Pałac Hańskich w Wierzchowni

Pałac Hańskich w Wierzchowni
	; Pałac
Państwo	Ukraina
Miejscowość	Wierzchownia
Typ budynku	Pałac
Styl architektoniczny	Empire
Inwestor	Jan Hański
Rozpoczęcie budowy	1800
Pierwszy właściciel	Jan Hański
Kolejni właściciele	Wacław Hański, Ewelina Hańska, Adam Rzewuski
	Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pałac Hańskich w Wierzchowni
	49°48′16″N 29°18′46″E/49,804444 29,312778

Pałac Hańskich w Wierzchowni – zespół pałacowy z przełomu XVIII i XIX wieku, położony w Wierzchowni w rejonie różyńskim obwodu żytomierskiego na Ukrainie.

Historia

W latach 1780—1790 Jan Hański na obszarze dzisiejszego zespołu pałacowego założył park. Później, w 1800 roku zbudowano pałac w stylu empire. Budowę zakończył syn Jana, Wacław. Wraz z pałacem zbudowano dwa skrzydła, połączone z nim przejściami podziemnymi. W jednym z nich była kuchnia, w drugim mieściła się stolarnia oraz mieszkanie zarządcy – brata Wacława, Karola Hańskiego. W pobliżu był także budynek lekarza rodzinnego, weterynarza, sadownika i agronoma^[1]. W roku 1810 nieopodal pałacu zbudowano kaplicę grobową Hańskich. Kiedyś była ona piętrowa, ale po Przewrocie Październikowym i wojnie domowej pozostał tylko parter.

Po poślubieniu w 1819 roku Eweliny Rzewuskiej Wacław Hański darował jej wieś Wierzchownię wraz z majątkiem. W 1847 do już owdowiałej Hańskiej przyjechał tutaj jej kochanek, a od roku 1850 mąż, Honoriusz Balzac, który pracował tu nad wieloma swoimi utworami. Późniejszym właścicielem Wierzchowni był brat Eweliny, gen. Adam Rzewuski. Jego majątek obejmował wsie na granicy obecnych trzech obwodów: żytomierskiego, winnickiego, kijowskiego: Bystrówka, Kryłówka(ukr.)^[2], Musijówka(ukr.)^[3], Wierzchownia^[4] w rejonie różyńskim; Borszczahówka^[5], Kuryaniec(ukr.)^[6], Kniaża^[7]^[8], Skibińce(ukr.) w rejonie pohrebyszczeńskim; Czepiżeńce(ukr.)^[9], Kapustyńce(ukr.)^[10], Mormolijówka(ukr.)^[11] w rejonie wołodarskim. Bywał tam także brat Eweliny i Adama, pisarz Henryk Rzewuski. Zubożała córka Adama sprzedała swój spadek.

Szkoła Rolnicza

W roku 1922 w dawniejszym pałacu Hańskich umiejscowiono szkołę rolniczą. Po roku stała się ona filią Kijowskiego Instytutu Rolniczego. Przyszli agronomowie oraz ich wykładowcy mieszkali w komnatach na piętrze, a na parterze były sale wykładowe. Obecnie znajduje się tam kolegium rolnicze. W czasie swojego istnienia wykształcono tutaj ponad tysiąc agronomów^[12]. W roku 1959 w 160 rocznicę urodzin Honoriusza Balzaca w pomieszczeniu technikum otwarto jego izbę pamięci, która była czynna do roku 1995. Trzydzieści lat potem pałac wyremontowano, a w roku 1995 rozszerzono obiekt do trzech pomieszczeń, które stały się Żytomierskim Obwodowym Muzeum Honoriusza Balzaka^[13].

Galeria:Pałac, kaplica, tablica