Pałac Burgallera w Rzeszowie

Pałac Burgallera
Symbol zabytku nr rej. A – 334 (z 22 VIII 1968)
Ilustracja
Fasada pałacu od strony Zamkowej
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Rzeszów

Adres

Zamkowa 1

Typ budynku

pałac/willa

Styl architektoniczny

klasycyzm

Architekt

Burgaller

Kondygnacje

2 + piwnice

Rozpoczęcie budowy

1818

Ukończenie budowy

1823

Ważniejsze przebudowy

1889

Pierwszy właściciel

Burgaller

Obecny właściciel

Polskie Radio Rzeszów

Położenie na mapie Rzeszowa
Mapa konturowa Rzeszowa, blisko centrum na prawo u góry znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Burgallera”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Burgallera”
Ziemia50°02′04″N 22°00′34″E/50,034444 22,009444
Strona internetowa

Pałac Burgallera (zwany czasem willą lub domem) – zabytkowy dom wraz z ogrodem znajdujący się u zbiegu ulic Zamkowej, 3 Maja oraz alei Lubomirskich. Budynek posiada status zabytku rejestrowego, wpisanego do ewidencji w latach 60. Obecnie mieści się tu siedziba Polskiego Radia Rzeszów.

Pałac ten jest przykładem nowego trendu w budownictwie, jaki miał miejsce w Rzeszowie po I rozbiorze Polski. Nowo przybyli z Austrii architekci czy budowniczy projektowali z reguły budynki 2-piętrowe, prawie zawsze murowane. Jednym z nich najprawdopodobniej był Burgaller. Z powodu niezachowanych do dziś akt miejskich o jego postaci nie wiadomo zbyt wiele[a]. Wedle kronik parafialnych był on budowniczym. Dlatego też należy przypuszczać, że zaprojektował sam dla siebie dom w bardzo dogodnej lokalizacji. Na fragmentarycznym planie miasta (Ideal Plan des südlicher Theiles der Stadt) z 1828 roku posesja wraz z domem figuruje jako własność pani Burgallerowej i nosi nr 385. Dom powstał po parcelacji zamkowego ogrodu przy nowo powstałej ulicy. Wpisuje się on w nurt budowy tzw. "dworku pod blachą".

Budynek jest w swej formie prosty, wzniesiony na planie regularnego prostokąta. Charakteryzuje go zachowawcza skromność i dobre proporcje. Cechą charakterystyczną są staromodne sklepienia piwnic, analogiczne do tych występujących w rzeszowskich kamienicach w XVII wieku, które sugerują wcześniejszą metrykę budynku, badania jednak wykluczają taką możliwość. Willa przetrwała prawie wiek bez większych zmian, do czasu, gdy w 1910 T. Tekielski zaprojektował przewiązek do wybudowanej w 1902 roku kamienicy Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń. Generalny remont dom przeszedł w latach 80., natomiast zniszczoną przewiązkę zrekonstruowano w 2000 roku.

Uwagi

  1. dr Johann Burggaller, w drugiej dekadzie XIX wieku był adiunktem II wydziału Galizische Provinzial Baudirektion, odpowiedzialny między innymi za powstanie pierwszych budynków w Krynicy (np. Pawilon nad głównym źródłem)

Zobacz też

Bibliografia

  • Kiryk, F. (red.), Dzieje Rzeszowa t. II, Rzeszów 1998
  • Hennig, W., Ewidencja zabytków architektury, budownictwa, urbanistyki i archeologii dla miasta Rzeszowa [1]

Media użyte na tej stronie

Rzeszow location map blank.svg
Autor: PółCzłowiek-półInfobox, Licencja: ODbL
Mapa konturowa Rzeszowa(Polska)
Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Legenda dwor.svg
Symbol dworu do legendy mapy