Pałac Schaffgotschów w Cieplicach

Pałac Schaffgotschów w Cieplicach
Symbol zabytku nr rej. A/4950/229 z 31 maja 1950
Ilustracja
Widok od południa, od strony Parku Zdrojowego
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Cieplice Śląskie-Zdrój

Adres

pl. Piastowski 25/27[1]

Styl architektoniczny

barokowy z formami wczesnoklasycystycznymi[2]

Architekt

Johann Georg Rudolf

Kondygnacje

3

Rozpoczęcie budowy

1784

Ukończenie budowy

1809

Pierwszy właściciel

Johann Nepomucen Schaffgotsch

Położenie na mapie Jeleniej Góry
Mapa konturowa Jeleniej Góry, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Schaffgotschów w Cieplicach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Schaffgotschów w Cieplicach”
Ziemia50°51′54″N 15°40′55″E/50,865000 15,681944
Fragment północnej fasady

Pałac Schaffgotschów – pałac położony w centrum uzdrowiska Cieplice-Zdrój, pomiędzy Placem Piastowskim a Parkiem Zdrojowym, w Jeleniej Górze, województwie dolnośląskim.

Historia

Pałac na litografii Alexandra Dunckera

Monumentalną rezydencję (fasada posiada długość 81 metrów) wzniósł książę Johann Nepomucen Schaffgotsch w miejscu renesansowego dworu i domu gościnnego[3]. Pałac wzniesiono w latach 1784-1809 z wykorzystaniem reliktów obu budynków, które pozostały po pożarze z roku 1777[3]. Rezydencja reprezentuje styl dojrzałego baroku w połączeniu z formami wczesnoklasycystycznymi[3]. Autorem projektu jest Johann Georg Rudolf, którego zatrudniono w dobrach Schaffgotschów oraz majątku cystersów krzeszowskich[3]. Dekoracje fasady wykonał Augustin Wagner i kamieniarz Johann Pausenberger. Wnętrza dekorowali w stylu empire, w latach 1789-1809, malarz Anton Paetz i sztukator Johan Joseph Echtler[3]. W latach 1865-1866 przebudowano wnętrza w duchu historyzmu[3]. W latach 1949-1951 przeprowadzono remont pałacu[3]. Od roku 1975 w pałacowym budynku znajduje się filia Politechniki Wrocławskiej[4].

Opis obiektu

Murowany budynek pałacowy zrealizowano jako trójskrzydłowe założenie, zwrócone wydłużoną fasadą do placu, zaś skrzydłami ku ogrodowi[3]. Trójkondygnacyjna bryła budynku pałacowego nakryto wysokim, czterospadowym dachem z lukarnami i wysokimi kominami. Wydłużona 21-osiowa elewacja frontowa pałacu ozdobiono dwoma trzyosiowymi ryzalitami pozornymi zawierającymi portale oraz ujmującymi siedem środkowych osi okiennych. Wieńczące ryzality półkoliste kartusze wypełniono herbem Schaffgotsch, ujęte po bokach attykami ze spoczywającymi na nich kobiecymi posągami oraz zwieńczono wazami[3]. Wnętrza, przebudowywane, zachowały wiele oryginalnej bogatej dekoracji. Parter posiada sklepienia, wyższe kondygnacje kryte są stropami fasetowymi[3]. W kilku salach piętra zachowały się stylowe urządzenia klasycystyczne (posadzki, obicia ścian, plafony, boazerie itp.). Na szczególną uwagę zasługuję m.in. dwukondygnacyjna sala balowa (obecna aula), zaprojektowana przez mistrza Kurza z Kowar[3]. Jej ściany i sufit bogato ozdobiono sztukaterią, intarsjowaną mozaikę podłogową, dwa klasycystyczne piece, kryształowy żyrandol oraz lustra[3]. Ściany zdobią medaliony przedstawiające personifikacje antycznych bogiń. W sali Niebieskiej i Lustrzanej zachowały się piece i meble z epoki, parkiety i sztukaterie[5]. Obecny sekretariat to dawny gabinet Schaffgotschów.

Zobacz też

Przypisy

  1. Dane adresowe pałacu. [dostęp 2013-04-06].
  2. Historia pałacu Schaffgotschów. [dostęp 2013-04-06].
  3. a b c d e f g h i j k l Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 58-63. ISBN 978-83-89102-63-8.
  4. Gaworski Marek - "Najpiękniejsze zamki, pałace Śląska i pogranicza polsko-czeskiego" Wydawca - Matiang (Strzelce Opolskie 2012) Strona - 40 ISBN 978-83-932293-6-9
  5. Pałac Schaffgotschów w Cieplicach. [dostęp 2013-04-06].

Bibliografia

  • Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.
  • Wojciech Kapałczyński, Piotr Napierała: Zamki, pałace i dwory Kotliny Jeleniogórskiej. Wrocław: Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, 2005, s. 15-17. ISBN 83-92292-21-9.
  • Zabytki sztuki w Polsce : Śląsk. Warszawa: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2006., 2005, s. 360. ISBN 83-92290-61-5.Sprawdź autora:1.
  • Marek Gaworski - "Najpiękniejsze zamki i pałace Śląska i pogranicza polsko-czeskiego", Matiang, Strzelce Opolskie 2012, ISBN 978-83-932293-6-9

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Legenda dwor.svg
Symbol dworu do legendy mapy
Pomnik Historii logo.svg
Logo Pomników Historii Polski
Jelenia Góra location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Jelenia Góra, Poland
Ta mapa of Jelenia Góra została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Chojnik1.jpg
Zamek Chojnik - litografia z poczatku XIX wieku
Cieplice Pałac Schaffgotschów1.jpg
Autor: Platanacero, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cieplice Śląskie-Zdrój, dawny pałac Schaffgotschów, obecnie siedziba filii Politechniki Wrocławskiej.
Pałac w Cieplicach (cropped).jpg
Pałac w Cieplicach, litografia barwna ; 15x19,8 cm
PałacSchaffgotschów-WidokOdPołudnia-CiepliceŚląskie-Zdrój-POL, Jelenia Góra.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Pałac Schaffgotschów w Cieplicach Śląskich-Zdroju, w Jeleniej Górze. Widok od południa, od strony Parku Zdrojowego.