Pałac Oskara Schöna w Sosnowcu

Pałac Oskara Schöna

nr rej. 1370/88 10 kwietnia 1988
Pałac od strony wschodniej
Państwo	Polska
Miejscowość	Sosnowiec
Adres	1 Maja 19
Styl architektoniczny	eklektyzm
Architekt	nieznany
Ukończenie budowy	1903
Pierwszy właściciel	Oskar Schön
Położenie na mapie Sosnowca Pałac Oskara Schöna
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pałac Oskara Schöna
Położenie na mapie województwa śląskiego Pałac Oskara Schöna
50°16′22,541″N 19°08′20,677″E/50,272928 19,139077

Nowy Pałac Schöna w Sosnowcu, Pałac Oskara Schöna – jedna z dwóch rezydencji rodu Schönów, zlokalizowana na złączeniu obecnie dzielnic, a w czasach powstawania, osad: Ostra-Górka i Sielec, na lewym brzegu Czarnej Przemszy.

Architektura

Jako jedyny wśród pałaców sosnowieckich usytuowany jest w śródmieściu (ul. 1 Maja 19). Nad eklektycznym budynkiem pałacu, góruje charakterystyczna neogotycka wieża w stylu gotyku angielskiego. Także większość bryły budynku posiada cechy neogotyckie^[1], ale w stylistyce można dostrzec także elementy stylu: neoromańskiego, neorenesansowego, neobarokowego i secesyjnego.^[2] Pałac w swej części północno - wschodniej posiadał przeszkloną oranżerię. W trakcie remontów i adaptacji pałacu na potrzeby sądownictwa oranżeria została przykryta dachem i przerobioną na pomieszczenia biurowe.

Wnętrze pałacu charakteryzuje bogactwo elementów zdobniczych, typowych dla epoki. Centralną częścią wnętrza pałacu jest hall i okazała klatka schodowa prowadząca na I piętro. Najwspanialej prezentuje się dwukondygnacyjna sala balowa z wystrojem wnętrza stylowo opierającym się na wzorach z połowy XVIII wieku. Romantyczności wnętrz rezydencji Schonów miały dodawać ukryte w ścianach kręte schody i tajemne przejścia.

Początkowo, od południa i wschodu otoczony był rozległym parkiem i skałami^[1][3]. Po przebudowie centrum, po II wojnie światowej, park pozostał w szczątkowej formie i dziś jest to teren leśny, przyległy do brzegów rzeki^[3].

Wpisany wraz z otaczającym go ogrodem do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 1370/88 z 10.02.1988 r.

Historia

Wzniesiony w latach 1900 - 1903^[1] w stylu eklektycznym, na zlecenie Oskara Schöna. Budowla została zbudowana na działce, kupionej w 1885 r. przez rodzinę Schönów, od hrabiego Mortimer-Tschirschky'ego^[2], nad rzeką Czarną Przemszą. Pierwotny właściciel zginął podczas rewolucji w 1905 r. W pałacu zamieszkali Franz i Emma Schön.^[4]

W czasie I powstania śląskiego, w 1919 r. w budynku pałacu była siedziba dowództwa powstania z siedzibą dowództwa obrony plebiscytu, przygotowującego III powstanie śląskie w 1921 r^[4].

Pożar przędzalni w 1907 oraz I wojna światowa przyczyniły się do pogorszenia sytuacji finansowej rodziny, przez co pałac został wydzierżawiony na potrzeby sądu. W 1923 r. budowla została zaadaptowana na potrzeby sądu, W okresie okupacji niemieckiej, mieścił się w nim Deutsches Haus. Od 1945 r. pełni ponownie funkcję siedziby sądu.

Galeria

Zobacz też

• Pałac Oskara Schöna w Sosnowcu w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego
• Pałac Schöna na Środuli

Przypisy