Pałac Prymasowski w Warszawie

Pałac Prymasowski
Symbol zabytku nr rej. 520 z 1.07.1965
Ilustracja
Widok na pałac od strony ul.Senatorskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Senatorska 13/15
00-075 Warszawa

Pierwszy właściciel

Wojciech Baranowski

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Prymasowski”
52°14′43,28″N 21°00′44,38″E/52,245356 21,012329

Pałac Prymasowskipałac znajdujący się przy ul. Senatorskiej 13/15 w Warszawie.

Historia

Pałac w 1899

Budowa pałacu rozpoczęła się pod koniec XVI wieku z inicjatywy biskupa płockiego Wojciecha Baranowskiego. Gdy został prymasem przekazał pałac kapitule gnieźnieńskiej w roku 1610.

Pałac został zrujnowany w latach najazdu szwedzkiego[1]. Do jego odbudowy zatrudniono Józefa Fontanę. Po raz kolejny spustoszony przez Sasów, Wołochów i Kozaków w 1704. Odbudował go ze zniszczeń prymas Stanisław Szembek.

Do roku 1795 wnętrza pałacu pełniły funkcję mieszkań prymasów. W tym czasie był kilkakrotnie rozbudowywany. Pod koniec XVII wieku rozbudową pałacu zajął się Tylman z Gameren. Natomiast w pierwszej połowie XVIII wieku przebudowano pałac w stylu rokokowym na rezydencję prymasa Adama Ignacego Komorowskiego.

W listopadzie 1767 w pałacu odbywały się posiedzenia delegacji wyłonionej przez Sejm Repninowski do traktowania z posłem rosyjskim Nikołajem Repninem w sprawie równouprawnienia innowierców[2].

W latach 1777–1783 Antoni Kazimierz Ostrowski podjął generalną przebudowę pałacu. Architektem za nią odpowiedzialnym był Efraim Szreger; ukończył ją Michał Jerzy Poniatowski w stylu klasycystycznym. Korpus główny został wtedy wzbogacony o skrzydła boczne z pawilonami, ryzalit korpusu zyskał zaś czterokolumnowy portyk. Architektami wnętrz pałacu byli Jan Chrystian Kamsetzer i Szymon Bogumił Zug.

Po trzecim rozbiorze pałac przeznaczony był na różne cele. Mieściła się w nim m.in. Kamera Warszawska i Komisja Rządowa Wojny.

W dwudziestoleciu międzywojennym pałac po remoncie stał się siedzibą Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych[3]. Nad wejściem umieszczono napis MINISTERIUM ROLNICTWA[4].

Pałac został spalony podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939[5]. Po wojnie zniszczenia budynku oszacowano na ok. 60%[6]. Pałac został odbudowany w latach 1949–1950 i stał się siedzibą Centralnego Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków[7].

W 1965 w Sali Kolumnowej pałacu wystawiono trumnę ze zwłokami Marii Dąbrowskiej[8]. W 1976 na skwerze przed pałacem odsłonięto pomnik Stanisława Staszica[9] (przeniesiony po 2007 na teren kampusu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego na Ursynowie)[10].

Przez wiele lat był oddziałem urzędu stanu cywilnego. Obecnie właścicielem obiektu jest spółka ZPR Media. W kwietniu 2016 w pałacu otwarto butikowy hotel Bellotto[11].

Na skwerze przed pałacem rośnie wiąz szypułkowy będący pomnikiem przyrody[12].

Zobacz też

Przypisy

  1. Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 64.
  2. Aleksander Kraushar, Książę Repnin i Polska, Warszawa 1900 t. II, s. 127.
  3. Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łódź: Księży Młyn, 2009, s. 16. ISBN 978-83-61253-51-8.
  4. Jerzy S. Majewski: Warszawa na starych pocztówkach. Warszawa: Agora, 2013, s. 104. ISBN 978-83-268-1238-5.
  5. Alfred Lauterbach. Zniszczenie i odbudowa Warszawy zabytkowej. „Kronika Warszawy”. 4(8), s. 58, 1971. 
  6. Karol Małcużyński, Wacław Wojnacki: Zwiedzamy nową Warszawę. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1950, s. 86.
  7. Tadeusz Podgórski: Zwiedzamy Warszawę. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956, s. 103.
  8. Teresa Dąbrowska: Warszawa literacka lat międzywojennych. Warszawa: Bellona, 2014, s. 21. ISBN 978-83-11-13068-5.
  9. Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj“, s. 81. ISBN 83-7005-211-8.
  10. SGGW w hołdzie Stanisławowi Staszicowi. W: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie [on-line]. [dostęp 2021-08-29].
  11. Tomasz Urzykowski. Pałac Prymasowski stał się hotelem. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 15 czerwca 2016. 
  12. Pomniki przyrody na terenie m.st. Warszawy. Pomniki przyrody na terenie dzielnicy Śródmieście. W: Urząd m.st. Warszawy [on-line]. bip.warszawa.pl. [dostęp 2020-05-15].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Pałac Prymasowski w Warszawie.jpg
Autor: Doronenko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pałac Prymasowski w Warszawie
Legenda dwor.svg
Symbol dworu do legendy mapy