Pałac Bogd-chana

Muzeum Pałacu Bogd-chana
Богд хааны ордон музей
ilustracja
Państwo

 Mongolia

Miejscowość

Ułan Bator

Adres

ul. Dzajsan

Data założenia

1961

Położenie na mapie Mongolii
Mapa konturowa Mongolii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Pałacu Bogd-chana”
Ziemia47°53′50,50″N 106°54′27,72″E/47,897361 106,907700

Pałac Bogd-chana[1] (mong. Богд гэгээний ордон) lub inaczej pałac Zimowy[1] – znajdujący się w Ułan Bator dawny pałac ósmego dżebcundampy, a od 1911 także ostatniego chana mongolskiego Bogd-chana – najwyższego religijnego i politycznego przywódcy Mongolii. Obecnie znajduje się tu poświęcone jemu muzeum.

Historia

Kompleks pałacowy położony jest w południowo-wschodnich regionach Ułan Bator, w dzielnicy Bajandzürch, niedaleko od rzeki Tuul gol oraz góry Bogd uul[2]. Pierwotnie składał się z czterech budynków zbudowanych na rozkaz ósmego dżebcundampy, w których mieszkał wraz z żoną Cendijn Dondogdulam (żyjącą w latach 1874–1923).

Pałac Zimowy jest jedynym pozostałym do dzisiaj pałacem z czterech istniejących pałaców Bogd-chana[3]. Pozostałymi pałacami władcy były: pałac Letni, Biały Pałac i pałac Pandelin, który położony był na lewym brzegu rzeki Tuul. Niektóre z pałaców były również wykorzystywane do celów religijnych[4].

Jako że pasją Bogd-chana były zwierzęta w pałacu hodowano m.in. słonia, który wykorzystywany był podczas niektórych uroczystości religijnych. Zimą trzymano go w specjalnie ogrzewanym pomieszczeniu, gdzie był doglądany przez trzech lamów[5].

Po śmierci Bogd-chana w 1924, Rewolucyjny Rząd Ludowy Mongolii zakazał poszukiwania nowej, dziewiątej reinkarnacji dżebcundampy, a pałac stracił na znaczeniu[5]. Znaczna część obiektu została utracona: zniszczona, rozkradziona lub sprzedana na aukcji. Do tej pory z całego zespołu pałacowego pozostała jedynie centralna część. W budynku pałacu Zimowego otwarto Muzeum Narodowe w Mongolii, w 1961 roku przekształcone w Muzeum Pałacu Bogd-chana[2].

Kompleks muzealny

W skład zespołu pałacowego wchodzi oprócz samego pałacu Zimowego także kilka pawilonów i siedem świątyń oraz trzy bramy. Pierwszą bramą od strony południowej jest Brama Jampaj, drewniano-ceglana, z wizerunkiem dwóch smoków, które są symbolami władzy, siły i nietykalności. Brama Centralna, zwana inaczej Potrójną Bramą, przeznaczona była dla Bogd-chana i jego otoczenia w trakcie odbywających się tu ceremonii. Na końcu znajduje się Brama triumfalna, nazywana także Bramą Pokoju – symbol zwycięstwa i niezależności od Chin. Zbudowane zostały w latach 1912-1919 przez artystów z różnych stron Mongolii pod kierunkiem architekta Bagdżawa. Po jej bokach znajdują się wysokie maszty na flagi – na prawej wieszano flagę teokratycznego państwa mongolskiego, na lewej zaś żółtą flagę religijną.

Na terenie kompleksu znajdują się obiekty sakralne[2]:

  • Świątynia Maharadżów – mieszcząca zbiory mongolskich instrumentów muzycznych, jak również, biżuterii i kamieni szlachetnych,
  • Świątynia Apostołów (Najdan) – w niej wierni modlili się o szczęście i długowieczność dla Bogd-chana,
  • dwie mniejsze świątynie po bokach Świątyni Apostołów – w jednej znajduje się ekspozycja aplikacji, w drugiej obrazów,
  • Główna Świątynia – dawniej do tej świątyni Bogd-chan codziennie przychodził się modlić, obecnie znajduje się w niej ekspozycja rzeźb mongolskich, chińskich i tybetańskich artystów z XVIII i XIX wieku, m.in. dzieła Dzanbadzara,
  • dwie mniejsze świątynie po bokach Głównej Świątyni – w jednej z nich mieści się obecnie Wystawa Licznych Bóstw, w drugiej Biblioteka Bogd-chana. Po przekształceniu pałacu w muzeum większość książek religijnych została przeniesiona do Mongolskiej Biblioteki Państwowej.

Budynek Pałacu Zimowego, który powstał jako dar cara Rosji Mikołaja II, zbudowano w latach 1903-1905 według projektu rosyjskich architektów[3]. W pałacu tym Bogd-chan spędzał każdą zimę aż do swej śmierci w 1924. Pokoje chana i jego żony mieściły się na pierwszym piętrze, służący zaś żyli na parterze. W powstałym tu muzeum można podziwiać liczne eksponaty sztuki buddyjskiej, a także rzeczy osobiste chana i jego żony – m.in. meble, naczynia, parasole z pawich piór i żółtego jedwabiu, wspaniałe futra panter śnieżnych, palankin, klejnoty i podarunki, otrzymane niegdyś przez Bogd-chana, a także jego tron, łóżko i parę ceremonialnych butów podarowanych mu przez cara Mikołaja II[6]. W zbiorach obejrzeć można kopię Imperialnej Pieczęci Mongolii. Jest tu także kolekcja wypchanych zwierząt (z prywatnego zwierzyńca Bogd-chana), a także nieco erotycznych rycin[2]. W pałacu można także obejrzeć dwa portrety: jeden Bogd-chana, drugi zaś jego małżonki Dondogdulam. Autorem obu jest Mardzan Szaraw zwany przez Mongołów Żartownisiem[7]. Te, oraz inne jego dzieła przedstawiają z humorem i ironią sceny z życia codziennego Mongołów na przełomie XIX/XX stulecia[3].

Przy pałacu istniał warsztat artystyczny, w którym pracowało ok. 130 malarzy i rzeźbiarzy. Ich dzieła, mające swój charakterystyczny kształt, zalicza się do tzw. szkoły z Urgi („szkoła z Ich Chüree”)[5].

Kolekcja w muzeum pałacowym liczy ponad 8 000 eksponatów, w tym 72 z nich są uznane przez państwo za takie o wyjątkowym znaczeniu. Od 2002 muzeum jest poddawane ciągłym renowacjom, mającym na celu przywrócić dawny blask kompleksowi pałacowemu. W 2007 dzięki chińskiej pomocy, udało się zrekonstruować stare, zdobione bramy. Muzeum przyjmuje od 19 do 20 tysięcy turystów rocznie, z czego 70–80% stanowią obcokrajowcy[3].

Przypisy

  1. a b Polski egzonim uchwalony na 102. posiedzeniu KSNG.
  2. a b c d Ułan Bator. W: Jane Blunden: Mongolia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 258. ISBN 978-83-01-16275-7.
  3. a b c d THE BOGD KHAAN WINTER PALACE MUSEUM. www.legendtour.ru. [dostęp 2015-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-05)]. (ang.).
  4. Zsuzsa Majer, Krisztina Teleki: Monasteries and Temples of Bogdiin Khьree, Ikh Khьree or Urga, the Old Capital City of Mongolia in the First Part of the Twentieth Century. Documentation of Mongolian Monasteries. s. 36. [dostęp 2015-01-03]. (ang.).
  5. a b c Mongolia. W: praca zbiorowa: Szlak transsyberyjski. Wyd. 4. Gliwice: Bezdroża, 2012-05-17, s. 267, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-246-4947-1.
  6. Michael Kohn: Mongolia. Wyd. 4. Lonely Planet, 2005, s. 63. ISBN 1-74059-359-6.
  7. Ułan Bator. W: Małgorzata Dzieduszycka-Ziemilska: Wszyscy jesteśmy nomadami. Warszawa: Świat Książki, 2012, s. 214. ISBN 978-83-7799-775-8.

Media użyte na tej stronie

Bogd Khan Palace 21.JPG
Thrones, at the Bogd Khan Palace Museum in Ulan Bator, Mongolia.
Winter Palace Bogd Khan 149185392 4fc8b7171e b.jpg
Autor: https://www.flickr.com/photos/yeowatzup/, Licencja: CC BY 2.0
Winter Palace of Bogd Khaan, Ulan Bator, Mongolia
Winter Palace Bogd Khan 149185394 bfcc8db25b b.jpg
Autor: https://www.flickr.com/photos/yeowatzup/, Licencja: CC BY 2.0
Winter Palace of Bogd Khaan, Ulan Bator, Mongolia
Mongolia location map 2.svg
Mongolia location map v2
Bogd Khan Palace 14.JPG
Buddhist statue, in the Bogd Khan Palace Museum in Ulan Bator