Pałac Juliusza Kindermanna w Łodzi
 nr rej. A/50 z 20 stycznia 1971[1] | |
 Budynek frontowy, 2018 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Piotrkowska 137/139 |
| Styl architektoniczny | włoski renesans |
| Architekt | |
| Ukończenie budowy | 1907 |
| Ważniejsze przebudowy | 1940–1941, 1967 |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°45′40,76″N 19°27′28,22″E/51,761322 19,457839 | |
Pałac Juliusza Kindermanna – pałac znajdujący się przy ul. Piotrkowskiej 137/139 w Łodzi[2][3].
Historia
W 1842 roku na posesji pod tym adresem znajdował się „Szynk soli” prowadzony przez Alojzego Kobera[3]. Kamienicę wzniesiono w 1907 roku dla Juliusza Kindermanna[2][3][4] (łódzkiego przemysłowca pochodzenia niemieckiego, który w 1892 roku uruchomił w tym mieście fabrykę włókienniczą; przerób bawełny[5]), według projektu wiedeńskiego architekta – Karla Seidla[3] oraz łódzkiego – Gustawa Landau-Gutentegera, którzy wzorowali się w nim na budowlach włoskiego renesansu. Inwestycję zrealizowała łódzka firma budowlana „Wende i Zarske” (Łodź, ul. J. Kilińskiego 122)[5].
W 1910 roku na tyłach działki została wzniesiona oranżeria, według projektu Lwa Lubotynowicza, powiększona po śmierci J.R. Kindermanna w 1937 roku. Rezydencja była dwukrotnie przebudowywana. W latach 1940–1941 wnętrze hallu podzielono na dwie kondygnacje, przebudowano parter, zlikwidowano wykusz w elewacji zachodniej i wprowadzono windę w oficynie. Autorami tych zmian byli Bruno Haessner i Rudolf Richter. Podczas drugiej przebudowy, w 1967 roku, w miejsce sieni przejazdowej utworzono podcienia arkadowe.
Obecnie w dawnej willi Kindermanna mają swoją siedzibę: Klub Nauczyciela[4], PAN Oddział w Łodzi, ZNP Oddział Łódzki[3], a także biuro turystyki Logostour i kawiarnia. Obok willi jest Pasaż Józewskiego, w którym znajduje się Kufer Reymonta. Początkowo w tym miejscu miała stać północna część pałacu. Obok willi Kindermanna w Pasażu Józewskiego wybudowano siedzibę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, którego budynek nawiązuje stylistyką do pałacu.
Architektura
Jest to pałac miejski, jego fasada jest częścią pierzei ulicy. Projekt domu mieszkalnego – rezydencji o funkcjach biurowo-mieszkalnych[2] i magazynowych, zakładał budowę trójkondygnacyjnego domu mieszkalnego z dwiema parterowymi stajniami. Wzniesiono tylko budynek frontowy, jedną dwupiętrową oficynę[4] i stajnię. Była to jedna z niewielu rezydencji usytuowana z dala od zabudowań fabrycznych, o funkcjach biurowych na parterze i magazynowych w zapleczu.
Elewacja frontowa jest w stylu pseudorenesansowym (nosi cechy renesansu florenckiego, rzymskiego i weneckiego[4]) z elementami baroku. Jest ona sześcioosiowa, z oknami zamkniętymi łukiem półkolistym i wysokim boniowanym parterem[6]. Całość elewacji zwieńczona jest gzymsem kordonowym, poniżej którego biegnie mozaikowy fryz z alegorycznym przedstawieniem, odnoszącym się do przemysłu i handlu[4][6]. Mozaika, która jest wyjątkowym elementem zastosowanym w dekoracjach fasady[3], pochodzi z 1909 roku[4]. Wykonała ją wenecka firma sztukatorska Antonia Salviatiego[3], według projektu Aloisa Hansa Schrama[3][4]. W asymetrycznym wykuszu znajduje się tzw. okno palladiańskie[4]. Do budynku prowadziły dwa wejścia na osiach bocznych, jedno pod balkonem do pomieszczeń biurowych parteru, drugie zaś to brama do sieni przejazdowej z wejściem głównym do klatki schodowej, prowadzącej na piętra mieszkalne.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 43 [dostęp 2011-08-22].
- ↑ a b c Leszek Skrzydło: Rody fabrykanckie. Łódź: Oficyna Bibliofilów, 1999, s. 69. ISBN 83-87522-23-6.
- ↑ a b c d e f g h Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-4-3.
- ↑ a b c d e f g h Pałac Juliusza Kindermanna. ziemialodzka.pl. [dostęp 2012-03-24].
- ↑ a b Jan Dominikowski, Nekropolia wielkoprzemysłowej Łodzi. Łódź 2004, s. 106.
- ↑ a b Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 205, ISBN 978-83-939822-4-0.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Rakoon, Licencja: CC0
Wojewódzki Sąd Administracyjny, Łódź ul. Piotrkowska 135