Pałac w Brynku
 nr rej. 658/66 z 28 maja 1966[1] | |
 Południowo-zachodnia elewacja pałacu (2019) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Park 5[2] |
| Typ budynku | pałac |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy | 1829 |
| Pierwszy właściciel | Bernard von Rosenthal |
| Kolejni właściciele | rodzina Henckel von Donnersmarck (1904–1939) |
Plan budynku | |
Położenie na mapie gminy Tworóg  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
 50°30′54,07″N 18°44′18,71″E/50,515019 18,738531 | |
Pałac w Brynku – pałac z XIX wieku w Brynku w powiecie tarnogórskim, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego jako część zespołu pałacowego, który obejmuje także park z ogrodem botanicznym[1].
Historia
Pałac wraz z całym przynależącym do niego zespołem parkowym i ogrodem botanicznym zbudowany został w 1829 roku przez Bernarda von Rosenthala z Wrocławia dla księcia Adolfa zu Hohenlohe-Ingelfingen[3]. W roku 1872 rozbudowany został o skrzydła.
W 1904 r. pałac wraz z okolicznymi dobrami kupił hrabia Hugo II Henckel von Donnersmarck z Siemianowic. Ostatnia przebudowa miała miejsce w roku 1905 według projektu architekta z Wrocławia Karla Grossera, w stylu eklektycznym.
Obecnie w budynku pałacu mieści się internat Zespołu Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego.
Pałac
Pałac przebudowany w stylu eklektycznym, dwupiętrowy, z tarasem z kamienną balustradą i loggią od południa. Nad portykiem znajdują się dwie jońskie kolumny. Boki korpusu flankują dwie wieże z cebulastymi hełmami. Nad wejściem kartusz herbowy z attyką, przedstawiającą postacie myśliwego, robotnika, rolnika i rybaka. Dach pałacu mansardowy, wewnątrz mieści się biblioteka z drewnianą boazerią oraz izba pamięci narodowej.
W zachodnim skrzydle znajduje się pałacowa kaplica nakryta cebulastym hełmem z latarnią, połączona z pałacem galerią. W latach PRL-u w kaplicy umiejscowiono sklep. Dopiero w 1991 r. sekularyzowaną kaplicę oddano kościołowi.
Park i architektura
- Pałac eklektyczny z 1829 r.
- dwa budynki stróżówek z kutymi bramami
- cieplarnia z budynkiem kotłowni i wieżą
- wieża ciśnień z zegarem i przelotową bramą z 1906 r.
- oranżeria z cegły z około 1910 r. na planie litery "H" z wieżą, dziś częściowo administrowana przez Gimnazjum Publiczne
- zabudowania gospodarcze, w tym ujeżdżalnia
- oficyna pałacowa
Galeria
Pałac w 2. poł. XIX w.
Pałac na pocz. XX w.
Pałac na pocz. XX w.
Pałac na pocz. XX w.
Kaplica pałacowa na pocz. XX w.
Wnętrze pałacu na pocz. XX w.
Wnętrze pałacu na pocz. XX w.
Wnętrze pałacu
Brama z wieżą ciśnień
Park z ogrodem botanicznym
Przypisy
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 119 [dostęp 2019-04-25].
- ↑ Zapytanie ofertowe.... Zespół Szkół Leśnych i Ekologicznych w Brynku, 2017-08-11. [dostęp 2019-04-25].
- ↑ Anna Piernikarczyk: Pałac w Brynku. PolskieDzieje.pl, 2010-11-17. [dostęp 2018-02-04].
Literatura
- A. Kuzio-Podrucki, Henckel von Donnersmarckowie. Kariera i fortuna rodu, Bytom 2003
- J. A. Krawczyk, A. Kuzio-Podrucki, Zamki Donnersmarcków, Radzionków 2002
- A. Kuzio-Podrucki, P. Nadolski, D. Woźnicki, Herbarz bytomski, Bytom 2003
- I. Kozina, Pałace i zamki na pruskim Górnym Śląsku w latach 1850 - 1914, Katowice 2001, s. 79 - 80.
- F. Zgodzaj, Rosenthalowie z Brynka, w: „Montes Tarnovicensis” nr 17/2005.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Tarnowskie Góry County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.6412 N
- S: 50.3183 N
- W: 18.55 E
- E: 19.154 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol dworu do legendy mapy
Historical coat of arms of Upper Silesia (Oberschlesien). The region is now in Poland and there exists the voivodship of Silesia, but it has different borders.
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
pałac w Brynku, elewacja południowo-zachodnia
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brynek, park z ogrodem botanicznym - integralna część zespołu pałacowego, XIX/XX, nr rej.: 658/66 z 28.05.1966
Autor:
Autor: Tomasz Górny (Nemo5576), Licencja: CC BY-SA 4.0
Brynek. Brama do zespołu pałacowego.
.JPG)
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Brynek, pałac, XIX, pocz. XX w.
Das Eingangsportal von Schloss Brynneck in Oberschlesien.
Vorderansicht des Schlosses in Brynneck in Oberschlesien, ca. 1908.
Schloß Brynnek-Siemianowitz in Oberschlesien, Grundriss Haupt- und Erdgeschoss
Das Treppenhaus im Schloss Brynneck in Oberschlesien, ca. 1908.
Die Kapelle von Schloss Brynneck in Oberschlesien, ca. 1908.
Der Verbindungsgang zur Kapelle im Schloss Brynneck in Oberschlesien, ca. 1908.
Ansicht von Schloss Brynneck in Oberschlesien.