Pałac Górków w Krakowie
nr rej. A-155 z 28 maja 1965 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°03′20,3″N 19°56′14,0″E/50,055639 19,937222 |
Pałac Górków (Pałac Prymasa Krzyckiego także Dom pod Telegrafem) – manierystyczny zabytkowy pałac znajdujący się w Krakowie przy ul. Kanonicza 24.
Pałac Górków od 2004 roku jest siedzibą Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków oraz Oddziału Ochrony Zabytków Urzędu Miasta Krakowa.
Historia
W połowie XIV w. istniały w tym miejscu pierwsze drewniane zabudowania. Około 1400 roku powstał w tym miejscu gotycki murowany dom Klemensa Moskarzewskiego. Od 1407 roku należał on do rodzin Kurozwęckich[1]. W drugiej połowie XVI wieku został przekształcony przez nich poprzez połączenie dwóch XV-wiecznych kamienic w gotycko-renesansowy pałac.
Pałac był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany.
Od 1591 roku pałac należał do krakowskiej kapituły katedralnej – był własnością sekretarza królowej Bony – prymasa Andrzeja Krzyckiego i zgodnie z jego intencją miał być rezydencją prymasów, jednak po jego śmierci rodzina spadkobiercy sprzedała pałac Andrzejowi Górce.
Rodzina Górków (stąd nazwa pałacu) ufundowała przebudowę budynku w stylu manierystycznym z krużgankami wokół dziedzińca[1].
Kolejne zmiany wystroju budynku miały miejsce w XVIII wieku, kiedy zyskał on charakter barokowo-klasycystyczny[1].
Pałac został zniszczony w czasie walk konfederacji barskiej (1768-1772). Został odbudowany przez biskupa Józefa Olechowskiego. W czasie odbudowy zamurowano krużganki i wykonano nowe polichromie. W 1806 roku budynek został przejęty przez Austriaków. Mieściły się tu koszary, biura, areszt policji, biuro telegraficzne. Wówczas zmieniono układ wnętrz i ich wystrój, a pod koniec XIX wieku zbudowano oficynę wschodnią[1].
Po 1945 roku pałac przekazano służbie zdrowia. W trakcie remontu trwającego od 1967 roku odkryto krużganki i zdemontowano belki stropowe. Ostatnie badania oraz prace konserwatorskie i remontowe konserwatorskie zakończono w 2006 roku[1].
Jaroslav Hašek
Latem 1903 roku w areszcie znajdującym się w tym budynku został osadzony, "za włóczęgostwo", Jaroslav Hašek, czeski pisarz i dziennikarz. Współcześnie informuje o tym fakcie tablica pamiątkowa, wmurowana w fasadę budynku od strony ul. Podzamcze. Została ona ufundowana i wykonana, w 2004 roku, przez firmę Matalodlew SA a jej pojektantem był Antoni Kałużny.
Przypisy
Bibliografia
- Adamczewski Jan, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1992, s. 301–303.
- Rożek M., Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006, s. 289–297;
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pałac Górków, tablica pamiątkowa Jarosława Haszka (2004 proj Antoni Kałużny), ul. Kanonicza 24 (ul. Podzamcze 4), Stare Miasto, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Pałac Górków w Krakowie przy ulicy Kanoniczej 24.