Pałac Błękitny w Warszawie

Pałac Błękitny w Warszawie

nr rej. 524/1 z 1 lipca 1965[1]
Kompleks pałacowy z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Miodowa 37
Ukończenie budowy	XVIII w.
Zniszczono	1939, 1944
Odbudowano	1948–1950
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Pałac Błękitny w Warszawie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pałac Błękitny w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pałac Błękitny w Warszawie
52°14′32,392″N 21°00′16,762″E/52,242331 21,004656

Pałac Błękitny na początku XVIII wieku

Pałac Błękitny, także pałac Zamoyskich – pałac znajdujący się przy ul. Senatorskiej 37 w Warszawie.

Nazwa pochodzi od koloru dachu jakim budynek został pokryty w 1807 roku.

Historia

Za Morsztynowskim ogrodem, ku Senatorskiej ulicy, po lewej stronie od kościoła Reformatów, idąc od Kolumny Zygmunta ku Woli, wznosił się stary ogromny gmach, który przechodząc różne ręce dostał się nareszcie Stefanowi Potockiemu, Referendarzowi W. Koronnemu a bratu rodzonemu księcia Teodora Prymasa^[2]. W 1726 Stefan Potocki referendarz wielki koronny, z żoną swoją Teresą z Kąckich gmach ten podarował Królowi i zeznał tę darowiznę przed aktami Metryki Koronnej^[2].

Król August II Mocny polecił pałac przebudować (w stylu rokoko) i podarował go swojej córce Annie Orzelskiej. Ta 7 listopada 1730 roku, po swoim ślubie, zrobiła darowiznę pałacu na rzecz ojca-króla, a ten niedługo potem podarował go Marii Zofii z Sieniawskich Denhoffowej, wdowie po wojewodzie połockim i hetmanie polnym litewskim, Stanisławie. W zamian za Pałac Błękitny Maria Zofia Denhoffowa przekazała królowi Augustowi II prawo do dożywotniej dzierżawy Wilanowa. Zofia Denhoffowa wyszła w lipcu 1731 roku za mąż za Augusta Czartoryskiego i na długie lata pałac przeszedł w ręce rodziny Czartoryskich. W roku 1780 w pałacu zmarła tragicznie Teresa, najstarsza córka Izabeli z Flemingów Czartoryskiej. Podczas dziecięcych zabaw w Pałacu Błękitnym od ognia z kominka zajęła się jej suknia i po trzech dniach dziewczynka zmarła na skutek poparzeń. W 1798 roku Zofia, córka Adama Kazimierza i Izabeli z Flemingów Czartoryskich wyszła za mąż za Stanisława Zamojskiego.

Od 1811 do 1944 roku mieszkali w nim Zamoyscy. W latach 1812–1815 właściciel Stanisław Kostka Zamoyski zainicjował jego przebudowę w stylu klasycystycznym. W latach 1833–1838 dobudowano dwupiętrową oficynę. Do wybuchu wojny w pałacu mieściły się wspaniałe zbiory artystyczne, a w specjalnie przystosowanym pawilonie Biblioteka Ordynacji Zamojskiej.

Koncertował w nim Fryderyk Chopin, a także pracował Stefan Żeromski.

W 1939 roku został częściowo zniszczony. Ocalone przedmioty i zbiory biblioteczne zostały wywiezione przez Niemców, bądź spłonęły.

W latach 1948–1950 został odbudowany według projektu Brunona Zborowskiego z przeznaczeniem dla Zakładu Osiedli Robotniczych^[3].

W latach 1958–1997 w pałacu Błękitnym mieściła się siedziba Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Chińskiej. Pałac był także siedzibą Miejskich Zakładów Komunikacyjnych, a później warszawskiego Zarządu Transportu Miejskiego

W 1965 pałac wraz z oficyną, budynkiem Biblioteki Ordynacji Zamojskiej i ogrodem został wpisany do rejestru zabytków^[1].

W 1999 roku Jan Tomasz Zamoyski sprzedał roszczenie do pałacu przedsiębiorcy Józefowi Hubertowi Gierowskiemu, który odzyskał reprywatyzowany pałac w 2000 roku. Gierowski wniósł nim aport do spółki z o.o. „Błękitny Pałac”, po czym sprzedał udziały w spółce.

Przypisy