Pałac Mirów w Książu Wielkim

Pałac Mirów
Symbol zabytku nr rej. 115/3/57 z 24 stycznia 1957 oraz 979 z 3 lipca 1978[1]
Ilustracja
Pałac od strony zachodniej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Książ Wielki

Adres

ul. Wincentego Witosa 10
32-210 Książ Wielki

Typ budynku

Pałac

Architekt

Santi Gucci

Ukończenie budowy

1585–1595

Pierwszy właściciel

Piotr Myszkowski (biskup)

Położenie na mapie gminy Książ Wielki
Mapa konturowa gminy Książ Wielki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Mirów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Pałac Mirów”
Położenie na mapie powiatu miechowskiego
Mapa konturowa powiatu miechowskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Mirów”
Ziemia50°26′25,12″N 20°08′57,41″E/50,440311 20,149281

Pałac Mirów – rezydencja Myszkowskich zbudowana w XVI wieku w Książu Wielkim i częściowo nadbudowana w XIX wieku. Obecnie mieszcząca Zespół Szkół im. Wincentego Witosa oraz Zespół Szkół Rolniczych.

Pałac renesansowy

Pałac został zaprojektowany i zbudowany w latach 1585–1595 wg projektu włoskiego architekta Santiego Gucciego. Zleceniodawcą był biskup krakowski Piotr Myszkowski oraz jego bratanek i spadkobierca Piotr Myszkowski, pełniący w późniejszym okresie urząd kasztelana wojnickiego[2]. Pałac zbudowano na planie prostokąta z ryzalitami na osi obu elewacji i bocznymi aneksami mieszczącymi wewnątrz schody. Całe założenie, którego centralną częścią jest pałac oparto na osi wytyczonej na linii wschód-zachód, która biegła w kierunku kościoła augustianów w Książu. Obiekt pałacowy wraz z kaplicą i biblioteką znajdował się na wydłużonym prostokątnym tarasie, zakończonym parą bastionów na zachodnich narożnikach od strony miasta. Na zboczu w kierunku miasta, ukształtowano nieistniejący już geometryczny ogród z układem tarasów. Parter i I piętro zostały ozdobione jednolitą rustyką - taką samą jak na Kaplicy Myszkowskich przy kościele Dominikanów w Krakowie. Obramienia okienne dekorowane są herbem Jastrzębiec, którym posługiwali się Myszkowscy.

Od 1601 roku istniała Ordynacja Pińczowska i pałac „Na Mirowie” (nazwa wywodziła się od starszej siedziby Myszkowskich w Mirowie) pełnił funkcję jednej z jej głównych siedzib. W roku 1729 pałac po wymarciu Myszkowskich majątek przeszedł w ręce rodziny Wielopolskich.

Przebudowy w XIX wieku

Dawniej pałac był zwieńczony dachem ze szczytami, podobnymi do istniejącego do dzisiaj nad pawilonami bocznymi. W 1809 roku doszło do przebudowy na zlecenie Franciszka Wielopolskiego, którą wykonał architekt Józef Lebroni usuwając renesansowe szczyty. Na zlecenie Aleksandra Wielopolskiego w latach 1841–1846 doszło do poważnej zmiany architektonicznej polegającej na nadbudowie centralnego ryzalitu o trzecie piętro w stylu berlińskiego neogotyku[2]. Przebudowy tej dokonał m.in. architekt Karol Kremer wg projektu opracowanego przez Friedricha Augusta Stülera z Berlina[2].

Pałac był zamieszkany do 1945 r. Po 1949 r. został wyremontowany po zniszczeniach wojennych i od tego czasu jest użytkowany na cele szkolne.

Pałac jest jednym z zabytków objętych programem "Szlak Renesansu w Małopolsce", realizowanym przez Stowarzyszenie Willa Decjusza.

  • Pałac w Książu Wielkim (1).JPG
  • Wnętrze kaplicy

    Wnętrze kaplicy

  • Kaplica pałacowa

    Kaplica pałacowa


Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 98 [dostęp 2011-06-11].
  2. ↑ a b c zespół pałacowy, Książ Wielki - Zabytek.pl, zabytek.pl [dostęp 2020-02-21] (pol.).

Bibliografia

  • Madejski E, Brzezińska W., Madejska-Tkaczyk S., Madejski L., Dzieje Książa Wielkiego do 2004 r., Książ Wielki 2011
  • Madejski E., Pałac Myszkowskich w Książu Wielkim, Ochrona Zabytków, III, 1950, s. 46
  • Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, Warszawa 2016

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Pałac w Książu Wielkim (2).JPG
Autor: Kasia-s, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pałac w Książu Wielkim.
Pałac w Książu Wielkim (1).JPG
Autor: Kasia-s, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pałac w Książu Wielkim.