
6.Korea Południowa Korea Południowa538
7.Nowa Zelandia Nowa Zelandia532
8.Kanada Kanada529
9. Estonia528
10.Australia Australia527
19.Polska Polska508
1. ChinySzanghaj580
2.Hongkong Hongkong555
3. Singapur551
4. Japonia547
5. Finlandia545
6.Estonia Estonia541
7.Korea Południowa Korea Południowa538
8.Wietnam Wietnam528
9.Polska Polska526
10.Liechtenstein Liechtenstein525
10.Kanada Kanada525
1. Singapur556
2. Japonia538
3.Estonia Estonia534
4. Tajwan532
5. Finlandia531
6.Makau Makau529
7.Kanada Kanada528
8.Wietnam Wietnam525
9.Hongkong Hongkong523
10. Chiny [7]518
23.Polska Polska501
1. Chiny [5]590
2. Singapur551
3.Makau Makau544
4. Estonia530
5. Japonia529
6. Finlandia522
7.Korea Południowa Korea Południowa519
8.Kanada Kanada518
9.Hongkong Hongkong517
10. Tajwan516
11.Polska Polska511

Organizacja badania

PISA jest wspólnym przedsięwzięciem wielu krajów. Każdy z nich ma możliwość kształtowania celów i metodologii badania. Całość badania koordynuje 8-osobowy zespół w Sekretariacie OECD, w którym zasiadał m.in. dr Maciej Jakubowski z Polski. Priorytety badania określa Rada Zarządzająca (PISA Governing Board), w której zasiada po jednym przedstawicielu z każdego kraju (przedstawicielem Polski jest Piotr Mikiewicz z Ministerstwa Edukacji Narodowej). Na kształtowanie narzędzi badawczych mają także wpływ powoływane przez OECD grupy ekspertów. Polska reprezentowana jest w grupie eksperckiej ds. matematyki (prof. Zbigniew Marciniak). Realizację badania organizuje i nadzoruje międzynarodowe konsorcjum, które odpowiada też przed OECD za całość procesu badawczego. W Polsce od 2013 roku za realizację badań odpowiada Instytut Badań Edukacyjnych. Kierownikiem badania PISA 2018 była Elżbieta Barbara Ostrowska.

Przypisy

  1. http://www.oecd.org/pisa/keyfindings/pisa-2012-results-overview.pdf
  2. MEN, PISA: Wyniki badania 2009 w Polsce. 2009. s. 31. [dostęp 2011-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-20)].
  3. a b c OECD, PISA: Wyniki badania 2012. 2013. s. 1-32. [dostęp 2014-01-31].
  4. OECD, PISA: Wyniki badania 2015. 2016. s. 5. [dostęp 2017-09-05].
  5. a b c Pekin-Szanghaj-Jiangsu-Zhejiang
  6. MEN, PISA: Wyniki badania 2009 w Polsce. 2009. s. 58. [dostęp 2011-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-20)].
  7. a b Pekin-Szanghaj-Jiangsu-Guangdong
  8. MEN, PISA: Wyniki badania 2009 w Polsce. 2009. s. 73. [dostęp 2011-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-20)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie