Pałac Sapiehów w Wieleniu

Pałac Sapiehów w Wieleniu
Symbol zabytku nr rej. 138/5/A z 4.05.1964[1]
Ilustracja
(c) pl, CC BY-SA 3.0

Pałac Sapiehów w Wieleniu
Państwo Polska
Województwo wielkopolskie
MiejscowośćWieleń
AdresAleja Zamkowa, 64-730 Wieleń
Typ budynkupałac
Styl architektonicznybarok
ArchitektKarol Martin Frantz
InwestorPiotr Sapieha
Kondygnacje3
Zniszczono1945
Położenie na mapie Wielenia
Mapa konturowa Wielenia, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego
Mapa konturowa powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Położenie na mapie gminy Wieleń
Mapa konturowa gminy Wieleń, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Ziemia52°54′07″N 16°10′37″E/52,901944 16,176944

Pałac Sapiehów w Wieleniu – zabytkowy pałac, położony w Wieleniu, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w województwie wielkopolskim.

Barokowy pałac w Wieleniu stanął prawdopodobnie w miejscu obronnego, średniowiecznego zamku. Został wzniesiony przez ówczesnego właściciela dóbr wieleńskich, wojewodę smoleńskiego, Piotra Sapiehę, ożenionego z Joanną Sułkowską. Architektem pałacu był Karol Marcin Frantz, nadworny architekt rodziny Sułkowskich. W założeniu miała to być rezydencja czworoboczna, czteroskrzydłowa, z dziedzińcem wewnętrznym. Budowa pałacu nie została jednak ukończona w całości. Udało się wybudować dwa skrzydła, południowe i zachodnie, oraz częściowo północne i wschodnie, które zostały rozebrane jeszcze w XVIII wieku. Za czasów Piotra Sapiehy zaprojektowano również park z alejami ozdobionymi kamiennymi rzeźbami.

Pałac w Wieleniu w 2. poł. XIX w. , z teki Aleksandra Dunckera

Pod koniec XVIII wieku pałac przeszedł w ręce Fryderyka von Blankensee. Kolejnym właścicielem dóbr, w latach 1855–1945, była rodzina von Schulenberg. Pod koniec II wojny światowej pałac został spalony i przez lata popadał w ruinę, mimo to elewacja zachowała się w dobrym stanie. Pilastry, wsparte na boniowanym cokole, sięgają fryzu i gzymsu, a trójkątny naczółek z herbem von Schulenbergów, wieńczy trójosiowy ryzalit elewacji frontowej.

Do zespołu pałacowego należy budynek bramny, oficyna z 1885 r., oranżeria, dom ogrodnika, zabytkowy cmentarz z kaplicą-mauzoleum rodziny von Blankensee i von Schulenberg oraz park[2]. Po II wojnie światowej drzewostan parku uległ zniszczeniu. Pierwotnie rosły w nim rodzime gatunki drzew, takie jak: platan klonolistny, klon, buk, dąb, olcha, lipa.

W zadrzewieniu parku znalazły się również: czeremcha, kasztanowiec drobnokwiatowy, daglezja, suchodrzew tatarski.

Park zdobiły także obrośnięte winoroślą pergole oraz aleje: lipowa, brzozowa i świerkowa.

Przypisy

  1. Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie. 2020-09-30.
  2. Zabytki w mieście i gminie Wieleń. Serwis informacyjny miasta i gminy Wieleń. [dostęp 2012-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-15)].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Powiat czarnkowsko-trzcianecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego, Polska
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda dwor.svg
Symbol dworu do legendy mapy
Wieleń (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Wieleń, Polska
Wieleń location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wielenia, Polska
Wieleń 269-50.jpg
(c) pl, CC BY-SA 3.0
Wieleń, al. Zamkowa - zespół pałacowy z XVIII, XVIII/XIX w.: pałac Sapiehów (zabytek nr 135/5/A)