Pałac Fengerów w Toruniu
![]() | |
![]() Fasada budynku | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | ul. Mostowa 14 |
Ukończenie budowy | XIV w. |
Ważniejsze przebudowy | pocz. XVI, pocz. XVII w., po 1742 r., XIX w., pocz. XX w. |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
![]() |
Pałac Fengerów w Toruniu – dawny pałac miejski w Toruniu powstały z przebudowy dwóch kamienic gotyckich. W skład zespołu historycznej zabudowy działki, na której stoi pałac, wchodzą ponadto dwie oficyny boczne oraz spichrz przy ul. Podmurnej 13.
Historia
Na miejscu obecnego budynku w średniowieczu znajdowały się dwie kamienice gotyckie, połączone prawdopodobnie na pocz. XVI w. Na pocz. XVII w. zostały one przebudowane w dwóch etapach przez ówczesnych właścicieli - rodzinę Rüdigerów. Została wówczas ukształtowana zachowana do dzisiaj zabudowa działki z budynkiem głównym od strony ul. Mostowej, dwiema oficynami - północną i południowo-wschodnią oraz spichrzem na tyłach działki, od strony wschodniej (ul. Podmurna).
W 1742 rozpoczęta została kolejna przebudowa, tym razem dla Jakuba Fengera. Fasada zyskała nowy wystrój, a we wnętrzu wprowadzono nową klatkę schodową oraz drewniane stropy z malowaną dekoracją. Autorem przebudowy był być może Jan Baptysta Cocchi[1]. Osiemnastowieczna fasada miała znaną z rysunku Steinera, rokokową fasadę o wstrzemięźliwej dekoracji, na którą składały się płyciny, pilastry i skromnie użyta ornamentyka. Wyróżniały się kute żelazne kraty w oknach parteru[2].
W XIX w. i na pocz. XX w. pałac był sukcesywnie przebudowywany i przekształcany na cele mieszkalne, handlowe oraz produkcyjne (mieściła się tu m.in. destylarnia wódki). Fasadę uproszczono być może na pocz. XX w.[3]
W 1792 roku w budynku tym urodził się Fryderyk Florian Skarbek[4], historyk, literat i ekonomista, blisko związany z rodziną Fryderyka Chopina, który mieszkał tu podczas wakacji w 1825 roku. Wizytę Fryderyka Chopina upamiętnia wmurowana w fasadę dawnego pałacu tablica wykonana według projektu Zygfryda Gardzielewskiego. Uroczyste odsłonięcie tablicy nastąpiło 12 maja 1957 roku[5].
Przypisy
- ↑ Dzieje sztuki Torunia, Toruń 2009, s. 312-313.
- ↑ Toruń i miasta ziemi chełmińskiej na rysunkach Jerzego Fryderyka Steinera z pierwszej połowy XVIII wieku (tzw. Album Steinera), red M. Biskup, Toruń 1998, s. 126, 222-223.
- ↑ Joanna Kucharzewska , Pałac Fengerów przy ul. Mostowej w Toruniu w świetle nowych badań zabytkoznawczo-konserwatorskich, „Studia i materiały z dziedzictwa kulturowego Torunia i regionu”, Raczkowski, Juliusz, red., Jakubek-Raczkowska, Monika, red., 1, Toruń: Dom Organizatora, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, 2020, DOI: 10.12775/SiMzDzKTiR_T1.2013.014 .
- ↑ Toruń – oficjalna strona miejska.
- ↑ Ziółkiewicz i Paczuski 2002 ↓, s. 23.
Bibliografia
- Joanna Kucharzewska , Pałac Fengerów przy ul. Mostowej w Toruniu w świetle nowych badań zabytkoznawczo-konserwatorskich, „Studia i materiały z dziedzictwa kulturowego Torunia i regionu”, Raczkowski, Juliusz, red., Jakubek-Raczkowska, Monika, red., 1, Toruń: Dom Organizatora, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, 2020, DOI: 10.12775/SiMzDzKTiR_T1.2013.014 .
- Antoni Ziółkiewicz, Adam Paczuski: Pomniki Torunia. Toruń: Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturalnego w Toruniu, 2002. ISBN 83-87768-85-5.
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa miasta Toruń, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Pko, Licencja: CC BY 3.0
Toruń, Mostowa 14, dawny pałac Fengerów, zbudowany 1742, przebudowany w 1833 (zabytek nr A/510)