Pałac Sułkowskich w Lesznie

Pałac Sułkowskich

nr rej. 92/20 z 20.01.1953
Elewacja od strony Placu T. Kościuszki
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miejscowość	Leszno
Adres	Plac T. Kościuszki 4 64-100 Leszno
Typ budynku	Pałac
Architekt	Karol Marcin Frantz
Ukończenie budowy	po 1565
Ważniejsze przebudowy	1656, 1707, 1760, 1882
Położenie na mapie Leszna Pałac Sułkowskich
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pałac Sułkowskich
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Pałac Sułkowskich
51°50′48″N 16°34′37″E/51,846667 16,576944

Pałac Sułkowskich w Lesznie – pałac wybudowany w II połowie XVI wieku w Lesznie.

Historia

Prawdopodobnie pierwszą rezydencję rodzina Leszczyńskich wzniosła w miejscu obecnego parku rosnącego przed pałacem. Znajdowała się ona w miejscu obecnego stawu i była wieżą mieszkalną. Około 1565 Rafał V Leszczyński rozpoczął budowę renesansowego pałacu, który powstał w obecnej lokalizacji. Przypominał zamek z arkadowym dziedzińcem, a w narożach znajdowały się cztery alkierzowe baszty. Jego wygląd opisano w wierszu Samuela Twardowskiego „Pałac Leszczyńskich”.

Przed budowlą znajdował się rozległy ozdobny ogród, który w swoich pismach wspominał Jan Ámos Komenský. Po pożarze w 1656 został odbudowany według projektu Pompeo Ferrariego, opisał go biskup Paweł Franciszek Sapieha w Diariuszu, w 1707 budynek ponownie spłonął. W obecnej postaci pałac powstał z polecenia Aleksandra Józefa Sułkowskiego odbudową i przebudową pałacu w latach 1750–1760 zajmował się Karol Marcin Frantz, po nim w latach 1770–1780 przebudową wnętrz kierował Ignacy Graff. Pałac utracił rolę rezydencjalną na rzecz zamku w Rydzynie. W 1813 ulokowano tu lazaret dla wojska rosyjskiego, trzydzieści lat później August Antoni Sułkowski sprzedał założenie pałacowe pruskiemu skarbowi państwa. Od 1845 do 1882 mieściło się tutaj Królewsko-Pruskie Gimnazjum, a następnie wnętrza zostały przebudowane na potrzeby sądu okręgowego i obwodowego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości budynki nadal pełniły funkcje sądownicze, po II wojnie światowej gmach zajęło Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. Podczas reformy administracyjnej powstało województwo leszczyńskie, w pałacu ulokowano Urząd Wojewódzki, który znajdował się tu do 1998. Po kolejnej zmianie administracyjnej Leszno przestało pełnić funkcję miasta wojewódzkiego, a w pałacu znalazł się Oddział Zamiejscowy Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu.

Architektura

Pałac jest budowlą barokową założoną na planie wydłużonego prostokąta z 7-osiowym ryzalitem pośrodku, całość nakryta jest czterospadowym dachem. Elewacja 25-osiowa, otwory okienne są prostokątne otoczone opaskami, które dodano w 1884. Wnętrza są dwutaktowe, w korytarzach sklepienia typu kolebkowego, w północnej części parteru żaglaste. Na osi przyziemia znajduje się przedzielony ścianami na trzy części westybul. Na piętrze zachował się do czasów obecnych salon z dekoracją w stylu rokoko o motywach z epoki Ludwika XVI, która powstała podczas przebudowy wnętrz prowadzonej przez Ignacego Graffa w latach 1770–1780. Ściany zdobią podzielone płycinowo boazerie, w płycinach tych znajdują się zawieszone na wstążkach emblematy muzyczne.

Obecne przeznaczenie

• filia Urzędu Wojewódzkiego;
• Starostwo Powiatowe;
• Oddział Wojewódzki NFZ.

Bibliografia

• Bogdan Zgodziński „Leszno i okolice” Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1978 s. 45;
• Bogdan Zgodziński „Województwo leszczyńskie” Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1981 s. 46;
• Kazimierz Szalewski „Leszno i okolice” Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1983 ISBN 83-217-2348-9 s. 33–34;
• Leszno – plan miasta Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych Warszawa-Wrocław 1985;
• Bogdan Zgodziński „Województwo leszczyńskie” Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989 ISBN 83-01-07676-3 s. 125–126;
• Zdzisław Moliński „Przewodnik po Lesznie i okolicy” Dom Wydawniczy OFFICINA na zlecenie Urzędu Miasta w Lesznie, Leszno 1999 ISBN 83-87784-45-1 s. 57;

Linki zewnętrzne

• Sułkowskich Leszczyńskie po królewsku, UM Leszno. leszno.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-16)].
• Pałac w Lesznie, Region Wielkopolska