Pałac Tyszkiewiczów w Kretyndze

Pałac Tyszkiewczów
Ilustracja
Państwo Litwa
MiejscowośćKretynga
Rozpoczęcie budowyXIX wiek
Ważniejsze przebudowy1875
Położenie na mapie Litwy
Ziemia55°54′00″N 21°14′55″E/55,900000 21,248611

Pałac Tyszkiewiczów w Kretyndze – pałac należący do rodziny Tyszkiewiczów zbudowany w 1875, obecnie Muzeum Etnograficzno-Krajoznawcze w Kretyndze.

Historia

Pałac zbudował w 1875 nowy właściciel należącej wcześniej do Zubowów Kretyngi hr. Józef Tyszkiewicz, przebudowując dwa istniejące dotąd budynki. W czasie I wojny światowej częściowo zniszczony zachował swój charakter w międzywojennej Litwie. Rezydował w nim potomek Józefa Tyszkiewicza Aleksander Tyszkiewicz (1864-1945) wywieziony po aneksji Litwy w 1940 przez władze radzieckie na Sybir. Pałac jest budowlą zbudowaną na planie prostokąta z niskim portykiem od frontu. Łączy się z nim zbudowana z trzech kondygnacji oranżeria[1] – Józef Tyszkiewicz urządził w niej słynny ogród zimowy obejmujący m.in. połączone kanałami sadzawki, groty i wodospad. W 1940 władze Litewskiej SRR umieściły w oranżerii kasyno, później mieściła ona m.in. halę sportową. Sam pałac został zamieniony na szkołę rolniczą. Niegdyś w budynku znajdowała się obszerna kolekcja dzieł sztuki zgromadzonych przez Tyszkiewiczów, obecnie jej część można obejrzeć w muzeum. W latach 80. przeprowadzono gruntowną renowację pałacu urządzając w nim muzeum. Do stanu użytkowania przywrócono również oranżerię z jej ogrodem zimowym – obecnie można w niej podziwiać ponad 130 gatunków roślin. Już w niepodległej Litwie w pałacu powstała restauracja "U Hrabiego". Kretynżski pałac otoczony jest parkiem krajobrazowym zaprojektowanym w XIX wieku przez ogrodnika z Austrii Hajduka. Pierwotnie obejmował on 300 ha powierzchni. Rosną w nim trzy dęby, które według legendy mają pochodzić z czasów hetmana Chodkiewicza.

Przypisy

  1. Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, (II cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1928, s. 154.

Bibliografia

  • Mieczysław Jackiewicz, Litwa podróż sentymentalna, Warszawa: Ex Libris Galeria Polskiej Książki, 2006, ISBN 83-89913-79-8, OCLC 69275428.

Media użyte na tej stronie

Kretinga palace.jpg
Autor: Wojsyl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Chodkiewicz palace in Kretinga, Lithuania. Today a museum.