PZInż 303
| ||
 | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Producent | Państwowe Zakłady Inżynierii | |
| Typ pojazdu | samochód terenowy | |
| Trakcja | kołowa | |
| Historia | ||
| Prototypy | 1938 | |
| Dane techniczne | ||
| Silnik | PZInż. 157 (FIAT 118A) o pojemności 1944 cm³ i mocy 45 KM (33,1 kW) przy 3600 obr./min | |
| Długość | 4,34 m | |
| Szerokość | 1,8 m | |
| Wysokość | 2,275 m | |
| Rozstaw osi | 2,6 m | |
| Prześwit | 0,25 m | |
| Masa | 2050 kg | |
| Osiągi | ||
| Prędkość | 60 km/h | |
| Dane operacyjne | ||
| Użytkownicy | ||
| Wojsko Polskie | ||
PZInż 303 – prototyp samochodu terenowego opracowany w Państwowych Zakładach Inżynierii w Warszawie.
Historia
Pojazd opracowany był w latach 1937–1938[1]. W 1938 roku zbudowano w PZInż. prototyp samochodu terenowego o dobrych własnościach terenowych. Samochód PZInż. 303 był przewidziany jako wóz dowódczy, zwiadowczy, patrolowy, łączności, do transportu lekkich ładunków oraz jako ciągnik do holowania armat ppanc 37 mm wz. 36 i nkm-ów 20 mm wz. 38. Konstruktorem podwozia był inż. Jerzy Werner.
Zastosowanie typowej, wytwarzanej w Polsce, jednostki napędowej bardzo obniżało koszty przyszłej produkcji (silnik Polski FIAT 118A czyli PZInż. 357). Napęd na koła obu osi przenoszony był za pośrednictwem sprzęgła jednotarczowego i skrzynki biegów o czterech przełożeniach do jazdy do przodu i jednego do jazdy do tyłu. Terenowy reduktor i blokada mechanizmów różnicowych oraz zastosowanie wciągarki linowej napędzanej silnikiem czyniły z niego pojazd potrafiący poradzić sobie z najtrudniejszym terenem. Dwa nośne koła zapasowe zamocowane z boków pojazdu oraz stosunkowo duży prześwit ułatwiały przejazd przez takie przeszkody jak np. rowy.
PZInż. 303 miał bardzo dobrą zdolność pokonywania terenu, wzniesienia o nachyleniu 47° nie były problemem. W PZInż. opracowano także pierwszy w Polsce układ kierowania równocześnie przednimi i tylnymi kołami. Samochód był bardzo zwrotny, promień skrętu wynosił tylko 3,3 metra. Zawieszenie było niezależne na wahaczach poprzecznych, elementem resorującym były sprężyny śrubowe i amortyzatory hydrauliczne. Bębnowe hamulce hydrauliczne działały na koła przednie i tylne, hamulec ręczny - mechaniczny działał na wał napędowy.
Pojazdy prototypowe zbudowane były w kilku wersjach:
- szybkiej - z otwartym nadwoziem,
- ciężarowej - ze skrzynią ładunkową o nośności 800 kg,
- ciągnikowej - dostosowanej do holowania działka oraz przewozu kanonierów i amunicji.
PZInż. 303 brały udział w wytrzymałościowych rajdach doświadczalnych, między innymi w grudniu 1938 roku na 1800 km trasie: Warszawa-Brześć-Pińsk-Stołpce-Grodno-Białystok-Warszawa. Trasa rajdu dobrana została w taki sposób, aby pojazdy poruszały się w najtrudniejszych warunkach: na drogach polnych, bezdrożach, piaskach i niezamarzających bagnach, przy silnym mrozie do -25 °C. Samochody PZInż. 303 wykazały pełną przydatność eksploatacyjną i zostały skierowane do prób w oddziałach wojskowych.
Po bardzo pomyślnych próbach samochód został zatwierdzony do produkcji seryjnej w roku budżetowym 1939/40. Do produkcji seryjnej nie doszło. Prototypowe egzemplarze uczestniczyły w wojnie obronnej 1939 roku.
Dane techniczne
- Silnik: PZInż. 157 (FIAT 118A), rzędowy, gaźnikowy 4-cylindrowy, 4-suwowy, dolnozaworowy, chłodzony cieczą o pojemności skokowej 1944 cm³
- Stopień sprężania: 6,1:1
- Moc: 45 KM (33,1 kW) przy 3600 obr/min.
- Sprzęgło suche, jednotarczowe,
- Ogumienie: polska opona Stomil o wymiarach 7.00 x18"
- Wymiary: Długość 4340 mm, szerokość 1800 mm, wysokość 2275 mm, rozstaw osi 2600 mm, rozstaw kół 1450 mm, prześwit 250 mm
- Masa: 2050 kg
- Obciążenie użytkowe 500 - 800 kg
- Prędkość maksymalna: 60 km/h
- Zużycie paliwa: 22 l/100 km
Przypisy
- ↑ Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. s. 80.
Bibliografia
- Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 80-81. ISBN 83-211-1096-7.
Linki zewnętrzne
| ||||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Prototypowy samochód PZInż 303 w wersji sztabowej (terenowej). Prototyp o numerze BPR-075.
Autor: DentArt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Parada z okazji Święta Wojska Polskiego. Wola Rzędzińska, 15 sierpnia 2019