Pałac Dernałowiczów

Pałac Dernałowiczów

nr rej. 65 z 12 lutego 1957 i 11 maja 2001
Fasada pałacu
Państwo	Polska
Miejscowość	Mińsk Mazowiecki
Adres	ul. Warszawska
Ukończenie budowy	XVII, XIX, XX wiek
Położenie na mapie Mińska Mazowieckiego Pałac Dernałowiczów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pałac Dernałowiczów
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pałac Dernałowiczów
Położenie na mapie powiatu mińskiego Pałac Dernałowiczów
52°10′59,05″N 21°34′01,34″E/52,183069 21,567039

Pałac Dernałowiczów – zabytkowy zespół pałacowy z chronionymi elementami z XVII, XIX i XX wieku^[1], w Mińsku Mazowieckim. Składa się z pałacu i parku.

Historia

Dwór ceglany z XVI w.

W XVI wieku w pobliżu miejscowości Sendomierz powstał murowany dwór z cegły o wątku gotyckim, którego pozostałości znajdują się w znacznych partiach dzisiejszego pałacu. Dwór ten miał plan wydłużonego prostokąta z być może czterema cylindrycznymi wieżami w narożach (odkryto pozostałości wieży pod alkierzem północno-wschodnim), posiadał piętro i podpiwniczenie o sklepieniach kolebkowych (zachowane do dzisiaj). Szerokość dworu odpowiadała szerokości dzisiejszego pałacu^[2].

Pałac barokowy z XVII w.

Po roku 1602 Mińsk stał się własnością późniejszego wojewody podlaskiego Stanisława Warszyckiego, który przebudował dwór w barokowy pałac. Między innymi w tym czasie w miejscu wież zbudowano alkierze.

Pałac rokokowy w XVIII w.

W drugiej połowie XVIII wieki ponownie przebudowano pałac i wybudowano dwuarkadowe loggie w przyziemiu między alkierzami i ścianami szczytowymi. Z czasów tej przebudowy zachował się w sieni rokokowy kominek z piaskowca.

Pałac klasycystyczny z XIX w.

W latach 1825–1828 Stanisław Jezierski przebudował pałac w stylu klasycystycznym według projektu Henryka Marconiego. Od 1867 wokół pałacu rozwijany był park.

Po wojnie pałac niszczał, został odrestaurowany w 1980 roku i od tej pory służy za siedzibę Miejskiego Domu Kultury. Dawniej znajdowała się tu także Miejska Biblioteka Publiczna.

Właściciele

Pałac nosi nazwisko swoich ostatnich właścicieli, rodziny Dernałowiczów.

• Stanisław Warszycki (XVII wiek, wojewoda, kasztelan) – twórca pałacu
• Wojciech Leon Opaliński (XVIII wiek)
• Borzęccy (1781)
• hr. Stanisław Jezierski (1807) – przebudowa w stylu klasycystycznym
• Doria - Dernałowiczowie (1870–1944) – utworzenie parku

W kulturze

Za to w Mińsku nie popasał. Wjechawszy na rynek ujrzał dwór tak znaczny i piękny, jakiego dotąd po drodze nie spotkał: dworzanie w szumnej barwie; pół regimentu jeno piechoty, bo na konwokację zbrojno nie jeżdżono, ale tak strojnej, że i król szwedzki strojniejszej gwardii nie miał; pełno karet pozłocistych, wozów z makatami i kobiercami dla obijania karczem po drogach, wozów z kredensem i zapasami żywności; przy tym służba cała niemal cudzoziemska, tak że mało kto się zrozumiałym językiem w tej ciżbie odezwał.

Pan Wołodyjowski Henryka Sienkiewicza, rozdział 3. Opis dotyczy raczej czasów w których pisany był utwór (Dernałowiczowie, koniec XIX wieku) niż czasów akcji (1668–1673, upadek miasta po potopie szwedzkim).

Galeria

• 

  Z drugiej strony („amfiteatr”)

• 

  W otoczeniu parku

• 

  Park

• 

  Nietypowe wykorzystanie parku – dirt jumping

• 

  Nietypowe wykorzystanie parku – skatepark

Zobacz też

• historia Mińska Mazowieckiego
• Sendomierz

Przypisy

Bibliografia

• Historia Pałacu - Miejski Dom Kultury w Mińsku Mazowieckim. 20.01.2008. [dostęp 2008-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-21)].
• Krzysztof Szczypiorski, Pałac w Mińsku Mazowieckim - studium historyczne, „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”, z. 2, 1994, s. 7-11.