Pałac Rheinbabenów
 nr rej. A/1661/95 z 20 czerwca 1995 roku[1] | |
 Pałac Rheinbabenów od strony Parku Górnik (z lewej strony oranżeria) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Ukończenie budowy | 1836 lub 1870[a] |
| Ważniejsze przebudowy | 1906/1907 |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele | Schwellengröbel, Rheinbaben |
| Obecny właściciel | gmina Siemianowice Śląskie |
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°19′03,1″N 19°00′14,4″E/50,317528 19,004000 | |
Pałac Rheinbabenów (pot. Zameczek[2], niem. Schloss Michalkowitz[3]) – pałac z 1836 bądź 1870 roku[a], przebudowany w 1906/1907 roku (dobudowano wówczas oranżerię), w Siemianowicach Śląskich-Michałkowicach, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Historia
Pierwotny dwór w Michałkowicach był własnością rodu Mieroszewskich. Został zbudowany z drewna, z wyjątkiem murowanych fundamentów, jednak od XVI wieku był on wzmacniany poprzez budowanie murowanych pięter o kształtach kwadratu lub prostokąta, dobudowywanie parkanu oraz wieży wznoszącej się nad wrotami. W 1741 roku ostatni przedstawiciel rodu Mieroszewskich – Jan Krzysztof wydał swoją córkę za niemieckiego podporucznika z rodu Schwellengröbel. Michałkowice przeszły pod władanie rodu Schwellengröbel, a następnie Rheinbabenów.
Ród Rheinbabenów wzniósł pałac w 1836[4] bądź 1870 r.[5][a]
W 1892 roku pałac nabył Hugo zu Hohenlohe-Öhringen[6]. Budynek został przebudowany w 1906[7] lub 1907 roku[1] – dodano oranżerię, którą zaprojektował Louis Dame[7].
Po II wojnie światowej właścicielem Zameczku stała się Kopalnia Węgla Kamiennego Michał, która przekształciła go w Zakładowy Dom Kultury. Następnie pałac podlegał kopalni węgla kamiennego Siemianowice[7]. W 1986 roku obiekt przeszedł remont generalny[7]. Od 2009 roku obiekt należy do gminy Siemianowice Śląskie[2], która walczyła kilkanaście lat ze spółką węglową na drodze sądowej o prawo własności do tego obiektu[8]
Od stycznia 2016 roku XIX-wieczny pałac stał się oddziałem Siemianowickiego Centrum Kultury[2]. W budynku mieści się sala lustrzana na 130 osób, oranżeria oraz kilka mniejszych pomieszczeń, w których znajdują się pracownie artystyczne. Głównym zadaniem placówki jest organizowanie i popularyzowanie zajęć dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych w sekcjach artystycznych, edukacyjnych i sportowych we wszystkich obiektach SCK. W pałacu odbywają się koncerty, konferencje oraz imprezy kulturalne i okolicznościowe.
W latach 2017–2018 przeprowadzono pierwszy etap rewitalizacji obiektu, który został sfinansowany z budżetu miasta[2]. W ramach prac m.in. odnowiono elewację, wymieniono pokrycie dachowe oraz stolarkę okienną[2].
Architektura
Parterowy pałac został wzniesiony na planie prostokąta z cegły, elewacje zostały otynkowane[7]. W centrum budynku znajduje się dwukondygnacyjny ryzalit, z boku ryzalit o trzech kondygnacjach, całość została nakryta dachami dwuspadowymi[7]. Nad głównym wejściem umieszczono arabeskowe zadaszenie z żeliwa[7]. Przed elewacją od strony parku znajduje się poprzedzony schodami taras[7].
We wnętrzach znajduje się m.in. sala kominkowa oraz sala balowa połączona z oranżerią[7].
Pałac jest otoczony przez rozległy park[7], obecnie miejski park Górnik, w którym znajduje się m.in. neogotycki dom leśniczego i ogrodnika.
Uwagi
- ↑ a b c M. Wądołowski w swojej książce „Michałkowice - wieś i dwór na przestrzeni dziejów” (wyd. Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie, s. 65), powołując się na księgę rodzinną rodu Rheinbabenów, podaje rok 1836 jako rok budowy Pałacu. W rejestrze zabytków Narodowy Instytut Dziedzictwa podaje jednak rok 1870
Przypisy
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 111 [dostęp 2018-11-01].
- ↑ a b c d e JRP: Pałac Rheinbabenów w Siemianowicach Śląskich jak nowy. [w:] Portal Samorządowy [on-line]. PTWP-ONLINE Sp. z o.o., 2018-08-03. [dostęp 2018-11-01].
- ↑ E. Strokosz: Relacja ze spotkania w Pałacu Rheinbabenów oraz Parku Tradycji w Michałkowicach. Akademicki Klub Turystyczny Gronie im. Janusza Kalinowskiego w Katowicach, 2016-07-17. [dostęp 2018-11-01].
- ↑ Marcin Wądołowski: Michałkowice - wieś i dwór na przestrzeni wieków. Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie, 2017, s. 65.
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych woj. śląskiego. s. 115. [dostęp 2019-03-19].
- ↑ Pałacyk w Siemianowicach Śląskich Michałkowicach. Śląska Organizacja Turystyczna. [dostęp 2018-02-04].
- ↑ a b c d e f g h i j Damian Dąbrowski: Siemianowice Śląskie Michałkowice. [w:] Pałace Śląska [on-line]. 2010-05. [dostęp 2018-11-01].
- ↑ Anna Malinowska: Miasto kilkanaście lat sądziło się z kopalnią o zameczek. W końcu wygrało i zabytek znów zachwyca. [w:] wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 2018-08-03. [dostęp 2018-11-01].
Bibliografia
- Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków: Rejestr zabytków w Siemianowicach Śląskich. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
- Urząd Miasta Siemianowice Śląskie: Uchwała nr 36/2011 z dnia 24 lutego 2011 r. w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Zabytków dla Siemianowic Śląskich (pol.) www.bip.msiemianowicesl.finn.pl [dostęp 2020-10-13]
- M. Wądołowski, Michałkowice - wieś i dwór na przestrzeni dziejów, Wyd. Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie", Chorzów 2017.
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2020-10-13].
| Bud. użyteczności publicznej |
|
|---|---|
| Kamienice i wille |
|
| Kościoły i cmentarze |
|
| Zespoły pałacowo-parkowe | |
| Parki |
|
| Inne |
|
| Gminna ewidencja zabytków |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Historical coat of arms of Upper Silesia (Oberschlesien). The region is now in Poland and there exists the voivodship of Silesia, but it has different borders.
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pałac Rheibabenów w Siemianowicach Śląskich, z lewej pałacowa oranżeria.
Symbol dworu do legendy mapy
Zameczek w Michałkowicach (dzielnica Siemianowic)
Autor: