PWS-26

PWS-26
Ilustracja
PWS-26
Dane podstawowe
Państwo Polska
ProducentPodlaska Wytwórnia Samolotów
Typsamolot szkolno-treningowy
Konstrukcjadwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne – stałe, trójgoleniowe
Załoga1 (lot samego ucznia, tzw. "ślepak") / 2 (instruktor, uczeń)
Historia
Data oblotu1935
Lata produkcji19361939
Wycofanie ze służby1953
Liczba egzemplarzy310
Dane techniczne
Napęd1 silnik gwiazdowy Avia-Wright Whirlwind J5
Moc240 KM (176 kW)
Wymiary
Rozpiętość9,00 m
Długość7,03 m
Wysokość2,87 m
Powierzchnia nośna25,00 m²
Masa
Własna885 kg
Startowa1170 kg
Osiągi
Prędkość maks.201 km/h
Prędkość wznoszenia4,1 m/s
Pułap4200 m
Zasięg460 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
Przewidywane. Zamontowano je w niektórych samolotach w jednostkach lotniczych
1 karabin maszynowy Vickers lub wz. 33 kal. 7,7 mm (stały, strzelający przez płaszczyznę śmigła – pilota)
2 bomby po 12,5 kg zawieszane w wyrzutnikach pod skrzydłami (tylko w wersji do nauki bombardowań)
Wyposażenie dodatkowe
1 fotokarabin K-28 (umieszczony w lewym dolnym płacie)
Użytkownicy
Polska, Niemcy, ZSRR, Rumunia

PWS-26polski samolot szkolno-treningowy z okresu międzywojennego.

Historia

PWS-26

W 1935 roku inż. August Bobek-Zdaniewski z biura konstrukcyjnego Podlaskiej Wytwórni Samolotów (PWS) opracował udoskonaloną odmianę samolotu szkolno-treningowego PWS-16 bis, którą oznaczono jako PWS-26. W konstrukcji tej uwzględniono też doświadczenia płynące z produkowanej na licencji maszyny PWS-18.

Samolot ten był przeznaczony do treningu pilotów w lotach nurkowych, do bombardowania z lotu nurkowego, a także do akrobacji, nauki strzelania myśliwskiego oraz nauki pilotażu bez widoczności ziemi.

Po próbach w Instytucie Technicznym Lotnictwa w Warszawie, które wykazały, że jest to bardzo udana i dopracowana konstrukcja o doskonałej zwrotności oraz dobrych właściwościach pilotażowych, lotnictwo wojskowe zamówiło w Podlaskiej Wytwórni Samolotów 400 samolotów PWS-26.

Do produkcji seryjnej przystąpiono w 1936 roku, produkując miesięcznie 10 samolotów tego typu. Produkcję zakończono w połowie 1939 roku i wyprodukowano ich łącznie 310. Obok RWD-8 był to najliczniej produkowany samolot przed 1939 rokiem.

Użycie

Od 1937 roku samoloty PWS-26 były systematycznie dostarczane do wojskowych szkół lotniczych (Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1 w Dęblinie, Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2 w Krośnie, Wyższa Szkoła Pilotów w Grudziądzu), a także do eskadr treningowych pułków lotniczych.

We wrześniu 1939 roku większość samolotów PWS-26 została zniszczona. Tylko niektórych z nich używano sporadycznie do lotów łącznikowych.

Pod koniec kampanii wrześniowej 24 września por. pil. Edmund Piorunkiewicz po odnalezieniu w rejonie Włodawy samolotu PWS-26 zwrócił się do gen. Franciszka Kleeberga o zorganizowanie plutonu łącznikowego Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” na co on wyraził zgodę. Pluton ten działał na korzyść SGO „Polesie” w dniach 25 września – 4 października 1939 roku wykonując oprócz zadań łącznikowych, także zadania rozpoznawcze i bombowe, obrzucając oddziały niemieckie granatami ręcznymi. Na samolocie PWS-26 latał por. pil. E. Piorunkiewicz i por. pil. Józef Wodnicki.

W dniach 17–18 września 1939 roku kilkanaście samolotów PWS-26 przeleciało na Łotwę, a dziesięć ewakuowano do Rumunii.

Zdobyty przez Niemców PWS-26

Pozostałe w Polsce samoloty PWS-26 zostały przejęte przez Niemców, którzy część z nich wyremontowali w wytwórni PZL nr 2 w Mielcu, część z nich została sprzedana do Rumunii, a pozostałych używano do szkolenia w Luftwaffe. Także kilkanaście samolotów tego typu zostało przejętych przez oddziały Armii Czerwonej na wschodnich rubieżach Polski. Jeden z samolotów używanych przez Luftwaffe, o znakach rejestracyjnych VG+AS, w połowie 1943 roku został przekazany do berlińskiego Muzeum Komunikacji i Techniki, gdzie był prezentowany do 1944 roku. Bombardowania stolicy Rzeszy zmusiły Niemców do ewakuacji zbiorów muzealnych, wraz z nimi wywieziony został PWS-26, który po zakończeniu II wojny światowej latem 1945 roku odnaleziony został w rejonie Czarnkowa. Został on wyremontowany w Okręgowych Warsztatach Lotniczych w Poznaniu i po nadaniu mu cywilnych numerów rejestracyjnych SP-AJB od listopada 1949 do grudnia 1953 roku używany był w aeroklubie w Poznaniu. Następnie został przekazany do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, gdzie znajduje się do chwili obecnej.

Opis konstrukcji

Usterzenie PWS-26

Samoloty PWS-26 był to dwumiejscowy samolot szkolno-treningowy o konstrukcji mieszanej.

Kadłub o konstrukcji kratownicowej z rur stalowych spawanych, usztywnionych dodatkowo cięgnami. Pokrycie kadłuba stanowiło płótno z wyjątkiem silnika który pokryty był blachą aluminiową. Na końcu kadłuba zamontowano klasyczne usterzenie o konstrukcji drewnianej, stateczniki – kryte płótnem a stery – sklejką.

Płaty o konstrukcji drewnianej, kryte sklejką i płótnem. Płaty (górny i dwa dolne) były usztywnione stalowymi rozpórkami i cięgnami.

Podwozie główne stałe, trójgoleniowe, koła miały hamulce. Samolot miał płozę ogonową.

Napęd stanowił 9-cylindrowy silnik gwiazdowy Avia-Wright Whirlwind J5, śmigło drewniane dwułopatowe.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
PWS-26 2.jpg
Polish advanced training aircraft PWS-26
Roundel of Poland (1918-1921).svg
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Zdobyty przez Niemców polski samolot PWS-26.jpg
Pięciu żołnierzy niemieckich ogląda zdobyty polski samolot szkoleniowy PWS-26.
PWS-26 3.jpg
Polish advanced training aircraft PWS-26
PWS-26 MLP 02.jpg
Autor: Zala, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polski samolot szkolno-treningowy PWS-26 z 1937 roku (numer fabryczny 81-123), eksponowany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.