Pałac Goldstandów w Zaborowie

Pałac Goldstandów w Zaborowie
Symbol zabytku nr rej. 1118/500/62 z 23.03.1962.
Ilustracja
Pałac Goldstandów
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Zaborów

Styl architektoniczny

eklektyzm

Architekt

Franciszek Lilpop i Karol Jankowski

Rozpoczęcie budowy

1901

Ukończenie budowy

1903

Pierwszy właściciel

Leon Feliks Goldstand

Kolejni właściciele

Janina Górska, PGR, od końca XX w. w rękach prywatnych

Położenie na mapie gminy Leszno
Mapa konturowa gminy Leszno, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac Goldstandów w Zaborowie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac Goldstandów w Zaborowie”
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego
Mapa konturowa powiatu warszawskiego zachodniego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Goldstandów w Zaborowie”
Ziemia52°15′53″N 20°40′25″E/52,264722 20,673611

Pałac Goldstandów w Zaborowiepałac w Zaborowie, będący pierwotnie własnością rodziny Goldstandów.

Charakterystyka

Pałac wzniesiony został w latach 1901–1903 (w miejscu dworu Izbińskich) dla warszawskiego finansisty Leona Feliksa Goldstanda i jego żony Zofii Karnkowskiej herbu Junosza według projektu architektów Franciszka Lilpopa i Karola Jankowskiego[1]. Warszawski bankier szukał miejsca na godną siedzibę i w 1897 nabył dobra zaborowskie, sam pałac powstał w miejscu wcześniejszego dworu rodziny Izbińskich[2].

W budynku pałacu połączono przetworzone elementy stylów barokowego (mansardowe dachy, hełmy, wykroje szczytów) i klasycystycznego (portyk podtrzymujący taras pierwszego piętra, łącznik z pawilonem kuchennym), jednocześnie nawiązując do wiejskich rezydencji budowanych w Polsce w połowie XVIII w. Jest to piętrowa budowla na planie prostokąta z dwutraktowym układem pomieszczeń z sienią i dwukondygnacyjnym holem, wokół którego symetrycznie rozmieszczono pomieszczenia reprezentacyjne parteru. Pierwsze piętro i mansardy miały charakter prywatny. Pałac nakryto dachem mansardowym. Od strony południowej przylegała do pałacu oranżeria a od północy było połączenie z pawilonem kuchennym[3].

W zewnętrznym ukształtowaniu bryły pałacu podkreślono jej horyzontalny charakter za pomocą gzymsów wydzielających kondygnacje oraz boniowania pasowego ścian parteru. Boniowanie zastosowano również na narożach pierwszego piętra. Pałac posiada bogatą eklektyczną dekorację z dodatkiem secesyjnych i swojskich elementów, którymi są np. motyw grzybów borowików w obramieniach okien[3].

Spadkobierczynią majątku po śmierci Leona Goldstanda została jego córka Janina Górska, która wraz z mężem mieszkała w nim i prowadziła wzorowe gospodarstwo do roku 1939, kiedy wyjechała do Anglii[2]. W czasie okupacji stacjonowały tu wojska niemieckie, a po 1945 w pałacu urządził swoje biura miejscowy PGR (w oranżerii powstał skład nawozów). W 1968 roku pałac został przejęty przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, które w 1974 utworzyło w nim dom pracy twórczej. Po roku 1990 pałac przekazany został przez komisję likwidacyjną dzielącą dawny majątek RSW dwóm organizacjom: Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich i Stowarzyszeniu Dziennikarzy Rzeczypospolitej. Ostatecznie stał się ponownie własnością prywatną[3][4].

Pałac i otaczający go park 23 marca 1962 zostały wpisane do rejestru zabytków pod numerem 1118/500/62.

W filmie

Pałac grał rolę siedziby rodu Ponimirskich w Koborowie, w serialu Kariera Nikodema Dyzmy, rezydencję dyrektora Czabana w serialu polskim Doktor Murek , pałacu prezesowej w serialu Lalka (w odcinku „Wiejskie rozrywki”) oraz w serialu Belle Epoque[2][4][5].

Przypisy

  1. Waldemar Baraniewski, Tadeusz S. Jaroszewski: Po pałacach i dworach Mazowsza, przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1995, s. 186. ISBN 83-204-1908-5.
  2. a b c Bogacze pod samym lasem. Stuletnie pałace stoją do dziś, warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2021-04-10].
  3. a b c Tadeusz. S. Jaroszewski: Pałace w Polsce (Przewodnik). Warszawa: 2000, s. 215-220. ISBN 83-7200-585-0.
  4. a b Pałac Goldstandów w Zaborowie, www.mwfc.pl [dostęp 2021-04-10].
  5. Dworki i pałace - Pałac w Zaborowie, Kurier kampinoski [dostęp 2021-04-10].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Leszno (gmina wiejska) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Leszno, Polska
Powiat warszawski zachodni location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu warszawskiego zachodniego, Polska