Pałac Dernałowiczów

Pałac Dernałowiczów
Symbol zabytku nr rej. 65 z 12 lutego 1957 i 11 maja 2001
Ilustracja
Fasada pałacu
Państwo

 Polska

Miejscowość

Mińsk Mazowiecki

Adres

ul. Warszawska

Ukończenie budowy

XVII, XIX, XX wiek

Położenie na mapie Mińska Mazowieckiego
Mapa konturowa Mińska Mazowieckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac Dernałowiczów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Dernałowiczów”
Położenie na mapie powiatu mińskiego
Mapa konturowa powiatu mińskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Dernałowiczów”
Ziemia52°10′59,05″N 21°34′01,34″E/52,183069 21,567039

Pałac Dernałowiczów – zabytkowy zespół pałacowy z chronionymi elementami z XVII, XIX i XX wieku[1], w Mińsku Mazowieckim. Składa się z pałacu i parku.

Historia

Dwór ceglany z XVI w.

W XVI wieku w pobliżu miejscowości Sendomierz powstał murowany dwór z cegły o wątku gotyckim, którego pozostałości znajdują się w znacznych partiach dzisiejszego pałacu. Dwór ten miał plan wydłużonego prostokąta z być może czterema cylindrycznymi wieżami w narożach (odkryto pozostałości wieży pod alkierzem północno-wschodnim), posiadał piętro i podpiwniczenie o sklepieniach kolebkowych (zachowane do dzisiaj). Szerokość dworu odpowiadała szerokości dzisiejszego pałacu[2].

Pałac barokowy z XVII w.

Po roku 1602 Mińsk stał się własnością późniejszego wojewody podlaskiego Stanisława Warszyckiego, który przebudował dwór w barokowy pałac. Między innymi w tym czasie w miejscu wież zbudowano alkierze.

Pałac rokokowy w XVIII w.

W drugiej połowie XVIII wieki ponownie przebudowano pałac i wybudowano dwuarkadowe loggie w przyziemiu między alkierzami i ścianami szczytowymi. Z czasów tej przebudowy zachował się w sieni rokokowy kominek z piaskowca.

Pałac klasycystyczny z XIX w.

W latach 1825–1828 Stanisław Jezierski przebudował pałac w stylu klasycystycznym według projektu Henryka Marconiego. Od 1867 wokół pałacu rozwijany był park.

Po wojnie pałac niszczał, został odrestaurowany w 1980 roku i od tej pory służy za siedzibę Miejskiego Domu Kultury. Dawniej znajdowała się tu także Miejska Biblioteka Publiczna.

Właściciele

Pałac nosi nazwisko swoich ostatnich właścicieli, rodziny Dernałowiczów.

  • Stanisław Warszycki (XVII wiek, wojewoda, kasztelan) – twórca pałacu
  • Wojciech Leon Opaliński (XVIII wiek)
  • Borzęccy (1781)
  • hr. Stanisław Jezierski (1807) – przebudowa w stylu klasycystycznym
  • Doria - Dernałowiczowie (1870–1944) – utworzenie parku

W kulturze

Za to w Mińsku nie popasał. Wjechawszy na rynek ujrzał dwór tak znaczny i piękny, jakiego dotąd po drodze nie spotkał: dworzanie w szumnej barwie; pół regimentu jeno piechoty, bo na konwokację zbrojno nie jeżdżono, ale tak strojnej, że i król szwedzki strojniejszej gwardii nie miał; pełno karet pozłocistych, wozów z makatami i kobiercami dla obijania karczem po drogach, wozów z kredensem i zapasami żywności; przy tym służba cała niemal cudzoziemska, tak że mało kto się zrozumiałym językiem w tej ciżbie odezwał.

Pan Wołodyjowski Henryka Sienkiewicza, rozdział 3. Opis dotyczy raczej czasów w których pisany był utwór (Dernałowiczowie, koniec XIX wieku) niż czasów akcji (1668–1673, upadek miasta po potopie szwedzkim).

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 55 [dostęp 2015-09-16].
  2. Andrzej Grzybkowski, Henryk Siuder. Pałac w Mińsku Mazowieckim (Sendomierzu). „Rocznik Mazowiecki”. T. 9, s. 263-269, 1987. ISSN 0080-3529. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Minsk palac.jpg
Autor: Profsowa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Palace of Doria Dernałowicz Family in Mińsk Mazowiecki
Mińsk Mazowiecki location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Mińska Mazowieckiego, Polska
07M-SkateInPark.JPG
Autor: Profsowa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dirt jumper in Dernałowicz Family Park in Mińsk Mazowiecki / Dirt jumper w Parku im. Dernałowiczów w Mińsku Mazowieckim
07M-Park05.JPG
Autor: Profsowa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dernałowicz Family Park in Mińsk Mazowiecki / Park im. Dernałowiczów w Mińsku Mazowieckim
Dernałowicz Palace in Mińsk Mazowiecki 16.jpg
Autor: Profsowa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Palace in Mińsk Mazowiecki / Pałac Dernałowiczów w Mińsku Mazowieckim
07M-Skatepark.JPG
Autor: Profsowa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Skatepark in Mińsk Mazowiecki / Skatepark w Mińsku Mazowieckim
07M-Park03.JPG
Autor: Profsowa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dernałowicz Family Park in Mińsk Mazowiecki / Park im. Dernałowiczów w Mińsku Mazowieckim
Powiat miński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu mińskiego, Polska